دوستان عزیز اگر علاقمند به آموزش موسیقی هستید
آموزش سازدهنی
آموزش گیتار
آموزش موسیقی کودک
آموزش سنتور
آموزش پیانو
آموزش آواز پاپ
آموزش ویلن
آموزش هنگ درام
آموزش دف
آموزش کمانچه
آموزش سه تار
آموزش کاخن
آموزش تنبک
در آموزشگاه موسیقی در پاسداران ، آموزشگاه موسیقی ریتم آوا منتظر شما هستیم
تار مادر سازهای ایرانی است فرهیختگان شب هنگام یازدهمم اسفند در فرهنگسرای نیاوران، نشست پژوهشی و آموزشی موسیقی دستگاهی ایران با اصل موضوعی ساز تار برگزار شدو هوشنگ ظریف و داریوش طلایی که هرکدام جزو افراد معروف تار هستند، در این نشست درباره تار صحبت کردند.هوشنگ ظریف تار را مادر سازهای ایرانی به حساب آورد و گفت: "تار مادر سازهای ایرانی میباشد.در حال حاضر نوازندگی این ساز فرق کرده است. متاسفانه در حال حاضر در نوازندگی برخی از جوانان صدای سازهای هندی و ترکی شنیده میشود"داریوش طلایی نیز در قسمتی از سخنانش گفت: "نوازندگی تار مثل ماشین مسابقه نیست که روشنش کنند تا هرکس سریع تر باشد، برنده شود.نوازنده تار باید این را بداند که سازش در خدمت چه لحنی قرار می‌گیرد. آنچه نوازنده تار می‌نوازد باید حتما در خدمت فرهنگ جامعه باشد و به جامعه مربوط باشد"رامین جزایریاز سازندگان ساز تار هم گفت: "تار ساز غالب موسیقی ما بوده است"حسین علیزاده که در این نشست حاضر نبود، در سخنانی که ضبط‌شده و برای کسانی که در این نشست بودند پخش شد، خطاب به مدیران دولتی گفت:"رسیدگی به همه امورات وظیفه دولت نیست. اگر هرکس در جایگاه خود مسئولیتش را درست انجام دهد، همه‌چیز درست میشود.اگر جریان درستی شکل گیرد، دولت خودش حمایت میکند. اگر هم چیزی درست نشد، مهم نیست. ما خودمان هم دولت هستیم و هم ملت."
خلق کننده نینوا» گفت: "همیشه در کنار تغییراتی که در هنر ایجاد میکنیم، باید بدانیم که از ریشه جدا نشویم.با جدا شدن از ریشه، تحول معنی ندارد. با اعتقاد، خودتان را به ریشه متصل کنید. وگرنه شما برای بازار کار کرده و هیچ خدمتی به موسیقی نکرده ایدکه البته این، کار دو سه روز نیست؛
وظیفه دولت هم نیست بلکه باید خودمان در این باره تلاش کنیم."علیزاده همچنین منتقدان موسیقی سنتی را خطاب قرار داد تا بگوید: "برخی میگویند موسیقی ایرانی غمگین است.بله؛ زمانی غمگین است که با نگاهی پویا بررسی نشود. در این صورت موسیقی ایرانی زنده نیست."
آموزشگاه موسیقی - تاریخچه پیانو |
آموزشگاه موسیقی در پاسداران
مقاله آموزشی پیانو از
آموزشگاه موسیقی
ریتم آوا
تاریخچه پیانو پیانو را ساز مادر نامیده اند چون هم از محدوده یا وسعت صدای بیشتری نسبت به سازهای دیگر برخوردار است و هم به نوازنده این توانایی را می دهد تا همزمان 10 نت را اجرا کند، یعنی به شمار تمام انگشتان دست.محدوده صدای این ساز تا حدودی بیشتر از هفت اکتاو است و از نظر کیفیت و طنین صدا، وسیع ترین ساز در بین سازهای موسیقی است.
گراند پیانو (Grand Piano)
گراند پیانو یا همان پیانوی بزرگ که به فارسی بعضی مواقع آن را پیانو رویال نام گذاری کرده اند.در این مدل، سیم ها به شکل افقی قرار دارند و چکشها از پایین به سیم ها ضربه می زنند.این ساز صدای زیبا و پر طنینی دارد و معمولا در سالن های کنسرت و ارکسترهای بزرگ استفاده می شود.
نوع بعدی پیانو، پیانو دیواری است. پیانو دیواری به نسبت گراند پیانو کم حجم تر و ارزان تر است به همین خاطر برای استفاده در منزل مناسب تر است.
پیانو های دیجیتال همانطور که از نام آن معلوم است از تکنولوژی دیجیتال برای ساخت صوت ها استفاده می کنند و از این دید با پیانو های مکانیکی یا آتیک که از سیم و چکش بهره می گیرند کاملاً فرق دارند.صدای این مدل پیانو با الگو برداری از صدای پیانو های آتیک ساخته شده است که به این الگو ها که از تمام نت های یک پیانو ساخته شده اند سمپل گفته می شود.این صوت ها در زمان نواختن به کمک بلندگوهای پیانو تقویت و پخش می شود.با این که سیستم دیجیال تولید صوت هنوز نتوانسته جایگزین سیستم های آتیک که از ارتعاش سیم و پخش صوت در هوا بهره می گیرند شود اما به دلیل امکانات و شرایط آسانی که امروزه فراهم کرده اند این نوع پیانو توانسته جایگاه خود را در بازار پر رقابت پیانو تثبیت کرده و نظر بسیاری از کاربران پیانو را به خود جلب کند.
نویسنده : بهترین آموزشگاه تهران
1398-02-20
مقالات آموزشی
آموزشگاه موسیقی در تهران- وزن ساز پیانو |
آموزشگاه موسیقی در پاسداران
مقاله آموزشی در مورد پیانو توسط
آموزشگاه موسیقی ریتم آوا
وزن سنگین پیانوی آتیک یکی از مشکلات عمدة این ساز است تا جایی که برای حل این مشکل، ماشین های به خصوص برای حمل پیانو ساخته شده است.وزن این ساز از210 کیلوگرم تا 600 کیلوگرممتفاوت است. به همین علت فروشندگان پیانو معمولا موقع فروش پیانوها، سرویس هایی برای حمل پیانو ارائه می کنند.اما پیانوهای دیجیتال به این صورت نیستند.
آن ها به راحتی به بخش هایی تقسیم می شوند که قابل حمل باشند. هر یک از این بخش ها وزن اندکی دارند که به راحتی نیز به هم متصل می شوند.
در زمینة امکانات، پیانوهای دیجیتال خیلی بهتر هستند.امکاناتی مانند: مترونوم، تغییر تاچ پیانو و یا تنوع صدای ساز را داراست. همچنین پیانوهای دیجیتال امکان اتصال به کامپیوتر را به کاربر می دهند.
مانند همة محصولات دیگر، پیانو نیز در دنیا بوسیله کارخانه های متفاوتی تولید می شود که بعضی از آن ها توانسته اند اعتبار جهانی در تولید این ساز بدست بیاورند.پیانوهای اولیه را شورهای آلمان و آمریکا ساخته اند.
ایالات متحده آمریکا
اروپا
آسیا
پیانوهای آتیک
مزایا
معایب
پیانو الکتریکی
مزایا
معایب
دستگاه ایرانی همتای راگای هندی یا مقام در موسیقی ترکی- عربی تلقی شده است که در عبارت شناسی غربی به مد (mode) ترجمه می شود . اما هیچ کس از آنها مفهوم یک دستگاه را به درستی شهر نمی دهند . در حقیقت در مفهوم دستگاه دو نظر جدا از هم لحاظ می شود .
اول آن که دستگاه به عنوان یک سری قطعاتی است که به طور سنتی با هم جمع گشته اند و بیشتر آنها مقام مخصوص به خود را دارا می باشد . دیگران که دستگاه به عنوان مشخصه آن مقامی است که در قطعه نخستین در هر یک از گروه ها معرفی می گردد . این مقام موقعیتی برجسته دارد به گونه ای که متناوباً در سراسر اجرای قطعات مختلفی که در یک گروه جمعاً از طریق انگاره‌های ملودیک که فرود نامیده می شوند به آن برگشت داده می شود .
اکثر موسیقی دانان ایرانی بر این عقیده هستند که به عنوان دستگاه فقط برای حفظ سیستم مقامی شور ، سه گاه، چهارگاه ، همایون ، نوا ، راست پنجگاه ، ماهور به کار می رود . ابوعطا ، بیات ترک (بیات زند) ، دشتی و افشاری از شور مشتق می شوند و بیات اصفهان از همایون مجتبی شده است که به آنها دستگاه نگفته بلکه به نام عمومی آواز مشخص میشوند .
علی نقی وزیری ، ۷۵ سال پیش با سنت رایج زمان مخالفت کرد . نظر او بر این بود که دستگاه بایستی به ۵ تا از مجموعه ها گفته شود نه ۷ مجموعه .
ایشان بر این باور بود که نوا از شور مشتق می شود و راست پنجگاه از ماهور علاوه بر آن به جای اصطلاح آواز از نغمه ( دستگاه اشتقاقی ) استفاده می نمود .
قطعاتی که تمامی موسیقی سنتی ایران را شکل میدهد ، همگی با هم به عنوان ردیف موسیقی شناخته شده اند. ین ردیف مجموعه‌ای از قطعات کاملاً مشخص شده نیست بلکه به‌عنوان انگاره‌های ملودیک است که بر مبنای آنها به دادگاه سازی ها انجام می گیرد . یک قطعه واحد هرگز در دو بار اجرا ( حتی در همان روز و از همان نوازنده ) کاملاً یکسان به آوایش در نمی آید . همین شیوه باعث ایجاد مشخصه‌های برای قطع خواهد بود . عملاً در اجرا و نه حتی در تدریس جزء جزء اساسی فرا گرفته نمی شود .
واژه ردیف به قطعاتی که هر یک از ۱۲ دستگاه را شکل میدهد نیز گفته می شود . برای مثال ردیف شور ، شامل همه قطعاتی است که در دستگاه شور قرار دارند . از جمله درآمد ، گوشه ها و تکه های مخصوص مجموعه که دستگاه شور خوانده می شود .
گوشه عنوانی است عمومی که برای قطعات مشخصی به غیر از فرود که رپرتوار یک دستگاه را می سازند به کار می رود . از آن جایی که توان و اهمیت گوشه ها با هم بسیار فرق دارند و نیز از آنجا که عنوانی مجزا برای گوش های کوچک و کم اهمیت که اغلب در اجرای دستگاه‌ها منظور نمی‌گردند وجود ندارند ، اصطلاح تکه را برای این گوشه خفیف به کار می برند .
درامد قطعه یا گروهی از قطعات در یک مقام یکسان است که توسط آنها دستگاه آغاز می گردد .
درآمد مهمترین بخش نمادی و نمونه دستگاه به شمار می آید و معرف مقام و پایه اصلی دستگاه است . روش ها و تکنیک هایی که در تعاقب آن می آیند ، اغلب مقام و مایعی جدا داشته و همچنین دارای نامهای مشخص کننده خود هستند . بنابراین هویت هر دستگاه در درآمد آن ظاهر می گردد .
پیش درآمد قطعه ای است ضربی که قبل از شروع درآمد می آید و به همین دلیل به آن پیش درآمد گفته می شود .
در موسیقی فرهنگی به چنین فرمی " اورتور یا مقدمه " می گویند ضرب پیش درآمد اکثراً آهسته است و بعضی از صفاتی چون مختاری و شهنازی پیش درآمد هایی با ضرب تندتر نیز ساخته اند. رفتن به گوشه های اصلی ، بیرون آمدن به موقع ، و در هم تنیدن ریتم ، از مشخصات عمده پیش درآمد محسوب می شود . پیش درآمد قبل از آن ساخته شده و به همین دلیل با ضرب نوازی تفاوت دارد . در موسیقی قدیم ایران ، از این فرم زیاد استفاده شده و در بعضی کشورهای همجوار به آن به " شرف یا پشرف " اطلاق می شود که احتمالاً مخفف " پیش از رفتن " یا " پیش از وارد شدن به قطعه اصلی " است .
در حاشیه های ردیف قدما ، قطعاتی به فرم پیش درآمد وجود دارد که می توان از ضرب ای فرح ، نستاری ، ضرب اصول و ضرب حربی نام برد . حتی بعضی از قطعات ردیف که به نام " رنگ " از آنها یاد شده مانند " رنگ فرح " از این دست محسوب می شوند .
تاریخ سازندگی پیش درآمد :
بعضی ها تصور می کنند ما تا قبل از درویش خان و رکن الدین پیش درآمد نداشتیم و این فرم از موسیقی ایرانی را این دو استاد ابداع کرده‌اند . باید تذکر داد که در همان زمان نیز این بحث در میان موسیقیدانان ای همچون میرزا عبدالله و میرزا حسینقلی طرح شده بود .
گفته میرزا حسینقلی به نقل از استاد دوامی :
" پیش درآمد نوعی ضربی نوازی است سابقه طولانی برخوردار است و اگر نوازنده ، آواز ها را به صورت ضربی بنوازد، یک پیش درآمد است . "
هنگامی که اولین بار میرزا حسینقلی پیش درآمد درویش را شنید و متوجه شد اهل فن اعتباری بیش از حد به ساخت این گونه قطعات داده‌اند ، خود در بداهه پردازی های شان با ضربی نمودن آواز ها نشان داد که این فرم ابداع جدیدی در موسیقی ایرانی نیست .
همواره فکر نوع از انسان هایی ساخته است که قدرت خلاقیت و سازندگی دارند و درویش یکی از بارزترین و معتبرترین هنرمندان دوره دوران قاجار است . او با استفاده از سابقه این هنر در ایران و کشورهای همجوار و با بکارگیری درست نغمات ردیف و ریتم های آن به این فرم حضور قوام تازه داد و دوباره آن را زنده نمود . هنوز سنت هایی هستند که میشود آنها را به کار گرفت و تعالی مجدد بخشید .
نامگذاری پیش درآمد :
گفته استاد نورعلی برومند به محمدرضا لطفی :
" در میان اهل فن همواره با بحث بر سر این که چه نامی برای قطعات جدید گذارده شود ، باز بود . با م های که با دیگر موسیقیدانان و ادب باشد نام " پیش درآمد " بهترین و کاملترین معنی را دارا بود ."
پیش درآمد باید قبل از درآمد دستگاه یا آواز بیاید . میشود بیشتر آمدهایی ساخت که مثلاً قبل از گوشه مخالف سه گاه یاد دلکش ماهور قرار گیرد.
نمونه های پیش درآمد سازی :
در اواخر قاجار پیش درآمد سازی هنری نو بود . افراد با سلیقه های مختلف سعی می کردند تا به این فرم جدید شکل و قوام یافته های بدهند . اگر به پیش درآمد های قدما مانند : علی اکبر خان شهنازی ، نی داوود ها ، مرتضی و رضا محجوبی ، درویش خان نگاه کنیم تفاوت آنها را به خوبی شاهد خواهیم بود . تاکنون تنها رساله آقای جلال ذوالفنون نکات جالبی از این فرم را نشان می دهد .
مد گردی :
نکته بسیار مهمی که در فرم پیش درآمد قابل ذکر است پرده گردانی به گوشه های مهم آن ردیف است این تکنیک باید نرم و یکدست انجام شود که آزار دهنده برای گوش شنونده نباشد و همچنین با منطق پرده گردانی ردیف مغایر نباشد . برای این مدل گردی باید با وسواس زیادی انتخاب گوشه ها انجام شود و تلاش گردد در پیوندی زیبا برای وصل این مد گردی یعنی اتصال گوشه ها پیدا شود ، در اختیار آهنگساز سنتی و شیوه بیان است . اما باید به ظرفیت و وسعت ساختمانی مقام توجه کرد . پیش درآمد ، یک قطعه سازی است با ریتم ثابت و تصنیف شده است که اغلب در آغاز یک دستگاه اجرا می شود . ساختن پیش درامد در قرن بیستم و کلاً به منظوره گروه نوازی پدید آمده است .
یک قطعه سازی تک نوازی به سبک اتود اروپایی که تمپو یعنی سرعت سریع با ضرب دوتایی یعنی ضربه ساده ۲/۴ یا مرکب ۸/ ۶ داشته باشد را چهار مضراب میگویند.
بعضی از چهارمضراب های قدیمی وجود دارد . اما در قرن بیستم این فرم بسیار مورد علاقه و توجه قرار گرفت و قطعات زیادی در این سبک با دستگاه ها و گوشه های مختلف ساخته شده است . در دوران معاصر نوازندگان خیلی مشتاقند تا برای ارائه مهارت و تند نوازی خود در هر اجرایی چهار مضراب را داشته باشند.
یک قطعه کوتاه سازی یا آوازی یا یک پاساژ که به صورت بداهه سرایی در اجرایی انجام می شود ولی ضربه آزاد نداشته باشد و با الگوهای ثابت ریتمیک مانند دو ضربی سه ضربی چهار ضربی تنظیم شود، عموماً ضربی گفته می شود . تکه های ریتمیک نیز در این طبقه بندی قرار دارند .
ضرب نوازی یا ضربی خوانی بیشتر هنر بداهه پردازی است و قطعاً پیش ساخته محسوب می شود .همان طور که از نامش پیداست باید بر پایه ریتمیک باشد.
ضربی خوانی به دلیل بداهه بودنش تسلط بسیار زیادی می خواهد . اگر ضربه خواننده یا نوازنده کمی ضعیف باشد این هنر پیشرفت نخواهد کرد تا اواخر دوران قاجار و اواسط دوران رضا شاه هنوز افرادی مانند رضا روانبخش حسین تهرانی و همدانیان با کیفیت های مختلف به این هنر اعتبار جدیدی دادند ضربی خوانی بیشتر هنر تنبک نوازان بود که به ضرب مسلط بودند و با صدای دو دانگ به این کار مبادرت می ورزیدند. همچون : حاجی خان و عبدالله خان دوامی .
این فرم بیشتر روی مقامات ت میانی در بین راه دستگاه خوانی صورت می گرفت و در ابتدای آواز معمول نبود. شاید به خاطر ظرفیت اندک بعضی از گوشه ها ، ضربی خوانی به وسعت گوشه ها می‌افزود .
به مرور زمان ، در اثر تکامل ضربی خوانی به هنر بسیار ظریفی مبدل شد و به شیوه های متفاوتی تقسیم گردید ، استفاده از ضرب های پیچیده و خرد کردن آن در پایه های گوناگون ، گاهی کار نوازنده را بسیار مشکل می کرد .
اصولاً ضربی خوانی هنری بود که خوانندگان رسمی به آن علاقه ای نشان می دادند و آن را برای شخصیت شان کوچک می‌شمردند این فرم بیشتر در دست نوازندگان و خوانندگان ضرب نوازی یهود و مطرب های روحوضی بود .
رنگ :
یک قطعه سازی در میزان دو ضربی سه ضربی و در سرعتی نسبتاً سریع ( تمپو ) باشد را رنگ می گویند . رنگ قطعه سازی برای رقص می باشد ولی ضرورت رقصیدن در آن وجود ندارد. تعدادی رنگ قدیمی از قرن ۱۹ یا قبل از آن وجود دارد. اما در قرن بیستم رنگ‌های بسیاری توسط آهنگسازان ساخته شده است .به این رنگ و پیش درآمد شباهت های قابل توجهی وجود دارد .در حالی که در پیش درآمد یک قطعه سازی آغاز این است اما رنگ یک قطعه سازی است که به واسطه آن معمولاً اجرای دستگاه به پایان می رسد.
همانگونه که از نامش پیداست انسان را به رقص وامیدارد. ردیف موسیقی ایرانی همه این رنگ‌ها در فرم بلندی به نام( شهر آشوب) گرد آمده اند.
ساختمان بندی شهر آشوب به طوری است که با فرم رقص کلاسیک دوران قاجار هماهنگی داشته باشد. فرازهای شهرآشوب همواره قطع شده و محل انفصال رقص و فرمهای آن است. هر فراز شهر آشوب برای نوعی از رقص درست شده و به همین خاطر شهرآشوب با یک ریتم یعنی با یک سرعت اجرا نمی شود. ابتدای آن آرام و رفته رفته تند و کند می شود.
رنگ های ردیفی یا شهر آشوب ها و ضربی هایش ، همچون حربی که نوعی رقص جنگ می باشد ، رنگ یک چوبه که رقص چوبی است که با آن قوچانیان و قشقاییان می رقصیدند ، که هنوز هم با همین نام در بین مردم ایران وجود دارد، از محتوای بسیار خوبی برخوردارند و همین محتوا باعث می شود خود را از رنگ های بازاری که نوع شرف آن متفاوت است جدا کنند.
در اواخر دوران قاجار که فرم های پیش ساخته از اهمیت خاصی برخوردار شد و کسانی همچون نی داوود و درویش و شهنازی به ساخت این گونه رنگ ها مبادرت ورزیدند و این فرم بسیار زیبا را به صورت هنری تکامل بخشیدن . رنگ‌های این اساتید به معنویت موسیقی کمک شایانی کرده و سماع عرفانی را تقویت می کند. البته قرض شادمانی سطحی نیست که آن نیز باید در موسیقی ایرانی جایی داشته باشد.
این فرم یکی از ساختارهای قدیمی میباشد . اولین تصمیم های روستایی با اشعاری بسیار ساده و کوتاه کتاب شهر کهن فارسی است و سیلابیک می باشد که هنوز در میان مردم رایج است .
نمونه هایی از این اشعار :
" بارون میاد شرشر
پشت خونه ی هاجر
هاجر عروسی داره
دم خروسی داره ."
--------------------------------------------
" خورشید خانوم آفتاب کن
یک من برنج و پرآب کن
ما بچه های گرگیم
از گشنگی بمردیم ."
پایه تصنیف های هنری تردر این نمونه از اشعار که از بقایای اوزان کهن شهری شعر پارسی است طرح ریزی شده است.
ملک الشعرای بهار در این مورد چنین می فرماید :
" اساتید شعر دری یا شعرای خراسانی به هیچ وجه گرد سراییدن فهلویات نگشته و از آن دوری کرده اند و به گفتن رباعی پرداخته‌اند"
گروهی بر این عقیده هستند که اوزان تصنیف های ایرانی ریشه که نداشته و از شعر عرب اقتباس نشده است مثلاً " بنونیست" ایران شناس مشهور ، ترانه های عامیانه را از بقایای شعر هجایی ایران ساسانیان می داند.
زایش این گونه اشعار همواره با موسیقی در یک زمان صورت پذیرفته و نمی‌شود خلق یکی را بر دیگری رجحان داد .
در این گونه های زیادی از تصانیف و ترانه ها وجود دارد که می توان آن را به صورت زیر خلاصه نمود :
1- ترانه های روستایی
2- ترانه های شهری
3- ترانه های ایالتی
4- ترانه های رسمی
تصنیف یکی از فرم هایی است که در بستر فرهنگ رسمی یا هنری ایران زمین رشد کرده است . یکی از بارزترین مشخصه های آن" تصنیف کردن" (ساختن) آن است .
شاید به همین دلیل مشابه گرفتن واژه" ترانگ" یا ترانه- که سازندگان آن معلوم نیست و شخص به خصوصی آن را تصویب نکرده و توده‌های مردم بر پایه نیازهای شان آن را به وجود آورده اند با " تصنیف "زیاد درست نباشد .
یک قطعه با کلام که توسط موسیقیدان ساخته می شود را تصنیف می گویند .با اینکه در تصنیف از قافیه استفاده می شود اما در قید آن می‌ماند و بیشتر تابع وزن بوده و بیشتر به هماهنگی کلمات و پستی و بلندی جملات موسیقی توجه دارد .
با اینکه در گذشته شعر و موسیقی تصنیف را نوازنده می‌ساخت و خود آن را اجرا میکرد اما این فوم در اثر تخصصی شدن بیشتر موسیقی در سالیان اخیر متوقف گردید ، اما نوع بسیار عالی آن همان شیوه کهن آن است که موسیقیدان خود شاعر باشد .
به همین خاطر به این افراد تصنیف سرا میگفتند و غرض همین است که مانند : عارف قزوینی و علی اکبر شیدا.
تصمیم‌سازی پیشه موسیقیدانان بود و شاعران. شاعرانی بودند که ساز نیز می‌زدند و خودت ثانی فیلمی ساخته اند اما این جریان به سنت محکمی مبدل نشد.
اگر به وزن اشعار تصنیف توجه کنیم و ندانیم که این یک تصنیف است ظاهراً خیلی شبیه شعر نو فعلی ایران می شود.
با توجه به اوزان عروضی شعر فارسی و نزدیکی اش به ادوار موسیقی ، مشابهت زیادی بین فرم شعر کلاسیک و تصنیف وجود دارد. مثلاً در تصنیف های قدیمی موسیقی دان که یک بیت شعر شعرای ایران را تضمین کارش قرار می داد و پس از آن قافیه را رها می کرد .
گاهی نیز از ابتدا تصنیف سرا خود وزنی را از بحور شعر فارسی انتخاب می کرد و مصرع اول یا دوم را خود می سرود و به هنگام تنگ آمدن قافیه آن را رها می کرد تا زیبایی موسیقی لطمه نبیند.
در بخش آزاد امکان این به تصمیمی سرا داده میشد که ملودی‌های زیباتری بیافریند . استفاده از جانم ،امان، خدا، دلم و نظایر آن ضرورت هایی بود برای احساس ورزی بیشتر و تنوع وزن و جا انداختن آن در پایه یا متر تسنیم که گاهی بسیار پیچیده می شد.
ضرب ها و ادواری که در تصنیف انتخاب میشوند اکثراً باید روان و ساده باشند . محور موسیقی تصنیف بیشتر بر پایه چند بحر معروف غزل های فارسی است .
همچون (فاعلاتن ، فاعلاتن ، فاعلاتن) و یا(مستفعلن ،مستفعلن،مستفعلن) و یا(فعولن ،فعولن ،فعولن ،فعول)
تصنیف های شاد همواره در بحور کوتاه و مقطع، و تصنیف های سنگین و جدی تر در بحور بلند تر استفاده می شوند.
تصنیف یک آواز ساخته شده با وزن آهسته است. تصنیف نیز مانند فرم های آهنگسازی، از پدیده های نسبتاً اخیر است و از دستاوردهای استادان مشهور است.
طی دو دهه اول قرن بیستم، تصنیف های بسیاری خلق شد که بیشتر آنها روی اشعار میهن دوستی ساخته شده است، حال و هوای مشروطه خواهی را منعکس می نمودند.
تصنیف هایی که طی سال های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ ساخته شده است ،اغلب دارای مضمون عاشقانه بود و از اشعار شاعران کلاسیک استفاده می گردید. بعد از جنگ جهانی دوم متون شعری رفته‌رفته سبک تر شده آواز های عامیانه غربی تصنیف را تحت تاثیر قرار داد، این نوع جدید تصنیف عموماً ترانه نامیده می شد.
(قبل از پدید آمدن سیستم ۱۲ دستگاهی ، موسیقی سنتی تحت عنوان مقام‌های مختلف شناخته می شد. کشورهای عربی زبان و ترکیه،(جمع عربی مقام) هنوز از اساس موسیقی کلاسیک آنها است .
آنچه مفهوم مقام را در موسیقی ایرانی بهتر ارائه می کند مایه می باشد. مایه واژه ای است که در دوران معاصر مصطلح گردیده و مفهوم جامع مقام را بهتر بیان می نماید.
هر چند باید اضافه کرد که واژه مقام، به کلی از واژگان موسیقی ای ایران رخت برنبسته است ، حتی بعد از آنکه واژه مدت نیز به کار گرفته شد.
هر سه واژه مایه ، مد و مقام را می توان با مفاهیم کم و بیش یکسان به کار برد.
پدیده دستگاه ساخته شده از ،مقاامات هفتگانه اصلی هر یک به نوبه خود سرسلسله مجموعه مجموعه‌ای از مقامات فرعی موجود در موسیقی سنتی می باشد.
و هم چنین پدیده ردیف از این مقامات فرعی از الگوی مقامات اصلی و ارتباطشان با مقام مادر( راست )پیروی کرده یک به یک بر درجات مقام سر دستگاه درجه فرآزین (اکتاو) آن تشکیل می شود .
شرط گزینش این مقامات فرعی آن است که در فرود نهایی خود به مقام سر دستگاه فرود کرده بر شاهد آن قرار گیرند و به عبارت دیگر دانگهای شان با دانگهای مقام سر دستگاه پیوند پذیر باشد.
این مقامات به نسبت ارتباطشان با مقام پایه بر دو نوع هستند :
مقامات اشتقاقی با مقام پایه در یک پرده بندی قرار دارند رهبری یکی از درجات دانگ دوم مقام سر دستگاه تشکیل میشوند. و لذا بدون تغییر فواصل و تنها با شاهد قرار دادن یکی از درجات دانگ دوم از مقام سر دستگاه مشتق می شوند. مانند چکاوک در همایون، داد در ماهور و. در تشکیل مقامات اشتقاقی، فرود و بازگشت به مقام پای و شاهد آن بلا واسطه انجام پذیر و تنها تغییر درجه کافی است .
کاملا مستقل اند و به پرده بندی دیگری تعلق تعلق دارند (دارای فواصلی غیر از فواصل مقام سر دستگاه هستند ). و خارج از دانگ دوم مقام سر دستگاه تشکیل میشوند و لذا توسط پیوند با دانگ پایه یعنی همان سر دستگاه یا با یکی از دانگ های مقامات اشتقاقی به آن راه می یابند باید توجه داشت که در تشکیل مقامات پیوندی دانگ اول مقام سر دستگاه دخیل نمی باشد همچون مقام شکسته در ماهور که برای فرود به سر دستگاه از دانگ اول مقام( فیلی )بهره جسته بر شاهد آن قرار می گیرد
.
از آنجا که مقام (فیلی) و( شکسته) درصدای شاهد مشترکن به سهولت می توان از شکسته به مقام فیلی رفت و از آن طریق توسط دانگ اول فیلی برابر با دانگ دوم مقام سر دستگاه به ماهور فرود کرد.
همینطور برای فرود از مقام دلکشت به مقام ماهور نخست از طریق شاهد و دانگ اول مشترکی که از طریق شاهد و دانگ دوم مشترک مقام شکسته و فیلی به دانگ اول فیلی راه یافته به مقام سر دستگاه فرود می کنیم.
آغاز به نتی گفته می شود که روی آن معمولاً بداهه سازی در یک مقام شروع شود که آن را به اختصار با " A " نشان می دهند .
آغاز درجه است که قطعه با آن شروع می شود. این درجه سیر حرکت ملودی را در ابتدای قطعه تعیین میکند .
یک گوشه یا دستگاه یا آواز می تواند درجه های آغاز مختلفی داشته باشد .
این واژه را به جای تونیک به کار برده‌اند. زیرا تونیک ارتباط مستقیمی با سیستم هارمونی که موسیقی غربی دارد و به کاربردن آن می تواند گمراه کننده باشد نت پایان وقفه و خاتمه را نشان می دهد، یعنی فینال قطعه.
در برخی از مقام ها ، به غیر از نت فینال ، نت ای به عنوان خاتمه برای جمله ها و موقعیت هایی به غیر از فرود نهایی به کار می رود که به این نت ، نت ایست می گوییم ، که آن را به اختصار با " I " نشان می دهند .
در تعریف یا لااقل توضیح نکته ای است نظرات بسیاری آورده شده است. آنچه که اغلب در آن متفق القول هستند عبارت است از : صدایی است که گوشه ها در انتها بر آن توقف میکنند یا نتی که ملودی در خاتمه بر آن می ایستد . در بعضی از مقام ها صدای شاهد و رئیس یکی است یعنی ملودی در خاتمه بر آن قرار می گیرد و در بعضی دیگر ملودی بر صدایی که معمولاً سه درجه پایین تر از شاهد قرار دارد فرود می آید که به این صدا ایست می گویند .
اما نکته دیگری که می توان به شرح بالا اضافه کرد این است که هرگاه به انگاره مقامات اصلی و آوازهای آن نگاهی بیاندازیم متوجه می شویم که هیچ یک از مقاماتی که بر درجات دانگ نخست (راست )تشکیل می شوند دارای صدای ایست نیستند و گوشه های مقامات گفته شده همگی نهایتاً بر صدای شاهد ختم می شوند. و بالعکس مقاماتی که بر دو دانگ الحاقی یعنی شوشتری و نوا تشکیل میشوند . اکثراً دارای صدای ایستی مستقل از شاهد هستند.
آن نتی که نقش برجسته و آشکاری دارد که هم میتواند فینال باشد و هم فینال نباشد ، در بیشتر مقام‌های ایرانی شاهد گفته می شود . شاهد صدای محوری مقام است و دانگ ها حول آن بنا می شوند . طنین و تکرار مداوم آن در ملودی سبب ایجاد یک صدای زمینه میشود که واخان نام دارد . سازها در جهت تقویت این صدا کوک می شوند. حتی مقام وجه تسمیه خود را از این صدا می یابد زیرا غرض از آن ساختاری است که از تایید و ایستادن بر یک صدای محور به وجود می آید .
شاهد درجه ای است که بیش از همه درجه ها بر آن تاکید میشود این درجه نقش محوری دارد و به نظر می رسد که مسیر ملودی به سوی آن گرایش دارد اغلب مقامها فقط یک شاهد دارند اما مقام‌های دارای دو شاهد نیز وجود دارند .
در بعضی از مقام های ایرانی ، یکی از نت های پیوسته در دو فرم متفاوت ظاهر می شود . برای مثال mi بکار و mi کمی بمل شده ، چنین نتی متغیر نام دارد .
متغیر درجه ای است که از نظر زیر و بمی در طی قطعه تغییر می کند . این تغییر تابع جاذبه درجه های مجاور آن است . به این معنی که ، در حرکات بالا رونده و پایین رونده ، برای این که این درجه به درجه بعد از آن نزدیک شود آن را تغییر می دهند .
ورود یک کادانس ملودیک با الگوی و تقریباً ثابتی است که در بداهه سازی دستخوش تغییر می شود. نقش فرود در یک دستگاه که ممکن است چندین الگو داشته باشد بسیار مهم است . آن عاملی که همه تکه ها و گوشه ها را به هم وصل می کند و پیوند می دهد فرود می باشد . بیشترین قطعه ها از نظر مقام مستقل هستند اما ختم آنها به وسیله فرود می باشد. وابستگی آنها را به مقام اصلی که در بخش درآمد آن دستگاه معرفی شده نشان می دهد.
رویه سنتی برای پی آیی و توالی گوشه ها در یک دستگاه ، منوط به حرکت تدریجی از گستره صدایی بم تر به گستره زیر تر میباشد . لذا درآمد معمولاً در گستره بم آواز یا ساز ظاهر می گردد . گوشه های مختلف دستگاه آنگونه در پی یکدیگر قرار میگیرند که موجب خیزانی حرکت صوتی می باشند . معمولاً آخرین گوش ها در زیر ترین گستره قرار داده شده و به دستگاه را نشان میدهند .
سازهای ایرانی قدیم و جایگاه
سه تار
تقسیمات ای که
عبدالقادر مراغی در تقسیم بندی سازها انجام داده است نسبت به دیگر آثار مورد استناد بیشتری قرار می‌گیرد و امروزه نیز در
سازشناسی این نوع تقسیم بندی به قوت خود باقی است.
عبدالقادر مراغی سازها یا چنان که می گوید :" آلات الحان " را به سه دسته اصلی تقسیم می کنند :
۱- ذوات الاوتار
۲- ذوات النفخ
۳- کاسات ، طاسات و الواح (
سازهای کوبشی)
این هنرمند بزرگ این تقسیم‌بندی را به دو گروه فرعی تقسیم می نماید:
۱- مقیدات : یا دارای پرده که با گذاشتن انگشت روی آنها نواخته میشود.
۲-مطلقات : بدون پرده یا آزاد تقسیم می کند.
البته بعضی از این سازها را که با کمانه (آرشه) باید نواخته شود را مجرورات مینامند .
به عنوان مثال،
کمانچه و این جزو آلات ذوات الاوتار مقیدات یعنی ساز های رشته های دارای پرده می باشد در صورتی که قانون و چنگ در ردیف آلات ذوات الاوتار مطلقات که پرده ندارند و یا بدون گذاشتن انگشت و یا به قول او" گرفت "و نواخته میشود به شمار رفته است.کاسات، تاسیسات و الواح را در زمره آلات مطلقات قرار داده است و با توجه به اینکه جنس آن ها اغلب از ف یا فولاد می باشد نمونه‌ای ذکر میکند شامل ۱۸ کاسه و هر کدام دارای مقداری آب که از آنها می‌توانند خدمات ۱۸ گانه اکتاو ۱۷ قسمتی صفی الدین ارموی را استخراج کرد.اثر دیگری که می توان برای پژوهش در
ساز شناسی ایران از آن نامبرده استفاده کرد چند سالته حسن کاشانی است و آنچه بدان امتیاز می بخشد گذشته از قدمت قرن هشتم هجری ، تصویر ساز ها و شرح کامل فنی یا هنری مربوط به آن سازها می باشد.
دراین کتاب و یا به عبارت کامل‌تر رساله گرانقدر، سازه ها به دو گروه اصلی
۱- کامله
۲- ناقصه
و در این تقسیم بندی کارایی یا رواج
سازها مورد توجه ایشان بوده است زیرا او بود غشک (غژک یاغچک)، رباب و مزمار(نی) را جزء سازات کامله ذکر می کند.
چنگ، نزهه که نوعی سنتور می باشد و قانون و مغنی چگونه دیگر از نوع
سنتور می باشد را در شمار ساز آتنا غصه می آورد و این به این بدین معناست که سازه های دسته دوم آنهایی هستند ،که کمتر نقش آفرین بوده اند یا در آن روزگار کمتر رواج داشتند. در همین راستا ها می توان از آثار دیگر هنرمندان ایرانی مانند( الموسیقی الکبیر )فارابی ، ( جوامع علم الموسیقی شفا ) نوشته ابن سینا ،(الکافی فی موسیقی ) نوشته ابن زیله اصفهانی استفاده کرد اما قسمت ساز شناسی این آثار بیشتر جنبه کلی دارد نه مبین ساختار سازها و ویژگی هنر آنها، البته در این میان کتاب فارابی درباره بعضی از سازها مانند: عود و تنبور و مزامیر که نوعی نی می باشد توضیح قابل توجهی داده است اما به علت گذشت سال ها یا قرن ها از تالیف آن کتاب طبعاً بیشتر می توان از لحاظ تاریخ شناسی مورد استفاده قرار گیرد.
موسیقی شناس مشهور انگلیسی ، فارمر در تحقیقات خود در جلد دوم کتاب موسیقی عرب که به ساز ها و موسیقی نظامی اختصاص دارد، مطالعاتی در مورد سازهای شرقی که در دو بخش می باشد و جمله ساز ها در طاق بستان ، گام اول از نظر ابن سینا ، ارغنون در روزگاران گذشته ، ساز ها از نظر عبدالقادر بن غیبیی و
ساز های ایرانی در سده نهم هجری از جمله بحث های جالب توجه محسوب می شود.فارمر از سازه‌های مذکور در جامع الالحان بر اساس نسخه کتابخانه نور عثمانیه تفسیری ارائه داده است که بسیار ارزشمند می باشد.
شما را دعوت میکنیم به مطالعه مقاله ای در مورد : اصطلاحات موسیقی کلیک کنید
به طور مثال می گوید ترب الفتح نوعی بوده است یا شش تار را سازی بین خود و تنبور معرفی می نماید و همچنین به نظر او روح افزایی کاسه صوتی گردی به شکل نارنج یا پرتقال داشته است. اوزان را سازی میداند که دارای سه سیم که با مضراب چوبی باید نواخته شود و نای تنبور در دو نوع را با دو سیم می شناسند. همچنین چنگ را به دو گونه یونانی و اروپایی تقسیم کرده است و گونه نخستین آن را عربها جنگ نامیده اند و نوعی چند که جعبه صوتی اش در بالا بوده است را ون نامیده است که در پهلوی بدان VON می گفتند. اگری AGRY در جامعه الحان از نظر فارمر در مجموعه چنگ باید به شمار آید با این ویژگی که روی جعبه صوتی اش را به جای چوب از پوست نازک و شاید پوست آهو پوشانده باشند.
سه تار از نظر شکل ظاهری مانند تار می باشد با این تفاوت که شکم آن یک قسمتی است به شکل گلابی و کوچکتر است . و همچنین سطح رویه کاسه
سه تار نیز چوبی می باشد.
سه تار امروزه چهار سیم دارد که البته به روایت ابوالحسن صبا سیم چهارم سه تار را درویشی به نام مشتاق علیشاه به آن افزوده است و نوازندگان قدیمی این سیم را به نام سیم مشتاق می شناسند.
سه تار همچون ساز تار دارای خرک بوده با این تفاوت که خرک سه تار کوتاهتر از خرک تار می باشد و همچنین دسته آن نیز از دسته تار نازک تر است. است سه تار فاقد جعبه گوشی می باشد و گوشه های چهارگانه آن دو عدد در سطح جلوی انتهای دسته یعنی سرساز و دو تای دیگر در سطح جانبی چپ قرار دارد.
دستان های سه تار همچون دستان های تار در زمان حال حاضر ۲۸ می باشد،
به ترتیب از سیم اول (پایین) یک فاصله چهارم یا پنجم تا سیم دوم و یک فاصله چهارم از سیم دوم تا سیم سوم و یک اکتاو از سیم سوم تا سیم چهارم دارد.
نوازندگی سه تار با انگشت اشاره و گاهاً توأم با ناخن وسط های دست راست نواخته می شود ، در واقع مضراب ساز سه تار ناخن انگشت نوازنده است، و به همین دلیل و همچنین با دلایل آتیکی دیگر، صدای این ساز ضعیف بوده و حجم کمی دارد و برای تکنوازی جلوی جمعیت یا همنوازی در ارکستر مناسب نیست.ستاره یکی از انواع گوناگون تنبور خراسانی است که فارابی از آن نام برده است. تاریخ دقیق استفاده از این ساز دقیقاً قابل تشخیص و محاسبه نیست. مطلب دیگر از ویژگی های این ساز به خاطر شکل ظاهر و یا تعداد سیمان نیست بلکه به خاطر شیوه نوازندگی آن است.
سه تار را می توان نوعی تنبور دانست که تارهای آن را از پایین به بالا با ناخن انگشت اشاره دست راست می نوازند تا تاکید بر نت و ضربه قوی حاصل آید.
ویژگی دیگری از ساز سه تار که آن را از دیگران متمایز می نماید مجموعه نتهای آن است که تا بیش از دو کتاو و نیم وسعت دارد. حال این که سازهای دیگری که در فوق یا شدند در بیشترین حد خود بدون در نظر گرفتن واخوان از یک اکتاو و یک چهارم درست وسعت ندارند. همچنین آهنگ سه تار به تدریج در تمامی سیم ها منتشر میشود در حالی که در مورد انواع محلی ساز تنبور مثلاً دوتار خراسانی اجرا محدودتر می باشد و به سیم زیر اصلی خلاصه می شود.ناگفته نماند که
تنبور ها به دلیل قدرت مفهوم آفرینی و شیوه استفاده از آنها بیشتر در خدمت موسیقی محلی بودند اما ساز سه تار ظاهراً برای موسیقی علمی بوده است. ساز سه تار هیچ گاه در موسیقی مردم پسند شهری و روستایی استفاده نمی شد در حالی که همه ساز های قدیمی دیگر مورد استفاده بودند.
نکته قابل توجه این است که نزدیک ترین ساز از لحاظ نوازندگی و فن اجرا به ساز سه تار ، ساز سیتار هندی که آن هم متعلق به سنت علمی موسیقی هندوستان می باشد. البته ساز تنبور
دسته این ساز ۵۷ سانتیمتر بر روی کاسه های گلابی شکل با انتهای کروی می باشد.، با پهنای سه انگشت دست نوازنده از لبه داخلی صفحه خرک متحرک ای قرار گرفته است. یک سیم گیر از جنس شاخ و یا استخوان و یا چوب در لبه بدنه چوبی تحتانی قرار گرفته است.
تار ها که ۴ عدد می باشند توسط چهار گوشی چوبی کوک میشوند. دو گوشی روی روی هدست که در ادامه پرده هاست دو گوشی دیگر روی کناره چپ ساز که از روبرو دیده می شود قرار گرفته‌اند.روی بدنه چپ دسته در سراسر طول آن شکافی به قطع تقریباً دو میلیمتر تعبیه شده است و گره زدن و محکم کردن پرده های سازه ای متحرک را امکان پذیر می سازد این نوع نحوه ساختمان ، در تمامی مشتقات تنبور مشترک می باشد.در بخش فوقانی صفحه سه تار از ۵ تا ۱۳ سوراخ کوچک قرار دارد و گاه آن یک یا دو سوراخ روی بدنه کاسه به همان ارتفاع ایجاد می شود.
در حال حاضر سیم های استفاده شده در ساز سه تار از جنس فولاد یا برنج می باشد.
اولین سیم( دو ) از فولاد به قطر ۱۸/ ۰ تا ۲۰/ ۰ میلی متر است.
دومین سین از جنس برنج با قطر ۲۰/ ۰ ۲۵/ ۰ میلی متر می باشد.
سومی نسیم همچو نسیم اول و سیم چهارم از جنس برنج با قطر ۳۰/ ۰ تا ۳۵/ ۰ میلی متر می باشد.
زیرترین سیم " دو " خوانده می شود.
متن آنها وماً با " دو " دیاپازون اروپایی کوک نمی باشد ، اما مومن بین " لا بمل" و "دو" قرار دارد.
سومین سیم سه تار را مشتاق موسیقیدان به آن افزود ، مشتاق عارفی بزرگ بود و به شهادت رسید.
این سیم حکم سیم واخوان را دارد .
پرده ها همیشه از ذهن ساخته می شوند. گاهی پرده هایی از جنس نایلون نیز استفاده میشود که تنها امتیازشان آن است که اقتصادی تر و مقاوم تر میباشد .وضعیت از نوازندگان قدیمی ساز سه تار از پرده های نایلونی استفاده نمی‌کند زیرا صدایی را که از آن ساز تولید می شود را نمی پسندد، اما برای حل این مسئله کافی است که به نرمی پرده را سمباده بکشند. در شکافی فرو نمی رود تا جای آن ثابت باشد، ولی که محل قرار گرفتن آن را نوازنده مشخص می کند. به رغم کوشش برای غربی کردن مجموعه نت های ایرانی، استفاده از پرده های فی ثابت برای سازهای ایرانی بی ثمر بوده است.
سه تار از مجموعه سازهایی میباشد که سازندگان آن در خلق و ابتکار آن آزادند. طول این ساز بین ۸۰ تا ۹۰ سانتیمتر متغیر میباشد، حد متوسط آن تقریباً ۸۵ سانتی متر است، یعنی طول سیم آن ۶۷ سانتی متر می باشد.
اگر طول سیم آن از ۷۰ سانتی متر بالاتر باشد یا سازی که کوچک تر از مقدار گفته شده باشد، طرز قرار گرفتن انگشتان چپ باعث میشود که نواختن آن ساز مشکل باشد. زیرا که در پایین دسته پرده ها به هم بسیار نزدیک اند و همچنین پهنای دسته باید برای چهار سیم کافی باشد و همچنین اندکی ذوزنقه ای شکل باشد.
شکل کاسه و صفحه به سلیقه سازنده قابل تغییر می باشد اما مطالب گفته شده فوق به هیچ عنوان قابل تغییر نمی باشد.
وزن یک سه تار خوب از ۳۵۰ گرم نمی کند.
می توان ساز سه تار را به دو نوع تقسیم کرد :
۱- سه تار عادی
۲- سه تار کوچکتر
ستار عادی رایج تر است، اما سه تار کوچکتر اندازه آن کمتر از ۸۰ سانتیمتر می باشد از کاسه های مسطح ساخته شده که به آن سه تار کتابی نیز می گویند. حمل و نقل این موضوع سه تار بسیار آسان می باشد. اما برای استفاده چندان مناسب نیست زیرا با وجود اینکه گاهی طول آن با ستاره عادی برابر است از نظر شدت و حجم و عمق صدا، کفایت لازم را ندارد و همچنین شکل کاسه آن برای درست گرفتن ساز سه تار مناسب نیست.کاسه کوچک گاهی صدای عالی ، روشن و ظریف دارد که مورد تایید بزرگان و صاحب نظران می باشد مانند سه تار میرزا عبدالله
روی سه تار عادی به ندرت از تزیینات و آرایش استفاده می شود، مگر استثنائاتی که با قطعات کوچکی از صدف و استخوان اشکال هندسی متفاوتی قرار داده می شود که گاهاً بر بالای صفحه در یک سانتی متری منتها علیه پایینی دست قرار داده می شود.گاهی ممکن است قطعات کوچک تزئینی زیر سیم‌گیر قرار گیرند به محلی که ترکهای کاسه هم می‌رسند نصب شوند. غالباً لبه صفحه را با نوار ظریف از نی یا از خاتم می پوشاند، اشکالی همچون گل یا صحنه‌هایی ملهم از ریزه نگاره های نقاشی شده بر روی کاسه ستاره ها گاه آن استفاده می شد.
رنگ سه تار بین زرد و قهوه ای که به سرخی می زند متغیر است. گاهی رنگ جلای سرخ ضخیم را روی سه تار می مانند تا بعضی نقصهای طرح چوب پنهان شود، اما نوازندگان بنام و صاحب نظران بر این عقیده هستند که رنگ جلای زیاد کیفیت صدا را کم می کند. شکل کاسه و صفحه بسیار گوناگون است.
کاسه سه تار را از چوب درخت توت یا گردو می سازند و یا گاهی از هر دو چوب در آن در ساخت آن استفاده می کنند. اما در اغلب مواقع از چوب درخت توت در ساخت کاسه سه تار استفاده می کند ، دسته چوب سه تار از جنس درخت گردو و یا درخت چنار و گاهی نیز دیگر انواع چوب می باشد. البته ممکن است کاسه را از یک چوب یک پارچه از تنه درخت توت تراشیده باشند که این کار مستم زمان بسیار زیادی است که البته نتیجه بسیار خوبی در پی خواهد داشت ، و یا اینکه کاسه را از ترک های دوکی شکل که با ظرافت و دقت بسیار به هم می چسبانند ، ساخت . که معمولاً به طریقه دوم در ساخت کاسه
سه تار عمل می کند. در طریقه به هم چسباندن قطعات چوب در ساخت کاسه ی سه تار ، سازنده می بایست بسیار ماهر و خوش ذوق باشد. بدین روش نمونه های سه تار را می بینیم که کاسه آن ها تحدب یک کدوی قلیانی را دارد . این ستاره ها معمولاً ساز های بسیار خوبی بوده که با دقت بسیار ساخته شده است.
صدای مورد پسند در غرب صداهایی است که صاف ، سرشار، قوی و گرم باشد اما در ایران صداهایی مورد پسند می باشد که خصوصیات تا حدودی سخت با هارمونیک های بالا و طنین طولانی هر چند غیر آشکار باشد .مهمترین عنصر در کیفیت صدای یک ساز " زنگ " می باشد . نداشتن این عنصر باعث عدم کیفیت اجرای موسیقی علمی میشود. جرس یا سنج، زنگی در حد کمال تولید می کند. عود یا کلاوسن ، زنگ خوبی دارد اما این زنگ را در صدای
پیانو و یا گیتار
همچنین زنگ زیاد نیز ز به کیفیت لطمه وارد می کند و از عمق صدا می کاهد، د زیرا از یک ساز انتظار می رود که صدایی که تولید می کند داخل یا تو دماغی باشد یعنی صداهای بم باید صداهای زیر را تعدیل کند. آقای ایرانی به طور کلی صدای زنگ آشکار و مشخصی ندارند اما نافذ ، کمی تیز و گاهی خشن می باشد. عیب بزرگ این است که صدا فریاد وار بوده و یا قوی اما بدون زنگ و این که کمتر نبود هنگ یا دوام صدا یا خشکی صدا است.
صدای کپ کپ: یکی از نقص های بزرگ که به دلیل فقدان هنگ یا دوام صدا ایجاد میشود و پس از شروع بلافاصله صدای شدید گوشخراش و طبیعی است که به طور موقت به گوش می رسد به این صدا ، صدای کپ کپ می گویند. به دست آوردن ستاری با صدای قوی کاراسا اما این کار باعث می شود تا صدای زنگ از بین رفته و صدایی بدون زنگ که به آن جرق می گویند ،اتفاق افتد. اگر سازی به اندازه کفایت از کیفیت زنگ ، داخل ، طنین، هنگ، عمق برخوردار باشد، یک ساز بسیار عالی خواهد بود.سه تار هایی با شکل ظاهری خیلی گرد صدایی عمیق و لطیف ایجاد میکند. ستاره هایی با شکل کوچک و کشیده ،هنگ بیشتری تولید میکنند ولی صدای آنها کمتر است.
هنرمندانی همچون عبادی سازهای حجیم و سنگین با سیم های کلفت را که سیم ها به شدت کشیده شده باشند ترجیح می دادند ، این در حالی است که دیگر هنرمندان غالباً زخمی نرمتر ، سیم های نازک تر و کوک بم را دوست می داشتند.که البته این اختلاف ها اندکی ریشه در مکاتب موسیقی مختلف دارد.
بین
سه تار قدیم و جدید اختلاف اساسی دیده نمی شود ، اشکال قدیمی سه تار و اشکال جدید سه تا مشابه یکدیگرند و فن ساخت آنها نیز ز فرق بسیار کوچکی دارند و همچنین دقت در ساختگاهی بسیار بیشتر و ظریف تر است. است و گاهی نیز سازندگان غیر حرفه ای و یا بسیار حرفه ای هستند که که می توانند سه تارهای بسیار عالی با ساختی کاملاً دقیق بسازند. با این همه سه تار های قدیمی بسیار بهتر از سه تارهای جدید می باشد.
در قدیم
سه تار نوازی با صدای بلند بود، چون که در هنگام نواختن یک آهنگ هر بار انگشت، دو یا سه سیم را همزمان به صدا در می آورد. به این دلیل نت واخان یاسین واخان صدایی بسیار محسوس داشت، و حتی ریز نرم ، اغلب با نت پدال مخفی و کم صدایی زینت می شود.
برای کم کردن حالت یکنواختی که توسط صدای واخوان ایجاد می شد، حمله های مضراب راست بانوئی ریز کوتاه و نرم موسوم به "دراب یا شلال" مشخص و تاکید می شد. البته گاهی نیز سین بدون واخان و به تنهایی نواخته می شد. در برخی از دستگاه ها، نت پدال کاملاً به جاست ، مثلاً در افشاری روی نت سل ۲ ( در سیم اول ) را با پدال سل ۱ ( دست باز سیم دوم ) می نوازند. اما گاهی نیز پدال برای دستگاه بیگانه است، مثلاً ترک روی سی بمل ۲ که با پدال سل ۱ تناسبی ندارد. به هر حال نوازندگان قدیم برای نواختن ماهور در فا ۲ و فا ۱( دست باز سیم های سوم و چهارم ) را به عنوان پدال دوم به کار می بردند. هر چند که در عصر جدید بسیار نادر است که کسی اینچنین بنوازد.
اما چون احتمالاً تکنیک اجرای سه تار متعلق به زمانی است که تار های سه تار از جنس ابریشم بوده است و به همین دلیل صدای خشک تر تولید می‌کرده و پدال چندان طولانی نمیشد، در نتیجه میان نت هایی از آهنگهای زینت شده با پدال بیگانه بوده و صداهای مطبوع دستگاه را روی سیم های سوم و چهارم می نواختند. بدین روش موفق می شدند که غیر از حالت پدال متبوع، به نمونه هایی چندصدایی دست یابند که از زینت بی بهره نبوده است. و همچنین برای کم کردن نقص خشکی کلی صدا، آهنگ هایی با آرایه بسیار، تند و قوی می نواختند و صدای وقفه نیز با ریز کامل می شد. پس از استفاده از سیم های فی در سه تار، سبک کلی به همان صورت همچنان باقی است ، و ضمناً امکان دارد که سیم ها را نگه ندارند بلکه رها کنند تا مدت طولانی تری طنین پیدا کند. و بلعکس با سیم فی، پدال های نامطبوع ، آزار دهنده هستند و نوازنده اغلب مجبور می شود سیم آهنگ را به تنهایی به صدا درآورد. در عوض اثر طنین سیم پدال فی که به طور طبیعی ایجاد می شود، صدای غنی تری نسبت به صدای تارهای ابریشمی تولید می کند
عبادی گرایش جدیدی را مطرح کرد که باعث شد امکانات سه تار را در مسیری که عنوان شد به کار گیرد. بک با قطعات قوی یا خیلی قوی مشخص میشود که سه یا چهار سیم در آن واحد نواخته میشوند و به تناوب قطعات طولانی می‌آیند که در نیمه قوی یا نرم (ضعیف) روی یک سیم تنها نواخته می شوند.
این سبک که آهنگ را از پشتیبانی نت های مایه ( اول گام یا تونیک و نت چهارم و پنجم گام) جدا می کند، یکی از ویژگی‌های رشد اخیر
سبک ایرانی میباشد.
شما دعوت میشوید به مشاهده مطلبی در باره استاد علی ابراهیمی مدرس تار و سه تار آموزشگاه موسیقی ریتم آوا . کلیک کنید
افرادی که سبک جدیدی را به وجود آورده اند، کمی از اصول فن اجرای سنتی سه تار دور شده اند و مانند صبا یا فروتن، ذوق موسیقی ، علم ، آرایه ها و مضراب یا ناخن آن مشابه فن اجرای موسیقی قدیم نبوده است. این اساتید جوانانی را آموزش دادند که بعضی از آنان صاحب ذوق فراوانی بوده و آثار گرانقدری بر جای گذاشته اند.نوازندگان نسل جدید ساز سه تار با توجه به غنای خوب آن، دچار نوعی نرمی و سستی در صدا و بیشکلی در آرایه میباشد که در زمان های گذشته وجود نداشته بود، در مقابل این سبک، عبادی زخمی صمیمی و مردانه و تزئینی روشن را توصیه می کند. سه تار چند طبیعتاً در اجراهای دسته جمعی کندان خوب جا نمی افتاد به همین خاطر
ساز سه تار سنتی مقابله‌ای با موسیقی شاد پیدا نکرده است. یکی از درونی ترین و متمرکز ترین ساز ها، ساز سه تار است است که آن را بیشتر برای دل خود نوازنده می نوازد تا برای دیگران . و ضمناً سه تار اصالت خود را حتی در بین نوازندگان غیر حرفه ای نیز حفظ کرده است.
میرزا عبدالله پسر علی اکبر و شاگرد آقا غلامحسین یکی از برجسته ترین نوازندگان سه تار بود. ردیف تار را برای سه تار تنظیم کرد، و از توصیه یک نوازنده سه تار که در ردیف صاحب نظر بود که به او سید احمد میگفتند ،بهره برد. حسین خلیفه ، دکتر مهدی صلحی، ابوالحسین صبا و ابوالحسن صبا یکی از بهترین شاگردان او بوده اند . ابوالحسن صبا سه تار را بسیار گیرا و کاملاً سنتی می نواخت. عبادی با پدرش میرزا عبدالله بسیار کم کارکرد و سه تار را از خواهرش فرا گرفت. او بعد ازسن ۴۰ سالگی چند صفحه پر کرد و در رادیو برنامه اجرا کرد. او سبک جدیدی ابداع کرد که بسیار بدی و خوشایند بود و مغایر شیوه ردیف که باعث شد با سلیقه شنوندگان سه تار تطبیق پیدا کند.
سعید هرمزی شاگرد درویش بود که نوازندگی او بی تجمل و میانه رو و در عین حال با تمرکز بالا بود. ارسلان درگاهی هم شاگرد درویش بوده که نوازنده بسیار خوبی بود که چند صفحه جالب برجا گذاشته است. یوسف فروتن شاگرد تار حسینقلی بوده و سه تار را به شیوه غیر قابل تقلید می‌نواخت.
ابوالحسن صبا:
صبا از جمله هنرمندانی است که حتی زمانی که در قید حیات بود در جهت معرفی و شناساندنش کوشش های زیادی شده است. اغلب هنرمندانی که شایسته و معرفی بودند در زمان خود گمنام زندگی کردند و اکثریت جامعه از وجود آنان بی خبر بودند. از جمله این هنرمندان می توان از سماعی ، اقبال آذر، دوامی و نام برد. تماس با ما چنین نبوده است. شهریار، خالقی و. و همچنین رادیو کتاب ها و بروشور نوار ها نیز همچنین خانه‌و که به موزه تبدیل گردیده همه یادآور یاد صبا می باشند.
- صبا شاگرد علینقی وزیری در مدرسه عالی موسیقی بوده و در آنجا با متدها و روش های علمی موسیقی آشنا گردید.
- نوازندگی ویولن را به روش صحیح اروپایی آموخت.
- سبک و روش نوینی برای نواختن ویولن را ابداع کرد.
- نمونه هایی از موسیقی گیلان را جمع آوری کرد.
- آهنگسازی و نوآوری هایی در امر آهنگسازی.
- به وسیله خط موسیقی گوشه هایی از ردیف موسیقی ایرانی را ثبت کرد.
-در زمینه ساز های ویولن و سنتور کتاب های متعددی را منتشر کرد.
- آموزش موسیقی به خصوص ساز ویولن.
-رهبر ارکستر رادیو و نوازندگی در رادیو.
- همچنین نواختن دیگر ساز ها همچون سنتور، تار ، سه تار ، نی ، ضرب ، کمانچه ، فلوت ، پیانو.
سه تار در زندگی صبا که سازی اول و اصلیش می باشد که آن را جز در شرایطی که حضور قلب دارد و خلوت و اندکی یارانه مدل در کنارش بودند به دست نمی گرفت .
بله ، جایگاه سه تار در زندگی ابوالحسن صبا ، که در اندوه مخدوش شدن این ساز ، غمگین است. اندوهش در دانه‌دانه مضراب هایش نمایان می باشد، اندوهی که جز مبارزه و اعتقاد و عشق به فرهنگ و هنر به این سرزمین پیامی ندارد و بسا بالاتر از شادی های عادی است. ابوالحسن صبا سرنوشتی در ناکتر از حتی دیگر هنرمندان گمنام داشته است. است همه جا صحبت از او در میان بود اما نه از آنچه که او می خواست و یابد آن دلبسته بود. از نوازندگی ویولنش بسیار تعریف می کنند که گاه متاسفانه این تعاریف بیشتر در جهت تایید تعریف کنندگان است تا معرفی ارزش های موسیقی ویولن ابوالحسن صبا که کم هم نیستند. و غمگین از این بود که شاگرد سه تاری ندارد. در مقاله هایی که به یاد او نوشته شده است ، از سه تار نوازی او آن قدر گذرا صحبت شده است ، که اثری از آن بر جای نمی گذارد. و متاسفانه در هیچ کجا نگاشته نشده است که شیوه سه تار نوازی او از اصیل ترین شیوه های سبک سه تار نوازی بوده است که با جان دل و با زحمت فراوان پاس داشت ، که این زحمت در اواخر عمر ایشان به گوشه گیری و انزوا ای خود خواسته انجامید. در مجموع اگر بخواهیم تاثیر سه تار را در زندگی شخصی و حرفه ای صبا مورد بررسی قرار دهیم ، از چند زاویه می توان آن را مورد بررسی قرار داد ؛ در آغاز در مورد سالهای انزوا و گوشه گیری ابوالحسن صبا باید دانست که صبا کمتر دیده می شود. در خانه خود به گوشه ای نشسته و جز معدودی از دوستان نزدیکش کسی را به دیدار نمی پذیرد. به نظر می رسد که صبا آگاهانه سعی بر این داشت که ویولن نوازی اش را همگان فراموش کنند. قصد او بر این بود که دوباره متولد شود . و این تولد تولدی بود که عده‌ای در پنهان کردنش سالها کوشیدند. که البته در این سالها شاگردانی بودند که برای گرم شدن بازار کار شان در رادیو مدعی بودند که صبا دیگر توانایی نوازندگی ندارد که البته و از این ادعا ها اندوهگین نبود. برای تسکین خاطر سه تار در دست می گرفت و به ییلاقی نزدیک تهران پناه می برد. در این سال ها تصانیف قدیم و ردیف معتبر آوازی به روایت دوست هنرمندش عبدالله دوامی را جمع آوری کرد. و این کار را با موفقیت به پایان رساند . تاثیر ردیف آوازی عبدالله دوامی در سه تار صبا به وضوح با قالبی زیبا و هنرمندانه دیده می شود. از منظری دیگر در بررسی تاثیر ساز سه تار در زندگی ابوالحسن صبا می توان این گونه به مطلب پرداخت که ؛ در آن زمان از این صبا صحبتی در جمع نبود. در وصف او تنها به این نکته کفایت می شود که ویولن و پیانو می زند ، بتهوون را می شناسد او را دوست دارد و همچنین موسیقی محلی را جمع آوری می کند ، آهنگسازی ، در ارکستر هنرهای زیبا ساز میزند و البته استاد ساز شخص دیگری است . و صد افسوس که آنچه جایگاه صبا را به آن نسبت میدهیم ، جایگاهی بسیار نازل می باشد فکر میکنیم صبایی که برای هر مضراب سالها تمرین کرده و عمر خود را صرف آن کرده ، نباید غمگین شود و صحبتی کند و او را محکوم به آن می دانیم تا به پاس حقی که استادش بر گردنش داشته ، حتی نگوییم که سه تار هم می نوازد.
اگر دوستان و نزدیکان با عشق صبا نبودند شاید امروز نمونه هایی هرچند کوچک از سه تارش را برایمان به یادگار نمی گذاشتند. و امروز با این ساز ملی چه می کردیم و چه سرنوشتی را در پیش روی می داشتیم ؟
هرچند که باید به این نکته توجه کرد که عدم ارائه شناخت صحیح به جامعه تا حدی آن پایان ناروا را متحقق کرده است. به طوری که امروزه ساز سه تار را تنها لایق اجرای پایین‌ترین سطح موسیقی دانسته و تنها برای این منظور به کار می بریم که البته نباید این چنین باشد . ابوالحسن صبا در مقابل این معرفی غلط و سکوت نکرده و از این رو به پنهان کردن صبای مخالف وزیری خود به کاری جداگانه احتیاج داشت. در مقاله تاثیر وزیری در صبا نوشته خالقی به نظر می آید که پس از مرگ صبا نوشته شده و بسیاری دیگر از نوشته های منتشر شده نیز ز از همین جمله می باشد و با بررسی زندگی و آثار صبا به روشنی می توان یافت که صبا عدم پایبندی به روش وزیری را داشته است.
ابوالحسن صبا در سال ۱۲۸۱ شمسی به دنیا آمد او فرزند ابوالقاسم کمال السلطنه که طبیعی بود موسیقی شناس ، سه تار را نزد میرزا عبدالله آموخته بود.
صدای ساز سه تار پدر ابوالحسن صبا و همچنین ضرب و آواز ندیمه عمه اش " ربابه خانوم " که خود از شاگردان سماع حضور (استاد سنتور و تنبک) بود بنیان‌های محکمی را در ذهن صبا برجای گذاشتند . پدر صبا ساز سه تار را بعد از مرگ خواهرش در قفسه خانه پنهان کرد و دیگر ننواخت . البته مادرش همیشه مراقب بود تا به سازش آسیبی وارد نشود . اما در غیبت مادرش، ابوالحسن که بیش از شش سال نداشت کلید قفسه را پیدا می کند و ساز سه تار را بیرون می‌آورد و در گوشه صندوق خانه برای خود خلوتی می سازد . اما از این بازی پنهانی والدین مطلع شده و ابوالحسن و ساز سه تار را از هم جدا می کند اما این تغییر جای سه تار هیچگاه کارساز نبود. ابوالحسن بازی مورد علاقه اش را خیلی زود پیدا می کند اما در یکی از این بازی‌ها سیم زرد سه تار پاره میشود و رازو پیش پدر آشکار می گردد ، و پدر وقتی که از میزان علاقه ابوالحسن نسبت به سه تار مطلع میشود با خوشرویی با او برخورد کرده و سیم تازه‌ای به سه تار انداخت و پس از کوک کردن گوشه ای را شروع به نواختن کرد. پدر ابوالحسن گرفتن ساز را به کودک می آموزد و کودک به دقت به آن می نگرد این دقت آنقدر عمیق و دقیق بود که فردای آن روز ابوالحسن کودک در مقابل چشمان شگفت زده پدر ساز را به‌درستی کوک می کند.
این اتفاق پدر ابوالحسن را مجاب میکند که ابوالحسن را به محضر پیر سه تار یعنی میرزا عبدالله ببرد. صبا ۶ سال صبح های زود به خانه میرزا میرود و سه تار می آموزد. صبا از صدای ساز میرزا و مضرابهای روان و مسلسل گونه او ، به " زمزمه فرشتگان " یاد می کرد. میرزا که ۶۵ سال داشت عشق و دریافت هنرجوی ۶ ساله خود را در می یابد و در آموزش به او کمال دقت را انجام می دهد. این زمان شش ساله با فوت میرزا به پایان میرسد. و صبا بعد از میرزا پیش استاد ستار دیگری می رود.
صبا می گوید : اولین ساز من ساز سه تار بوده ، و زمانی که خط موسیقی متداول نبود نزدیک به ۱۴ سال نزد سه تن از استادان موسیقی وی که از اساتید بزرگ ساز سه تار بودند شاگردی کردم و با جزئیات آن آشنا شدم. درویش خان استاد دیگر صبا بوده و ۸ سال زیر نظر این استاد شاگردی کرد و به دانش موسیقی خود افزود.حسین هنگ آفرین سومین استاد ای بوده که صبا در نظر او شاگردی کرده و صبا در نزد او بیش از ویولن و سه‌تار نواخته است. بدین ترتیب صبا پس از مدت بسیاری تحقیق در سه تار و شیو های نوازندگی آن توانست جانشین درستی برای میرزا عبدالله و درویش خان باشد. درویش‌خان شاگردان دیگری داشت اما بهره ای که صبا از درویش خان برد با دیگران قابل قیاس نیست. نشان تبرزین طلایی درویش را صبا از آن خود می کند اما با دیگر دریافت کنندگان این نشان به خصوص در سه تار نوازی تفاوت فاحشی دارد.
ابتدا ، وفاداری به فرم اجرایی که درویش خان در ردیف نوازی خود استفاده میکرد ، یعنی اجرای پیش درآمد سپس چهار مضراب در گوشه های مهم هر دستگاه و در نهایت اجرای رنگ هایی که خود تصنیف کرده بود (ردیف مجلسی).
دوم ، خلاصه کردن ردیف به گونه‌ای که ردیفی به استناد این استاد به جای ماند. آثاری از سعید هرمزی ، مرتضی نی داوود ، یوسف فروتن که به طور غیر مستقیم از درویش خان تاثیر پذیرفته بودند ، به خصوص در ویژگی اول ) و ارسلان درگاهی ، این دو مشخصه به وضوح قابل تشخیص است.
سه تار نوازی صبا ، فرم اجرایی از نسل قبل از درویش خان تبعیت بیشتری نسبت به درویش خان داشت . در آثار تکنوازی سه تار به جای مانده از او ، او تنها در یک مورد به اجرای پیش درآمد آواز افشاری برخورد می کنیم . در روایت ردیف ، ردیفهای آقا حسینقلی ، ردیف آوازی عبدالله دوامی ، ردیف میرزا عبدالله ، بیشترین تأثیر ملودیک را بر او گذاشته است. به همین دلیل میتوان گفت که درویش خان برستار صبا بیشترین تأثیر را از روایت آقا حسینقلی در نوازندگی داشته و از طرفی ، نحوه صدادهی ساز(سونوریته) و تکمیل تکنیک های خاص سه تار نوازی از طرف دیگر است.
درویش خان سالها نزد میرزا عبدالله تکنیک های سه تار را آموخت. که این تکنیک ها شامل مضراب های خاص سه تار ، نکاتی در رابطه با پنجه ، شیوه ناخن زدن می باشد. این ویژگی های یاد شده اخیر از مهمترین خصوصیاتی است که از طرف میرزا عبدالله در سه تار درویش خان به یادگار مانده است .
سه تار صبا بعد از مقدماتی در راه پختگی که لازمه تمامی هنرهای ایران زمین است ، پا می گذارد. اگر ملاک سنجش ایجاد تغییر و تحول های غیر ضروری و بی هدف باشد ، این است که ستاره صبا از این پس در شیوه‌ای که برمی‌گزیند ثابت می ماند . این قضاوتی است که خالقی درمورد ویولن صبا می کند . اما اگر معیار را فرهنگ و زیبایی شناسی هنر های ایران زمین بدانیم ، متوجه خواهیم شد که سه تار ای که صبا در اواخر زندگی خود می نواخته به مراتب زیباتر و بهتر از زمان جوانی او بوده است. بدین ترتیب ثبات و توقف و رکود در کار این هنرمند ایرانی ، تا دورانی که از سرچشمه های هنر ایران سیراب می شود ، آشکار نخواهد کرد و تکرار زیبایی در دوران زندگی ، استهلاک زندگی نیست .
ابوالحسن صبا در مقابل آنچه دیگران در رابطه با او او ذکر می کردند بیش از پیش سه تار را به خلوت خود برد . مقام ای که صبا برای
ساز سه تار در زندگی اش ایجاد کرده بود ، ستودنی است . صبا ساز سه تار را فقط برای هم مشربان درویشم آبش و یا در شرایط مخصوص معنوی خود به صدا در می آورد . هر چند که ساز ویولن در زندگی صبا سطح و درگیر مسائل روزمرگی و معاش است ،ساز سه تار در اعماق است و بری از بهره های مادی و غیرمادی. صبا احساسات عاشقانه ای در رابطه با سه تار داشت. صبا سه تار را زمانی که غمی داشت و دلش میگرفت در آغوش می کشید و می نواخت و بی صدا اشک می ریخت.در حیاط خانه و در خلوت خود قالی پهن میکرد و به ساز سه تار پناه میبرد.
میتوانی اینطور قضاوت کرد که : صبا کارمند ویولن بود و عاشق سه تار. قطعاً اگر فقط یک یا دو شاگرد پرتلاش و عاشق در ساز سه تار داشت ، مطالبی که برای ساز سه تار مدنظر داشت را زودتر منتشر میکرد. اما متاسفانه کسی نبود . و معدود شاگردانی هم که در سه تار صبا از او سوالی می پرسیدند و بعدها مدعی بودند که شاگرد سه تار صبا بوده اند ، بیشتر به دنبال تفریح بودند تا یادگیری. و تنها کسی که توانست مشق سه تار را نزد ابوالحسن صبا بیاموزد دوستش تقیه تفضلی بود که اولویت زندگی او موسیقی نبود و از این رو بعدها به خدمات دیگر مشغول شد و دور از ذهن نیست که همین مسئله باعث شده بود که از صبا او سه تار را بیاموزد. برای این که صبا هنرجویانی را که برای کسب معاش به واسطه سه تار خدمت می رسیدند را ، به خوبی تشخیص می داد و آنان را تشویق می کرد که ساز ویولن بنوازند .
تقی تفضلی بعد از فوت صبا مقاله ای در همین مورد نوشت که حاوی نکات باارزشی سه تار نوازی استاد ابوالحسن صبا می باشد. گوی احساس می کرد که حقی ناگفته مانده و پایمال شده است . ست در تمامی این مقاله که " سه تار صبا " نام گرفت ، تغییر تفضلی در عین ذکر ویژگی های نوازندگی سه تار صبا ، سبک رادیویی آن زمان را که احمد عبادی متصدی آن بود ، نقد می کند. البته این نقد به طور غیرمستقیم مطرح شده که همیشه با کلماتی نظیر : بعضی نوازندگان ، سایر نوازندگان ، برخلاف عده‌ای از نوازندگان بیان می شود .
سبک نوازندگی سه تار ابوالحسن صبا ، نه به هدف نفی دیگر سبک های نوازندگی این ساز است و نه سرگذشت گرایی .
سه تار صبا را جستجو می کنیم ، زیرا آیینه ای است از صداهایی با ذوق و هنر ایرانی ؛ هنریکه راستی و مهر را ستایش می کند . سه تار صبا را میتوان همانند غزل حافظ با آهنگ خوش و صمیمی اش و همچنین مسجد شیخ لطف الله و یا خط میرزا غلامرضا ، دانست .
۱- هیچ گاه به تنهایی صدای هر نغمه اجرا نشده و همیشه با یک صدای واخوان پشتیبانی می شود . از این منظر می توان نتیجه گرفت که سه تار در واقع تشکیل شده است سه " دو تار " :
سیم حاد و زیر ( سفید و زرد ) ، سیم زیر و سیم زنگ ( زرد و مشتاق ) و سیم زنگ و بم .
۲- تنها با مضراب چپ و آن هم به صورت لحظه ای و ناگهانی ، استفاده باهم از صدای همه سیم ها ، در ایجاد حمله ها ، و تاکید ها و سر ضرب های ضربی هاست . و از طرفی دیگر صدای ساز در سبک صبا به صورتی اجرا می شود که انگار دوصدای بالا که نام بردیم ، یکی هستند . صدای واخان در این سبک به صورت جدا از صدای سیم سایر به گوش نمی رسد ، بلکه واخوان ادامه و تن این سیم سایر است . پس از صبا این نکته مهم بیش از همه در سه تار نورعلی برومند مشاهده می شود . بیشترین تفاوت با صدای سه تار صبا ، از این نقطه نظر ، در صدای ساز احمد عبادی ، حسین علیزاده و جلال ذوالفنون قابل مشاهده است .
۳- در سبکس با ، سه صدا در هر مضراب به گوش می رسد. سیم سایر صدای اول را ، سیم واخوان صدای دوم را ، و صدای ناخن را صدای سوم که تا حدی شامل گوشت انگشت هم میشود. در نهایت این سه صدا ، سه خصوصیت مهم صدای ساز سه تار صبا را ایجاد می کند که عبارتند از : زنگ ، طنین و رنگ. مشخصه سه تار سوارا از منظر صدا ، تنوع در این سه عنصر و در نهایت تنوع در بیان موسیقی یا ای می باشد که باعث می شود سه تار صبا به نوعی سخن گفتن با تمامی تنوعاتش شبیه باشد.
ابوالحسن صبا با تغییر در هر یک از این سه عنصر که از طریق چرخش انگشت سبابه (نه با همراهی یا انگشت دیگر بلکه به تنهایی ) در حول محور مفاصل انجام گرفته و هیچ وقت به حذف یکی به نفع دو ویژگی دیگر نمی‌انجامد ، که به زیبا ترین حالات موسیقیایی دست یافته که نمیتوان در هیچ سه تار دیگری آن را یافت.
در دیگر سبک های نوازندگی سه تار که از تمهیدات غیر موسیقی و موسیقی یایی ، برای به دست آوردن حالت های مختلف صدا استفاده می کنند ، همچنان ضعف آشکاری در این زمینه در رابطه با ساز صبا مشاهده می شود . ابوالحسن صبا در رابطه با تغییراتی که در صدای سه تار با توجیهات مردم پسند اعمال شده بود می‌گوید:
هر سازی برای خود اصول و تکنیک به خصوصی دارد. شیوه های " من در آوردی " و صداهای ناموزون را نمیتوان به عنوان یک کار بدیع و هنری قالب کرد.
اشخاصی که ادعا می کنند ابتکاری در سبک نوازندگی دارند باید ابتکار شان را در جهت پیشرفت و اجرای راحت تر قطعات باشد ، نه آنکه صدایی که با موسیقی ملت ما ارتباطی ندارد از سازها در آورد.
۴- و سرانجام ، صدای ساز سه تار صبا شفاف ، فشرده و متمرکز ، برجسته و رسا ، بدون هیچ صدای زائد و مانند جوشش آب است از دل زمین.
۵- حرکت مضراب در سبک صبا کوتاه بوده اما پر انرژی است. انگار برای اجرای موسیقی ، تنها یک انرژی اولیه احتیاج است تا نخستین حرکت را به وجود آورد و پس از آن همه چیز با همان انرژی ادامه می یابد ، بدون آنکه از قوت مضراب کم شود.
۶- نحوه قرار گرفتن دست راست صبا بر روی صفحه همچنان که تغییر تفضلی و نیز خود ابوالحسن صبا می گویند ، به شیوه ای است که تمام انگشت ها در هنگام زدن مضراب بر روی صفحه ساز تکیه دارند. در این رابطه صبا می‌گوید:
ناخن انگشت سبابه دست راست با سیم ها ، به شیوه ای که سایر انگشت ها و شست به صفحه روی کاسه تکیه دارند ، به حرکت در می آیند.
در این سبک دست راست به مانند مشت بر روی ساز قرار می گیرد. این شیوه به صورتی است که اگر چه از تمامی انگشت سبابه برای ایجاد حالات متفاوت مضراب استفاده می شود و نیز علی رغم آن که دیگر انگشتها بر صفحه ساز تکیه می کنند ، اما صدای ساز خفه نمی شود و نیز مضراب از نظر دامنه مورد نیاز با مشکلی مواجه نمی شود.
صبا در مورد شیوه مضراب زدن و همچنین بی‌توجهی سه تار نوازان معاصر او به این امر می‌گوید:
هر کسی که به سلیقه خود ناخن روی سیم های ساز حرکت می دهد و این عدم علاقه به حفظ ردیف ، سبب شده است که قواعد علمی و فنی آن به تدریج از بین رفته و فراموش شود.البته قطعاً روش‌های دیگر مضراب زدن برای ساز سه تار بوده و هست و باید باشد. اما اگر بخواهیم که اصالت این هنر را حفظ کنیم ، بدون شک نمیتوان صبا را نادیده گرفت. و زمانی که صبا را معیار و شاخصه قرار دهیم ، متوجه می شویم که از این طریق شیوه های مضراب زدن همچون روشی است که در آن از حرکت انگشت وسطا به همراهی انگشت سبابه استفاده م
بهترین آموزشگاه موسیقی-تعریف موسیقی |
آموزشگاه موسیقی در پاسداران
مقاله آموزشی موسیقی از
آموزشگاه موسیقی
ریتم آوا
تعریف موسیقی: موسیقی هنری است که با تمامی لحظات زندگی انسان در هم تنیده.در هر نقطة این کره خاکی موسیقی ویژه هماند منطی وجود دارد که آن را به نسل بعد خود انتقال می دهند.از انواع موسیقی می توان به موسیقی مردم ژاپن، هندوستان، آفریقا، اروپاییان و … اشاره کرد.استفاده از موسیقی شاد در مراسم عروسی و رقصیدن و استفاده از موسیقی غمگین در مراسم اندوه.و این اصل در همه جای کره خاکی یکسان است. همه انسان ها در لحظات ناراحتی خود شنیدن موسیقی غمگین را ترجیه می دهند و برعکس.
با توجه به وسعت ایران و وجود اقوام مختلف در ایران، موسیقی محلی نیز در ایران جریان دارد؛ انواع آن میتوان به سنج، رمام، نوحه خوانی، نی انبان، سرنا و تنبورک و اشاره کرد.در زمینه موسیقی کلاسیک ایرانی می توان به سازهای تار، سه تار، کمانچه، نی، تمبک و. اشاره کرد.از این سازها هم می توان در جایگاه تک نوازی استفاده کرد و صدای فوق العاده ویژه ای دارد و هم می توان در گروه نوازی از آن ها استفاده کرد.همة سازهای موسیقی کلاسیک ایرانی بیان کنندة فرهنگ و توانایی سرشار سرزمین ما می باشد،و برای آشنا کردن دیگر کشورها با فرهنگ پربار ایران باید کودکان و نوجوانان ایرانی را برای یادگیری هرچه بیشتر سازهای ایرانی تشویق کنیم تا آن ها حافظ فرهنگ سرزمین مان باشند.از انواع سازهای کلاسیک اروپایی می توان به ویولن، ویولنسل، فلوت، فاگوت و هورن نام برد. از میان این سازها، ویولن سرشناس ترین می باشد.موسیقی کلاسیک اروپایی، قواعد و مجموعه آموزشی بسیار خاص و همچنینآثار فاخر جهانی و آهنگسازان بزرگ، سبک موسیقی بسیار محبوب در سطح جهانی می باشد.
بهترین آموزشگاه موسیقی تهران-دسته بندی انواع سازها |
آموزشگاه موسیقی در پاسداران
مقاله آموزشی موسیقی نوشته شده از
آموزشگاه موسیقی
ریتم آوا
یک ساز باستانی است که قدمت آن به
دربارة ویلن نیز نظرات مختلفی وجود دارد از قدمت 4900 سالة آن در هند گرفته تا تکمیل ساز تک سیم رباب عربی و تبدیل آن به ویلن توسط ایرانی‌ها.بعدها این ساز توسط سازندگان ایتالیایی به شکل امروزی ساخته و پرورش یافت طوری که برخی ایتالیایی ها را مخترع ویلن می‌دانند.
این ساز نیز از کشورهای آسیایی و آفریقایی سرچشمه گرفته است ولی شکل پیشرفتة آن در اواخر قرن هیجدهم در اروپا شکل گرفتو در موسیقی محلی آمریکای شمالی و جنوبی استفاده شد.
ساکسیفون یک ساز بادی می باشد که در تمام موسیقی ها از راک تا پاپ از آن استفاده می شود.مخترع ساکسیفون آدولف ساکس بلژیکی بود که در 1855 میلادی آن را ابداع کرد.ساختار آن شبیه کلارینت است.
پیانو نیز از آن دست سازهای قدیمی است که در قرن هیجدهم به شکل مدرن آن در ایتالیا ساخته شد.تفاوت عمدة پیانو با سازهای قدیمی‌تر این است که با ضربه های نرمتر انگشتان به کلاویه ها، صدای تولید شده هم متفاوت خواهد بود.
سنتور از قدیمی ترین سازهای ایرانی می باشد که شواهد باستان شناسی قدمت آن را به دوران تمدن بابل و آشور نسبت می دهند.سنتور از ایران با کمی تغییر به سایر کشورها راه یافته است. از کشورهای آسیایی گرفته تا بعضی از کشورهای اروپایی؛ و در هرکدام از این کشورها نامی متفاوت دارد.
انو
بهترین آموزشگاه موسیقی - چگونه ساز را کوک کنیم-
آموزشگاه موسیقی در پاسداران
مقاله آموزشی موسیقی از آموزشگاه موسیقی ریتم آوا
چگونه ساز را کوک کنیم؟ از مشکلاتی که بسیاری از هنرجویان موسیقی با آن سروکار دارند، کوک کردن ساز است.
آن ها هر چند مدت یک بار برای کوک ساز خود باید هزینه کنند و متاسفانه به دلیل کمبود وقت در کلاس های موسیقی فرصت کار کردن روی این مورد اکثرا فراهم نیست.افراد زیادی فکر میکنند پس از مدتی تمرین نوازندگی می توانند ساز خود را کوک کنند اما شما قبل از اینکه به سیم های سازتان دست بزنید حتما باید گوش موسیقی خوبی داشته باشید.تعداد کمی از هنرجویان هستند که گوش موسیقی قوی دارند و قادرند بدون استفاده از نت، قطعات موسیقی را اجرا کنند.به مجموعه تمرین هایی که برای تقویت گوش موسیقی انجام می گیرد، دیکتة موسیقی می گویند.اولین جایی که هنرجو با دیکتة موسیقی آشنا می شود کلاس های سلفژ است.
تمرین های دیکته موسیقی به تنهایی شکل نمی گیرند. درست همانطور که هیچ کس نمیتواند با خودش شطرنج بازی کند.برای تمرین دیکته هم نیاز است یک نفر سوال بپرسد و یک نفر پاسخگو باشد.پس، با در نظر گرفتن همة مواردی که بالا مطرح شد، پرداختن به دیکته موسیقی و استفاده از روش مناسب برای پیشرفت در این زمینه کار ساده ای نیستو کاری موثر در زمینة دیکتة موسیقی انجام نگرفته و شاید به همین دلیل باشد که وقتی در یک گروه شعری خوانده می شود صداهای فالش شنیده می شود.
تمرین دیکتة موسیقی بر خلاف تمرین نوازندگی نیاز به زمان زیادی ندارد چون گوش پس از زمانی تمرین درست نمی شنود و شما را فریب می دهد.
زمان مناسب تمرین دیکتة موسیقی روزی بیست دقیقه می باشد اما مهم ترین آموزشگاه موسیقی
بهترین آموزشگاه موسیقی-معرفی انواع ساز های کوبه ای |
آموزشگاه موسیقی در پاسداران
آموزشگاه موسیقی
ریتم آوا
این ساز، رایج ترین ساز دستی در موسیقی مردمی می باشد.
ریشة کلمة کنگا از آفریقا است، اما در واقع سازی کوبایی است که از دل نواهای محلی و بومی بیرون آمده.
کنگاها را می توان در همه نوع موسیقی از جمله جاز، راک و ورگا دید. کنگا در واقع متشکل از سه ساز:
کوینتو، کنگا و تومبا می باشد. ضمناً به کل این ساز در ایران تومبا گفته می شود.
جیمبه ساز کوبه ای آفریقایی می باشد که شبیه جام استو ریشة اصلی یا مادر تمامی سازهای کوبه ای به شمار می آید.
این ساز با شمایل قبیله ای، صدای پر معنی و بلند و نواختن آسانش، تبدیل به یکی از محبوب ترین سازهای دنیا شده.
دمبک، جز سازهایی است که در موسیقی محلی عربی، به کار گرفته شده است.
دمبک، سازی است به شکل جام، که مانند جیمبه، صدایی پر معنی است دارد.
این ساز متعلق به خاور میانه است و می تواند از سفال و ف ساخته شود، دهانه آن بسیار نازک است. صدای این ساز بسیار شفاف است و مانند جیمبه، دارای صدایی کاملا بم است.
این ساز در ایران به نام تمپو و در جنوب از آن به عنوان ساز ترکیبی ضرب و تمپو معروف است.
پاندیرو، تقلید برزیلی ها از تمبورین می باشد. با توجه به روایت های متعددی که شده است، پاندیرو، ساز ملی برزیل است.
این ساز بخش جدایی ناپذیر از جشن های سالانة است، و در همة سبک های موسیقی برزیلی نیز از آن استفاده می شود.
به جزات می توان گفت ساز طوق دار بیشترین کاربرد را در دنیا داراست. این ساز، معمولا دارای دهانه ای با پوست آهو است.
شاید این ساز را در تمرین های سرخپوستان دیده باشید.اما فرهنگ های سراسر دنیا آن را در مراسم های مختلف استفاده می کنند.
بهترین آموزشگاه موسیقی - چگونه ساز را کوک کنیم-
آموزشگاه موسیقی در پاسداران
چگونه ساز را کوک کنیم؟ از مشکلاتی که بسیاری از هنرجویان موسیقی با آن سروکار دارند، کوک کردن ساز است.
آن ها هر چند مدت یک بار برای کوک ساز خود باید هزینه کنند و متاسفانه به دلیل کمبود وقت در کلاس های موسیقی فرصت کار کردن روی این مورد اکثرا فراهم نیست.افراد زیادی فکر میکنند پس از مدتی تمرین نوازندگی می توانند ساز خود را کوک کنند اما شما قبل از اینکه به سیم های سازتان دست بزنید حتما باید گوش موسیقی خوبی داشته باشید.تعداد کمی از هنرجویان هستند که گوش موسیقی قوی دارند و قادرند بدون استفاده از نت، قطعات موسیقی را اجرا کنند.به مجموعه تمرین هایی که برای تقویت گوش موسیقی انجام می گیرد، دیکتة موسیقی می گویند.اولین جایی که هنرجو با دیکتة موسیقی آشنا می شود کلاس های سلفژ است.
تمرین های دیکته موسیقی به تنهایی شکل نمی گیرند. درست همانطور که هیچ کس نمیتواند با خودش شطرنج بازی کند.برای تمرین دیکته هم نیاز است یک نفر سوال بپرسد و یک نفر پاسخگو باشد.پس، با در نظر گرفتن همة مواردی که بالا مطرح شد، پرداختن به دیکته موسیقی و استفاده از روش مناسب برای پیشرفت در این زمینه کار ساده ای نیستو کاری موثر در زمینة دیکتة موسیقی انجام نگرفته و شاید به همین دلیل باشد که وقتی در یک گروه شعری خوانده می شود صداهای فالش شنیده می شود.
تمرین دیکتة موسیقی بر خلاف تمرین نوازندگی نیاز به زمان زیادی ندارد چون گوش پس از زمانی تمرین درست نمی شنود و شما را فریب می دهد.
زمان مناسب تمرین دیکتة موسیقی روزی بیست دقیقه می باشد اما مهم ترین آموزشگاه موسیقی مورد حفظ نظم و انجام مستمر تمرین است و اگر شما هفت ماه روزانه تمرین داشته باشید،قطعا پیشرفت می کنید و تفاوت در شنیدن موسیقی را حس خواهید.
این ساز، رایج ترین ساز دستی در موسیقی مردمی می باشد.
ریشة کلمة کنگا از آفریقا است، اما در واقع سازی کوبایی است که از دل نواهای محلی و بومی بیرون آمده.
کنگاها را می توان در همه نوع موسیقی از جمله جاز، راک و ورگا دید. کنگا در واقع متشکل از سه ساز:
کوینتو، کنگا و تومبا می باشد. ضمناً به کل این ساز در ایران تومبا گفته می شود.
جیمبه ساز کوبه ای آفریقایی می باشد که شبیه جام استو ریشة اصلی یا مادر تمامی سازهای کوبه ای به شمار می آید.
این ساز با شمایل قبیله ای، صدای پر معنی و بلند و نواختن آسانش، تبدیل به یکی از محبوب ترین سازهای دنیا شده.
دمبک، جز سازهایی است که در موسیقی محلی عربی، به کار گرفته شده است.
دمبک، سازی است به شکل جام، که مانند جیمبه، صدایی پر معنی است دارد.
این ساز متعلق به خاور میانه است و می تواند از سفال و ف ساخته شود، دهانه آن بسیار نازک است. صدای این ساز بسیار شفاف است و مانند جیمبه، دارای صدایی کاملا بم است.
این ساز در ایران به نام تمپو و در جنوب از آن به عنوان ساز ترکیبی ضرب و تمپو معروف است.
پاندیرو، تقلید برزیلی ها از تمبورین می باشد. با توجه به روایت های متعددی که شده است، پاندیرو، ساز ملی برزیل است.
این ساز بخش جدایی ناپذیر از جشن های سالانة است، و در همة سبک های موسیقی برزیلی نیز از آن استفاده می شود.
به جزات می توان گفت ساز طوق دار بیشترین کاربرد را در دنیا داراست. این ساز، معمولا دارای دهانه ای با پوست آهو است.
شاید این ساز را در تمرین های سرخپوستان دیده باشید.اما فرهنگ های سراسر دنیا آن را در مراسم های مختلف استفاده می کنند.
بهترین آموزشگاه موسیقی
چکش‌های پیانو
چکش های پیانو توسط مجموعه ای از اهرم های نازک به کلیدهای پیانو وصل می شوند. به مجموعة این اهرم ها و چکش ها عملگر یاAction می گویند. وظیفة این مجوعه، افزایش شتاب چکش ها هنگام برخورد به سیم هاست. به طور معمول سر چکش ها بوسیلة لایه ای از نمد پوشانده می شود تا کیفیت صدای پیانو را بهبود ببخشد.
پیانو توسط ضربه انگشتان نواخته می شود. برای این کار دست را بلند کرده و سپس پایین آورده و با نوک انگشت ضربه می زنیم.مکانیزم پیانو تولید صدا می کند. بدلیل شکل مکانیزم پیانو یک پیانسیت می تواند همزمان ده نت را نیز به صدا درآورد.
محل قرارگیری انگشتان دو دست روی کلیدهای پیانو در نواختن آن اهمیت دارد.
اصولا در اکثر آهنگ ها نت اول شماره دارد که انگشت شروع کننده در نواختن آن قطعه را مشخص میکند.در این صورت شمارة یک برای انگشت های شست دو دست است و به ترتیب سایر انگشت ها شماره های 1 تا 6 را خواهند داشت.شست دست راست روی چهارمین نت پیانو قرار می گیرد. البته در مورد همه آهنگ ها صدق نمی کند و برخی آهنگ سازان نت آغازین آهنگشان را شماره نمی زنند.در این صورت پیانیست باید خودش مکان انگشتانش روی کلیدهای پیانو را با توجه به نوع نت های نوشته شده تشخیص دهد.گاهی نوازنده جای دو دست اش را روی کلیدهای پیانو با هم عوض می کند و گاهی بدون نواختن کلید پیانو با انگشتان شست دو دستش از سایر انگشت ها استفاده می برد.
نت نویسی برای پیانو در دو حامل انجام می شود. حامل بالا برای دست راست و حامل پایین برای دست چپ است.
یک نوازنده پیانو باید بتواند همزمان دو خط موسیقی را خوانده و با هر دو دست اجرا کند.
نحوه صدادهی پیانو ritmava.com
آشنایی با آلات موسیقی-سازهای زهی
بربط
بربط، سازی ایرانی از دسته سازهای زهی است که در خاورمیانه رواج دارد. بربت از قدیمی ترین سازهای شرقی به حساب می آید.
تار
تار از دستة سازهای زهی و ایرانی است کهدر ایران و برخی مناطق خاورمیانه رایج است. معنی کلمة تار در فارسی به معنی رشته است.
تنبور
تنبور، سازی است با دسته ای بلند و کاسه ای گلابی شکل و اکثرا از چوب درخت توت ساخته می شود.
دیوان
دیواناز دسته سازهای مضرابی است که یک ساز کُردی است. از خانوادة سازهای تنبور به حساب می آید. دیوان همان تنبور است با اندازة بزرگتر.
سه‌تار
سه‌تاراز دسته سازهای زهی و مضرابی ایرانی است که با ناخن انگشت اشارة دست راست نواخته می شود.
سنتور
سنتور از دسته سازهای زهی کوبه ای و ایرانی به شکل ذوزنقه است که سیم های بسیار زیادی دارد و با دو زخمه چوبی نواخته می شود.
کمانچه
کَمانچه از دستة سازهای ایرانی و موسیقی خاورمیانه است. این ساز در انتهای پایینی، پایه ای دارد که روی زمین یا زانوی نوازنده قرار بگیرد.
گیتار
گیتارنوعی ساز زهی است که با انگشت یا پیک نواخته می شود و از آن جایی که سیم های آن در اثر ارتعاش صدا تولید می کنند، در دستة سازهای کوردوفون قرار می گیرد.
ویولون
ویولوناز دسته سازهای زهی و آرشه ای است و کوچک‌ترین عضو این دسته از سازهاست.برای نواختن معمولاً روی شانه چپ قرار می‌گیرد و با آرشه که در دست راست نوازنده است نواخته میشود.
در زیر گزیده ای از فهرست سازهای زهی قرار گرفته است:
سازدهنی و انواع آن: سازدهنی سازی است که به راحتی و در همه جا میتوانید همراه داشته باشید و با نواختن آن سبب لذت خود و اطرافیان از این ساز شوید.سازدهنی یا هارمونیکاجزو سازهای بادی است. تولید صوت در این نوع از سازها نتیجة ارتعاش یک زبانهاز جنس ف می باشد که فقط یک سر آن به بدنه متصل است و انتهای دیگر آن آزادانه حرکت می کند.به ارتعاش درآمدن این زبانه ها بر اثر عبور هوا موجب تولید صدای ساز می شود.
طبقه بندی
سازدهنی هایی که بیشتر برای نواختن سولو استفاده می شوند در یک طبقه بندی کلی میتوان به ۲ گروه تقسیم کرد:
در این نوع سازدهنی ها هر سوراخ تنها با عمل دم یا مکش به صدا در می آید و در هر سوراخ دو زبانه وجود دارد.
به همین دلیل، هر نتی که با عمل دمیا مکشبه صدا در آید، حاصل ارتعاش همزمان دو زبانه می باشد. سازدهنی های اکتاو ترمولو در این دسته قرار گرفته اند
در سازدهنی های تک زبانه ای هر نتی که با عمل دمیا مکشبه صدا در می آید، فقط حاصل ارتعاش یک زبانه است.
سازدهنی های دیاتونیکو کروماتیکدر این گروه قرار گرفته اند:
در سازدهنی های دیاتونیک در هر سوراخ ۲ زبانه وجود دارد که هر کدام از آن ها فقط با یکی از اعمال دم یا مکش به صدا در می آید.
رایج ترین نوع این سازدهنی به ماژور معروفاست که در آن از نت های گام دیاتونیک ماژور استفاده می شود و در حالت عادی به جز از این نت ها، نت دیگری قابل اجرا نیست.
اما با کمک گرفتن از بعضی تکنیک های می توان سایر نت ها را نیز به اجرا در آورد. در اصل، نوازنده بزرگ این توانایی را دارند که با یک سازدهنی، آهنگ هایی را در هر گامی که می خواهند اجرا کند.
منبع
بهترین آموزشگاه موسیقی در تهران
ابتدا باید بدانید که
آموزشگاه موسیقی
ریتم آوا در سال 1392 راه اندازی شده است ، بهترین آموزشگاه موسیقی شرق تهران با به کارگیری بهترین اساتید با شیوه ای نوین در تدریس موسیقی به عنوان بهترین آموزشگاه موسیقی شرق تهران شناخته شده است که توانسته در مدت زمان کوتاهی کنسرت های زیادی را برای هنرجویان خود برگزار کنید
بهترین آموزشگاه موسیقی شرق تهران که یک آموزشگاه موسیقی در پاسداران تهران میباشد امکان آموزش برای تمام سنین را در یادگیری موسیقی را دارد . یکی از امکانات وب سایت فروش آنلاین سازهای موسیقی میباشد که آن را از تمامی وب سایت ها متمایز ساخته ، چرا که هنر جو با خرید ساز خود میتواند به میزان زیادی از جلسات رایگان همان ساز برای آموزش بهره مند گردد و یا اینکه با خرید ساز از هزینه آموزش کلاس ها را با 50 درصد تخفیف پرداخت نماید . به دنیای موسیقی ریتم آوا
بهترین آموزشگاه موسیقی تهران خوش آمدید
نحوه آموزش موسیقی در بهترین آموزشگاه موسیقی شرق تهران
همیشه و در همه موارد تحصیل ، نحوه آموزش موسیقی و تدریس موسیقی یک نکته مهم و چالش برانگیز بوده است . استفاده از کتابهای موسیقی استاندارد و مختلف و استاد موسیقی عالی ، بسیار مهم بوده است اما کافی نبوده و خیلی از هنرجویان موسیقی با استفاده از انها نتوانستند به خواسته مطلوب دست پیدا کنند.
اما ، آموزشگاه موسیقی ریتم آوا با بهره گرفتن از آخرین متد تدریس موسیقی در دنیا یک ایده جالب و کاربردی برای تدریس(آموزش) موسیقی بکار برده است
در بهترین نوع از شیوه تدریس موسیقی در هنگام یادگیری موسیقی استفاده میشود
شیوه کار به این ترتیب است:
هنرجوی موسیقی در بدو ورود به بهترین، مورد آزمون موسیقی قرار گرفته و به ۴ سطح موسیقی تقسیم میشوند
۱_ مبتدی
۲_ متوسطه
۳_پیشرفته
۴_عالی یا استاد یار
پیش نیاز هر سطح به ترتیب زیر میباشد
۲_ متوسطه: آشنایی با ریتم در موسیقی و تئوری موسیقی
۳_پیشرفته : تسلط بر ریتم در موسیقی و سلفژ و تئوری موسیقی
۴_ استادیار : علاوه بر موارد بالا ، سازشناسی و تاریخچه موسیقی
وظایف هر سطح :
۱_ مبتدی : شرکت در کلاس گروه نوازی موسیقی و هم خوانی موسیقی
۲_ متوسطه: آموزش موسیقی ساز مربوطه به گروه مبتدی و شرکت در گروه نوازی موسیقی زیر نطر استاد موسیقی ساز مربوطه
۳_ پیشرفته: آموزش موسیقی ساز به گروه مبتدی و متوسطه و سرپرستی گروه موسیقی زیر نظر استاد موسیقی ساز مربوطه
۴_ استاد یار: تدریس موسیقی ساز مربوطه به گروه های بالا زیر نظر استاد موسیقی ساز مریوطه و دریافت حقوق
اما دلایل موثر بر انجام این کار در بهترین آموزشگاه موسیقی شرق تهران چیست؟
* آموزش به دیگران - 90%
*تمرین و تکرار - 75%
*بحث و تبادل نظر - 50%
*اثبات- 30%
*شنیدن و دیدن -20%
*مطالعه و دیدن- 10%
*سخرانی - 5%
و این بهترین دلیل و بهترین روش تدریس موسیقی در بهترین آموزشگاه موسیقی تهران میباشد
با این روش تدریس موسیقی در آموزشگاه موسیقی ریتم اوا :
۱_ هنرجوی موسیقی از روز تحصیل علاوه بر یادگیری موسیقی ساز ، مهارت آموزش موسیقی ساز دادن را نیز فرا میگیرید
۲_ هنرجو موسیقی ساز، ضریب یادگیری ساز فرا گرفته شده را با تدریس موسیقی ساز مربوطه خود به هنرجوی دیگر تا ۹۰ درصد بالا میبرد
۳_ چون معمولا تمرین موسیقی ساز کردن و آموزش ساز دیدن کار سخت و طاقت فرسایی میابشد ، با این روش آموزش موسیقی ساز ، زمانی که هنرجو آموزش موسیقی میبند ، هم زمان تدریس موسیق ساز نیز میکند که این عمل باعث لذت بخش شدن فراگیری و تمرین میشود
۴_ هنرجو برای ادامه این مسیر نیاز مند انگیزه و محرک میباشد که این نحوه تدریس موسیقی ساز باعث انگیزه مند شدن و علاقه مند شدن هنر جو میشود
۵_ پس از اتمام تحصیل موسیقی ساز ، عملا هنرجو یک مدرس موسیقی ساز با سابقه نیز میباشد و مدت زمان تحصیل در واقع تجربه تدریس موسیقی ساز او نیز میباشد
۶_ و چون هنرجو دروس فراگرفته قبل را به هنرجوی سطح پایین تر آموزش موسیقی ساز میدهد ، دروس برای او چندین بار دوره شده و دیگر فراموش نخواهد شد
۷_ با آموزش موسیقی در واقع ما در حین آموزش موسیقی دادن به هنرجو سطح پایین تر ، ایرادات خود را نیز در میابیم و این خود پیشرفت بسیار چشمگیری میباشد
۸_ و تمام این فرایند در بهترین. بهترین آموزشگاه موسیقی شرق تهران بصورت رایگان میباشد
۹_ و نهایتا در پایان دوره زمانی که هنرجو به سطح استادیار شدن میرسد ، در بهترین آموزشگاه موسیقی تهران مشغول به کار شده و حقوق دریافت میکند
استاد کوروش شاهانی بهترین استاد سنتور تهران
و مقاله زیر که در مورد اشکالات متداول در نوازندگی سنتور می باشد به قلم ایشان است.
به نام خدا
سنتور یکی از قدیمی ترین و اصیل ترین سازهای موسیقیِ ایرانی است؛ به طوری که ایده طراحی و ساخت آن به قرن چهارم هجری قمری برمی گردد و منصوب به ابونصر فارابی » دانشمند ایرانی است؛ و در دستۀ سازهای مَعازِف یا مطلق طبقه بندی می شود.
سازهای مَعازِف یا مطلق به آن دسته از آلات موسیقی اطلاق می شود که برای هر پرده یا فاصله، یک رشته سیم و یا کلید، در ساز طراحی و تعبیه شده باشد؛ مانند سنتور، قانون، پیانو، هارپ و. حال آنکه در دیگر آلات موسیقی، نوازندگان با انگشت گذاری روی دستۀ ساز، پرده ها، فواصل و صداهای گوناگون را تولید می کنند.
همچنین می توان ردّپای سنتور را در کشورها و اقوام مختلف جستجو و پیدا کرد. همانند کشورهای چین، هند، یونان و. که با اندکی تغییر در ساختمان و صدادهی، این ساز را مطابق با ذائقۀ شنیداری خود شخصی سازی کرده و می نوازند.
و اما
سنتور نوازی در ایران، که از سابقه ای طولانی برخوردار است و می توان با بررسی و مشاهده در سنگ تراشی ها، حجّاری ها و نقاشی های دوره ساسانی به این نکته مهم پی برد که از آن دوران، این ساز و صدای زیبایش در بین مردم، موسیقی دانان و پادشاهان ایرانی از جایگاه والایی برخوردار بوده است.
اگرچه در پی سالیان دراز و بر مبنای ضرورت ساختمان و صدادهی این ساز دستخوش تغییراتی کم و بیش شد، اما با استناد به رسالات و آثار ثبت و ضبط شده بر صفحات سنگی گرامافون و قاب عکس ها می توان گفت که از اواسط عهد قاجار تا به امروز، بجز در یک الی دو مورد جزئی، ساز سنتور بی هیچ تغییری امروزه در دست ما ست و هنرمندانِ سازنده و نوازنده این سازِ اصیل و سنتیِ ایرانی مشغول هنرنمایی و خلق آثار هنری خود هستند.
به واسطه تجربه ای قریب به ده سال که در امر تدریس موسیقی و ساز سنتور کسب کرده ام، به مواردی برخورده ام که با آسیب شناسی و تلاش برای رفع آن ها، نوازندگان و هنرجویان این ساز می توانند قدرت تکنیکی و هنری خود را تقویت کرده و در راستای اعتلای فرهنگ این سرزمین به کار گیرند.
از مهم ترین نقاط ضعف نوازندگان و هنرجویان سنتورنواز می توان به اشکال در اِکول دست چپ اشاره کرد که متاسفانه در بسیاری از ایشان به چشم می خورد و بعضاً گریبان گیر نوازنده در قطعات و آهنگ هایی با سرعت و تکنیک بالا می شود؛ که خود به چند مورد قابل طبقه بندی است:
ناگفته نماند که این نکات و البته نکته های کوچک و بزرگ دیگر، همگی با شیوه صحیح آموزش توسط مربی ها و اساتید با تجربه و زُبده سنتور قابل پیشگیری بوده و با تمرین های متنوع و اتود های صحیح مرتفع می گردد. لذا توصیه ای که از استادان خویش، استاد مجید کیانی » و شادروان استاد محمدرضا لطفی » همواره به خاطر دارم نقل به مضمون می کنم. ایشان همیشه تاکید داشتند که در امر یادگیری موسیقیِ اصیل و سنتیِ ایرانی باید صبور بود و با حوصله به تمرین وتکرار ردیف پرداخت و همواره ذائقه شنیداری مان را به جهت موسیقی ها، اشعار و متون ناب و معتبر سوق دهیم و با همّت و عزمی راسخ در راه اعتلای فرهنگ سرزمینمان ایران، گامی هرچند کوتاه اما مؤثر برداریم.
همّتم بدرقه راه کن ای طایر قدس
که دراز است ره مقصد و من نوسفرم
حافظ
با احترام
کوروش شاهانی
بهترین آموزشگاه موسیقی تهران
در این مقاله کامل شما با اصول موسیقی آشنا خواهید شد مانند : شیوه تولید صدا (فیزیک صوت) ، صداها ، صداهای موسیقیایی ، ارتفاع ، دیرند ، ادامه ، شدت ، پایان
بهتر است در ادامه بخوانید که
بهترین آموزشگاه موسیقی تهران
بهترین آموزشگاه موسیقی تهران که یک آموزشگاه موسیقی در پاسداران تهران میباشد امکان آموزش برای تمام سنین را در یادگیری موسیقی را دارد . یکی از امکانات بهترین آموزشگاه موسیقی تهران وب سایت فروش آنلاین سازهای موسیقی میباشد که آن را از تمامی وب سایت ها متمایز ساخته ، چرا که هنر جو با خرید ساز خود میتواند به میزان زیادی از جلسات رایگان همان ساز برای آموزش بهره مند گردد و یا اینکه با خرید ساز از بهترین آموزشگاه موسیقی تهران هزینه آموزش کلاس ها را با 50 درصد تخفیف پرداخت نماید . به دنیای موسیقی ریتم آوا بهترین آموزشگاه موسیقی تهران خوش آمدید
نوازندگی
پیانو برای شما لذت و دستاوردی بزرگ به همراه خواهد داشت که این امر مگر با یافتن استادی حاذق میسر نخواهد بود. چنین استادی علاوه بر آموختن تکنیک های مربوطه، انگیزه را در شما تقویت کرده و شما را هر روز به یادگیری علاقه مند تر خواهد ساخت. آنچه در ادامه می آید شما را در پیدا کردن یک استاد خوب یاری خواهد داد.
بهترین استاد پیانو دارای تحصیلات، مهارت و تجربه مرتبط و کافی است.
ریتم آوا توانسته در بهترین آموزشگاه پیانو تهران، بهترین اساتید پیانو و دیگر سازها را گرد هم جمع کند و به این دلیل
بهترین آموزشگاه موسیقی تهران می باشد
http://ritmava.com/blog/%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%A7-%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D8%A7-%DA%A9%D9%86%DB%8C%D9%85.html?page_type=post
آموزشگاه موسیقی در پاسداران فقط آموزشگاه موسیقی ریتم آوا
این شیوه نوین آموزش با در نظر گرفتن معلومات و نیازهای روحی هنرجویان طراحی شده است
شیوه فعالیت به شرح زیر می باشد
سه عامل اساسی برای پیشرفت و دست یابی به موفقیت در آموزش موسیقی:
1-هدف
2- ایجاد انگیزه
3- تلاش و پشتکار
با در نظر گرفتن این عوامل برنامه ریز های دقیق و مدون انجام شده و استفاده شده است
1- مبتدی
2-متوسطه
3-پیشرفته
4-عالی
برای هر قسمت سطح معلومات و وظایفی مشخص شده است
1-مبتدی : هنرجوی صفر و تازه شروع بکار موسیقی
2-متوسطه : با توجه به ساز انتخابی باید حداقل 3 کتاب را به اتمام رسانیده باشد و تجربه کنسرتهای گروهی و تک نوازی اموزشگاه موسیقی ریتم اوا را داشته باشد
3-پیشرفته : علاوه بر موارد فوق تسلط به سلفژ و تئوری موسیقی و سرپرستی گروه نوازی ها
4-عالی : علاوه بر موارد فوق تاریخچه موسیقی و تجربه کافی در کنسرتها و گروه نوازی ها
این تقسیم بندی باعث ایجاد هدف در هنرجو میشود و هنرجو میداند دقیقا از کجا به کجا خواهد رسید
و با برگزاری کنسرتهای دوره ای در آموزشگاه موسیقی پاسداران تهران و جشنواره موسیقی در شهریور و اسفند باعث ایجاد انگیزه و حرکت و تلاش و رقابت سالم و صمیمانه بین هنرجویان خواهد شد
کنسرتها به دلیل برگزاری حرفه ای در سالن های مطرح تهران به هنرجویان امکان تجربه شرایط واقعی یک اجرای حرفه ای را خواهد داد
و گروه نوازی ها باعث می شود تا هنرجویان نواقص نوازندگی خود را که قبل از این در تک نوازی قابل مشاهده و قابل لمس نبوده را برطرف نمایند
و اینکه در هر گروه از فردی که در سطح بالاتری نسبت به بقیه می باشد استفاده می شود تا
اولا: تجربه سرپرستی گروه نوازی را داشته و آموزش ببیند
دوما: هنرجویان سطح پایین تر تشویق شوند به سطح بالتر ارتقائ یابند
سوما: هنرجویان در زمان تحصیل در واقع مهارت تدریس را نیز فرا میگیرند
آموزشگاه موسیقی ریتم آوا با بهره گیری از اساتید مجرب و برجسته . یک آموزشگاه موسیقی در پاسداران تهران می باشد که تمامی سازهای موسیقیایی را با شیوه ای نوین تدریس می کند :
1-
آموزش گیتار پاپ
2-آموزش گیتار الکتریک
3-آموزش گیتار کلاسیک
4_آموزش گیتار فلامنکو
5-
آموزش پیانو و کیبورد
6-آموزش آواز پاپ
7-آموزش آواز کلاسیک
8-آموزش آواز سنتی ( ایرانی )
9-آموزش تنبک و دف
10-
آموزش هنگ درام و هپی درام و تانک درام و هندپن
11-آموزش درامز و کاخن
12_آموزش ویلن کلاسیک
13- آموزش ویلن ایرانی
14-آموزش کمانچه
15-آموزش سه تار و تار
16- آموزش موسیقی کودک ( ارف )
17-
آموزش سنتور
آیا موسیقی یک نیاز است؟؟
موسیقی یک نیاز است نه وسیله ای برای چشم و هم چشمی!!!
با رشد تکنولوژی و سطح سواد و فرهنگ جامعه و کوچک شدن دنیای مدرن امروزی و رشد فضای مجازی ، دیگر تحصیلات مدرسه و تحصیلات عالیه به تنهایی پاسخگوی نیاز جامعه نیست .
قطعا پس از اتمام تحصیل شخص باید به دنبال شغل مورد علاقه خود بگردد.
اما ایا تحصیلات عالیه به تنهایی برای پیدا کردن یک شغل مناسب کافی است؟؟؟
آیا نیاز اشتغال در جامعه فقط تحصیلات است؟؟؟
آیا صرف داشتن تحصیلات ما میتوانیم به شغل مورد علاقه خود دست پیدا کنیم؟؟؟
آیا در بازار رقابت میتوان با تحصیلات به تنهایی جزو برندگان باشیم؟؟؟
قطعا پاسخ منفی است
تحصیلات یک اام است ولی کافی نیست
تحصیلات در جامعه امروزی فقط اعتبار است اما اعتبار به تنهایی نمیتواند متضمن موفقیت در جامعه پر رقابت امروزی باشد.
برای درک بهتر این مطلب بهتر است تاریخچه ای از اشتغال را بررسی کنیم
انسان از دیرباز برای امرار معاش و ارتزاق نیازمند شغل بود و در گذشته ان چیز که شما را از دیگران متمایز میکرد و رمز موفقیت بود ، زور بازو و مهارت بود
هر کسی این ۲عامل را داشت قطعا مورد پسند و مورد انتخاب کارفرمایان میشد و از درامد و امنیت شغلی خوبی بر خوردار بود.
اما با پیشرفت تکنولوژی و سواد ، این عوامل دست خوش تغییر شد و تحصیلات جای زوربازو و حتی مهارت را گرفت ، و افراد با سواد توانستند افراد با مهارت و قدرتمند را به کار بگیرند.
اما با بالا رفتن سطح سواد جامعه و بالا رفتن افراد باسواد در جامعه دیگر صرف داشتن تحصیلات به تنهایی پاسخگوی نیاز نبوده است بلکه سواد و تحصیلات از جایگاه تولید پول و محل مطمئنی برای ارتزاق ، تبدیل شد به اعتبار در جامعه ولی نه اینکه بتوان با ان امنیت شعلی کسب کرد
حتما سوال میکنید که چه عاملی میتواند برای انتخاب شغل ریسک ما را پایین بیاورد
پاسخ مهارت است
بله مهارت
مهارت چیست؟
مهارت توانایی انجام یک فعالیت که نیازمند بکارگیری مغز و حرکت بدنی هم زمان باشد
مانند نجاری و بنایی و خیاطی و نقاشی و موسیقی
بله موسیقی یک مهارت بسیار مهم است
طبق تحقیقات داشمندان ، موسیقی از معدود مهارتهایی است که باعث میشود تمام قسمتهای مختلف مغز هم زمان فعال باشد یعنی ۲نیم کره چپ و نیم کره راست و حتی قسمتهای متفاوتی از این دو نیم کره
همه ما یا دست راست هستیم و یا دست چپ ، یعنی فقط نیمی از مغزمان فعال است حال انکه کسی که نوازنده پیانو است ۵یا ۶قسمت مغز ان همزمان فعال است
۱ - چشم برای خواندن نت آهنگ که اغلب ۲میباشد
۲- دست راست
۳- دست چپ
۴- پای راست برای پدال
۵- پای چپ برای ریتم
۶ -اگر بخواهد اواز بخواند ( آواز)
و تمام این ۵یا ۶قسمت بصورت متمایز اما همزمان و بدون نقص باید عمل کند
آیا این یک مهارت شگفت انگیز نیست؟؟!!
پس نتیجه میگیریم که موسیقی علاوه بر اینکه یک هنر گرانقدر است یک مهارت بی نظیر نیز میباشد
و شخصی که نوازنده یک ساز مانند پیانو و سنتور و گیتار و تنبک و هنگ درام و . می باشد در واقع مغز خود را ورزیده کرده و توانایی ان را بالا میبرد و میتواند در دیگر امورات زندگی نیز از آن بهره ببرد
آموزشگاه موسیقی ریتم آوا ، یک آموزشگاه موسیقی پاسداران تهران می باشد
در محدوده پاسداران اموزشگاه های موسیقی بسیاری است اما ان چیز که آموزشگاه موسیقی ریتم آوا را از دیگر آموزشگاه موسیقی پاسداران متمایز ساخته است ، نگاه مهارتی به موسیقی و نوازندگی می باشد
ما در آموزشگاه موسیقی پاسداران تهران سعی بر این داریم تا هنرجویانی هنرمند و با مهارت که در آینده توانایی خلق ثروت از هنر و مهارت خود دارند را پرورش دهیم
تعریف موسیقی
موسیقی هنری است که با تمامی لحظات زندگی انسان در هم تنیده.در هر نقطة این کره خاکی موسیقی ویژه هماند منطی وجود دارد که آن را به نسل بعد خود انتقال می دهند.
از انواع موسیقی می توان به موسیقی مردم ژاپن، هندوستان، آفریقا، اروپاییان و … اشاره کرد.استفاده از موسیقی شاد در مراسم عروسی و رقصیدن و استفاده از موسیقی غمگین در مراسم اندوه.و این اصل در همه جای کره خاکی یکسان است. همه انسان ها در لحظات ناراحتی خود شنیدن موسیقی غمگین را ترجیه می دهند و برعکس.
با توجه به وسعت ایران و وجود اقوام مختلف در ایران، موسیقی محلی نیز در ایران جریان دارد؛ انواع آن میتوان به سنج، رمام، نوحه خوانی، نی انبان، سرنا و تنبورک و اشاره کرد.
در زمینه موسیقی کلاسیک ایرانی می توان به سازهای تار، سه تار، کمانچه، نی، تمبک و. اشاره کرد.از این سازها هم می توان در جایگاه تک نوازی استفاده کرد و صدای فوق العاده ویژه ای دارد و هم می توان در گروه نوازی از آن ها استفاده کرد.همة سازهای موسیقی کلاسیک ایرانی بیان کنندة فرهنگ و توانایی سرشار سرزمین ما می باشد،و برای آشنا کردن دیگر کشورها با فرهنگ پربار ایران باید کودکان و نوجوانان ایرانی را برای یادگیری هرچه بیشتر سازهای ایرانی تشویق کنیم تا آن ها حافظ فرهنگ سرزمین مان باشند.
از انواع سازهای کلاسیک اروپایی می توان به ویولن، ویولنسل، فلوت، فاگوت و هورن نام برد. از میان این سازها، ویولن سرشناس ترین می باشد.موسیقی کلاسیک اروپایی، قواعد و مجموعه آموزشی بسیار خاص و همچنینآثار فاخر جهانی و آهنگسازان بزرگ، سبک موسیقی بسیار محبوب در سطح جهانی می باشد.
آموزشگاه موسیقی ریتم اوا
تاریخچه پیانو پیانو را ساز مادر نامیده اند چون هم از محدوده یا وسعت صدای بیشتری نسبت به سازهای دیگر برخوردار است و هم به نوازنده این توانایی را می دهد تا همزمان 10 نت را اجرا کند، یعنی به شمار تمام انگشتان دست.محدوده صدای این ساز تا حدودی بیشتر از هفت اکتاو است و از نظر کیفیت و طنین صدا، وسیع ترین ساز در بین سازهای موسیقی است.
گراند پیانو (Grand Piano)
گراند پیانو یا همان پیانوی بزرگ که به فارسی بعضی مواقع آن را پیانو رویال نام گذاری کرده اند.در این مدل، سیم ها به شکل افقی قرار دارند و چکشها از پایین به سیم ها ضربه می زنند.این ساز صدای زیبا و پر طنینی دارد و معمولا در سالن های کنسرت و ارکسترهای بزرگ استفاده می شود.
نوع بعدی پیانو، پیانو دیواری است. پیانو دیواری به نسبت گراند پیانو کم حجم تر و ارزان تر است به همین خاطر برای استفاده در منزل مناسب تر است.
پیانو های دیجیتال همانطور که از نام آن معلوم است از تکنولوژی دیجیتال برای ساخت صوت ها استفاده می کنند و از این دید با پیانو های مکانیکی یا آتیک که از سیم و چکش بهره می گیرند کاملاً فرق دارند.
صدای این مدل پیانو با الگو برداری از صدای پیانو های آتیک ساخته شده است که به این الگو ها که از تمام نت های یک پیانو ساخته شده اند سمپل گفته می شود.این صوت ها در زمان نواختن به کمک بلندگوهای پیانو تقویت و پخش می شود.
با این که سیستم دیجیال تولید صوت هنوز نتوانسته جایگزین سیستم های آتیک که از ارتعاش سیم و پخش صوت در هوا بهره می گیرند شود اما به دلیل امکانات و شرایط آسانی که امروزه فراهم کرده اند این نوع پیانو توانسته جایگاه خود را در بازار پر رقابت پیانو تثبیت کرده و نظر بسیاری از کاربران پیانو را به خود جلب کند.
سازهای ایرانی قدیم و جایگاه
آموزش سه تار
تقسیمات ای که
عبدالقادر مراغی در تقسیم بندی سازها انجام داده است نسبت به دیگر آثار مورد استناد بیشتری قرار می‌گیرد و امروزه نیز در
سازشناسی این نوع تقسیم بندی به قوت خود باقی است.
عبدالقادر مراغی سازها یا چنان که می گوید :" آلات الحان " را به سه دسته اصلی تقسیم می کنند :
۱- ذوات الاوتار
۲- ذوات النفخ
۳- کاسات ، طاسات و الواح (سازهای کوبشی)
این هنرمند بزرگ این تقسیم‌بندی را به دو گروه فرعی تقسیم می نماید:
۱- مقیدات : یا دارای پرده که با گذاشتن انگشت روی آنها نواخته میشود.
۲-مطلقات : بدون پرده یا آزاد تقسیم می کند.
البته بعضی از این سازها را که با کمانه (آرشه) باید نواخته شود را مجرورات مینامند .
به عنوان مثال، کمانچه و این جزو آلات ذوات الاوتار مقیدات یعنی ساز های رشته های دارای پرده می باشد در صورتی که قانون و چنگ در ردیف آلات ذوات الاوتار مطلقات که پرده ندارند و یا بدون گذاشتن انگشت و یا به قول او" گرفت "و نواخته میشود به شمار رفته است.
کاسات، تاسیسات و الواح را در زمره آلات مطلقات قرار داده است و با توجه به اینکه جنس آن ها اغلب از ف یا فولاد می باشد نمونه‌ای ذکر میکند شامل ۱۸ کاسه و هر کدام دارای مقداری آب که از آنها می‌توانند خدمات ۱۸ گانه اکتاو ۱۷ قسمتی صفی الدین ارموی را استخراج کرد.
اثر دیگری که می توان برای پژوهش در ساز شناسی ایران از آن نامبرده استفاده کرد چند سالته حسن کاشانی است و آنچه بدان امتیاز می بخشد گذشته از قدمت قرن هشتم هجری ، تصویر ساز ها و شرح کامل فنی یا هنری مربوط به آن سازها می باشد.
دراین کتاب و یا به عبارت کامل‌تر رساله گرانقدر، سازه ها به دو گروه اصلی
۱- کامله
۲- ناقصه
و در این تقسیم بندی کارایی یا رواج سازها مورد توجه ایشان بوده است زیرا او بود غشک (غژک یاغچک)، رباب و مزمار(نی) را جزء سازات کامله ذکر می کند.
چنگ، نزهه که نوعی سنتور می باشد و قانون و مغنی چگونه دیگر از نوع سنتور می باشد را در شمار ساز آتنا غصه می آورد و این به این بدین معناست که سازه های دسته دوم آنهایی هستند ،که کمتر نقش آفرین بوده اند یا در آن روزگار کمتر رواج داشتند. در همین راستا ها می توان از آثار دیگر هنرمندان ایرانی مانند( الموسیقی الکبیر )فارابی ، ( جوامع علم الموسیقی شفا ) نوشته ابن سینا ،(الکافی فی موسیقی ) نوشته ابن زیله اصفهانی استفاده کرد اما قسمت ساز شناسی این آثار بیشتر جنبه کلی دارد نه مبین ساختار سازها و ویژگی هنر آنها، البته در این میان کتاب فارابی درباره بعضی از سازها مانند: عود و تنبور و مزامیر که نوعی نی می باشد توضیح قابل توجهی داده است اما به علت گذشت سال ها یا قرن ها از تالیف آن کتاب طبعاً بیشتر می توان از لحاظ تاریخ شناسی مورد استفاده قرار گیرد.
موسیقی شناس مشهور انگلیسی ، فارمر در تحقیقات خود در جلد دوم کتاب موسیقی عرب که به ساز ها و موسیقی نظامی اختصاص دارد، مطالعاتی در مورد سازهای شرقی که در دو بخش می باشد و جمله ساز ها در طاق بستان ، گام اول از نظر ابن سینا ، ارغنون در روزگاران گذشته ، ساز ها از نظر عبدالقادر بن غیبیی و ساز های ایرانی در سده نهم هجری از جمله بحث های جالب توجه محسوب می شود.فارمر از سازه‌های مذکور در جامع الالحان بر اساس نسخه کتابخانه نور عثمانیه تفسیری ارائه داده است که بسیار ارزشمند می باشد.
شما را دعوت میکنیم به مطالعه مقاله ای در مورد : اصطلاحات موسیقی کلیک کنید
به طور مثال می گوید ترب الفتح نوعی بوده است یا شش تار را سازی بین خود و تنبور معرفی می نماید و همچنین به نظر او روح افزایی کاسه صوتی گردی به شکل نارنج یا پرتقال داشته است. اوزان را سازی میداند که دارای سه سیم که با مضراب چوبی باید نواخته شود و نای تنبور در دو نوع را با دو سیم می شناسند. همچنین چنگ را به دو گونه یونانی و اروپایی تقسیم کرده است و گونه نخستین آن را عربها جنگ نامیده اند و نوعی چند که جعبه صوتی اش در بالا بوده است را ون نامیده است که در پهلوی بدان VON می گفتند. اگری AGRY در جامعه الحان از نظر فارمر در مجموعه چنگ باید به شمار آید با این ویژگی که روی جعبه صوتی اش را به جای چوب از پوست نازک و شاید پوست آهو پوشانده باشند.
سه تار از نظر شکل ظاهری مانند تار می باشد با این تفاوت که شکم آن یک قسمتی است به شکل گلابی و کوچکتر است . و همچنین سطح رویه کاسه سه تار نیز چوبی می باشد. سه تار امروزه چهار سیم دارد که البته به روایت ابوالحسن صبا سیم چهارم سه تار را درویشی به نام مشتاق علیشاه به آن افزوده است و نوازندگان قدیمی این سیم را به نام سیم مشتاق می شناسند. سه تار همچون ساز تار دارای خرک بوده با این تفاوت که خرک سه تار کوتاهتر از خرک تار می باشد و همچنین دسته آن نیز از دسته تار نازک تر است. است سه تار فاقد جعبه گوشی می باشد و گوشه های چهارگانه آن دو عدد در سطح جلوی انتهای دسته یعنی سرساز و دو تای دیگر در سطح جانبی چپ قرار دارد.
دستان های سه تار همچون دستان های تار در زمان حال حاضر ۲۸ می باشد،
به ترتیب از سیم اول (پایین) یک فاصله چهارم یا پنجم تا سیم دوم و یک فاصله چهارم از سیم دوم تا سیم سوم و یک اکتاو از سیم سوم تا سیم چهارم دارد. نوازندگی سه تار با انگشت اشاره و گاهاً توأم با ناخن وسط های دست راست نواخته می شود ، در واقع مضراب ساز سه تار ناخن انگشت نوازنده است، و به همین دلیل و همچنین با دلایل آتیکی دیگر، صدای این ساز ضعیف بوده و حجم کمی دارد و برای تکنوازی جلوی جمعیت یا همنوازی در ارکستر مناسب نیست.ستاره یکی از انواع گوناگون تنبور خراسانی است که فارابی از آن نام برده است. تاریخ دقیق استفاده از این ساز دقیقاً قابل تشخیص و محاسبه نیست. مطلب دیگر از ویژگی های این ساز به خاطر شکل ظاهر و یا تعداد سیمان نیست بلکه به خاطر شیوه نوازندگی آن است.سه تار را می توان نوعی تنبور دانست که تارهای آن را از پایین به بالا با ناخن انگشت اشاره دست راست می نوازند تا تاکید بر نت و ضربه قوی حاصل آید.
ویژگی دیگری از ساز سه تار که آن را از دیگران متمایز می نماید مجموعه نتهای آن است که تا بیش از دو کتاو و نیم وسعت دارد. حال این که سازهای دیگری که در فوق یا شدند در بیشترین حد خود بدون در نظر گرفتن واخوان از یک اکتاو و یک چهارم درست وسعت ندارند. همچنین آهنگ سه تار به تدریج در تمامی سیم ها منتشر میشود در حالی که در مورد انواع محلی ساز تنبور مثلاً دوتار خراسانی اجرا محدودتر می باشد و به سیم زیر اصلی خلاصه می شود.ناگفته نماند که تنبور ها به دلیل قدرت مفهوم آفرینی و شیوه استفاده از آنها بیشتر در خدمت موسیقی محلی بودند اما ساز سه تار ظاهراً برای موسیقی علمی بوده است. ساز سه تار هیچ گاه در موسیقی مردم پسند شهری و روستایی استفاده نمی شد در حالی که همه ساز های قدیمی دیگر مورد استفاده بودند.
ت.
دسته این ساز ۵۷ سانتیمتر بر روی کاسه های گلابی شکل با انتهای کروی می باشد.، با پهنای سه انگشت دست نوازنده از لبه داخلی صفحه خرک متحرک ای قرار گرفته است. یک سیم گیر از جنس شاخ و یا استخوان و یا چوب در لبه بدنه چوبی تحتانی قرار گرفته است.
تار ها که ۴ عدد می باشند توسط چهار گوشی چوبی کوک میشوند. دو گوشی روی روی هدست که در ادامه پرده هاست دو گوشی دیگر روی کناره چپ ساز که از روبرو دیده می شود قرار گرفته‌اند.روی بدنه چپ دسته در سراسر طول آن شکافی به قطع تقریباً دو میلیمتر تعبیه شده است و گره زدن و محکم کردن پرده های سازه ای متحرک را امکان پذیر می سازد این نوع نحوه ساختمان ، در تمامی مشتقات تنبور مشترک می باشد.در بخش فوقانی صفحه سه تار از ۵ تا ۱۳ سوراخ کوچک قرار دارد و گاه آن یک یا دو سوراخ روی بدنه کاسه به همان ارتفاع ایجاد می شود.
در حال حاضر سیم های استفاده شده در ساز سه تار از جنس فولاد یا برنج می باشد.
اولین سیم( دو ) از فولاد به قطر ۱۸/ ۰ تا ۲۰/ ۰ میلی متر است.
دومین سین از جنس برنج با قطر ۲۰/ ۰ ۲۵/ ۰ میلی متر می باشد.
سومی نسیم همچو نسیم اول و سیم چهارم از جنس برنج با قطر ۳۰/ ۰ تا ۳۵/ ۰ میلی متر می باشد.
زیرترین سیم " دو " خوانده می شود.
متن آنها وماً با " دو " دیاپازون اروپایی کوک نمی باشد ، اما مومن بین " لا بمل" و "دو" قرار دارد.
سومین سیم سه تار را مشتاق موسیقیدان به آن افزود ، مشتاق عارفی بزرگ بود و به شهادت رسید.
این سیم حکم سیم واخوان را دارد .
پرده ها همیشه از ذهن ساخته می شوند. گاهی پرده هایی از جنس نایلون نیز استفاده میشود که تنها امتیازشان آن است که اقتصادی تر و مقاوم تر میباشد .وضعیت از نوازندگان قدیمی ساز سه تار از پرده های نایلونی استفاده نمی‌کند زیرا صدایی را که از آن ساز تولید می شود را نمی پسندد، اما برای حل این مسئله کافی است که به نرمی پرده را سمباده بکشند. در شکافی فرو نمی رود تا جای آن ثابت باشد، ولی که محل قرار گرفتن آن را نوازنده مشخص می کند. به رغم کوشش برای غربی کردن مجموعه نت های ایرانی، استفاده از پرده های فی ثابت برای سازهای ایرانی بی ثمر بوده است.
سه تار از مجموعه سازهایی میباشد که سازندگان آن در خلق و ابتکار آن آزادند. طول این ساز بین ۸۰ تا ۹۰ سانتیمتر متغیر میباشد، حد متوسط آن تقریباً ۸۵ سانتی متر است، یعنی طول سیم آن ۶۷ سانتی متر می باشد.
اگر طول سیم آن از ۷۰ سانتی متر بالاتر باشد یا سازی که کوچک تر از مقدار گفته شده باشد، طرز قرار گرفتن انگشتان چپ باعث میشود که نواختن آن ساز مشکل باشد. زیرا که در پایین دسته پرده ها به هم بسیار نزدیک اند و همچنین پهنای دسته باید برای چهار سیم کافی باشد و همچنین اندکی ذوزنقه ای شکل باشد.
شکل کاسه و صفحه به سلیقه سازنده قابل تغییر می باشد اما مطالب گفته شده فوق به هیچ عنوان قابل تغییر نمی باشد.
وزن یک سه تار خوب از ۳۵۰ گرم نمی کند.
می توان ساز سه تار را به دو نوع تقسیم کرد :
۱- سه تار عادی
۲- سه تار کوچکتر
ستار عادی رایج تر است، اما سه تار کوچکتر اندازه آن کمتر از ۸۰ سانتیمتر می باشد از کاسه های مسطح ساخته شده که به آن سه تار کتابی نیز می گویند. حمل و نقل این موضوع سه تار بسیار آسان می باشد. اما برای استفاده چندان مناسب نیست زیرا با وجود اینکه گاهی طول آن با ستاره عادی برابر است از نظر شدت و حجم و عمق صدا، کفایت لازم را ندارد و همچنین شکل کاسه آن برای درست گرفتن ساز سه تار مناسب نیست.کاسه کوچک گاهی صدای عالی ، روشن و ظریف دارد که مورد تایید بزرگان و صاحب نظران می باشد مانند سه تار میرزا عبدالله
روی سه تار عادی به ندرت از تزیینات و آرایش استفاده می شود، مگر استثنائاتی که با قطعات کوچکی از صدف و استخوان اشکال هندسی متفاوتی قرار داده می شود که گاهاً بر بالای صفحه در یک سانتی متری منتها علیه پایینی دست قرار داده می شود.گاهی ممکن است قطعات کوچک تزئینی زیر سیم‌گیر قرار گیرند به محلی که ترکهای کاسه هم می‌رسند نصب شوند. غالباً لبه صفحه را با نوار ظریف از نی یا از خاتم می پوشاند، اشکالی همچون گل یا صحنه‌هایی ملهم از ریزه نگاره های نقاشی شده بر روی کاسه ستاره ها گاه آن استفاده می شد.
رنگ سه تار بین زرد و قهوه ای که به سرخی می زند متغیر است. گاهی رنگ جلای سرخ ضخیم را روی سه تار می مانند تا بعضی نقصهای طرح چوب پنهان شود، اما نوازندگان بنام و صاحب نظران بر این عقیده هستند که رنگ جلای زیاد کیفیت صدا را کم می کند. شکل کاسه و صفحه بسیار گوناگون است.
کاسه سه تار را از چوب درخت توت یا گردو می سازند و یا گاهی از هر دو چوب در آن در ساخت آن استفاده می کنند. اما در اغلب مواقع از چوب درخت توت در ساخت کاسه سه تار استفاده می کند ، دسته چوب سه تار از جنس درخت گردو و یا درخت چنار و گاهی نیز دیگر انواع چوب می باشد. البته ممکن است کاسه را از یک چوب یک پارچه از تنه درخت توت تراشیده باشند که این کار مستم زمان بسیار زیادی است که البته نتیجه بسیار خوبی در پی خواهد داشت ، و یا اینکه کاسه را از ترک های دوکی شکل که با ظرافت و دقت بسیار به هم می چسبانند ، ساخت . که معمولاً به طریقه دوم در ساخت کاسه
سه تار عمل می کند. در طریقه به هم چسباندن قطعات چوب در ساخت کاسه ی سه تار ، سازنده می بایست بسیار ماهر و خوش ذوق باشد. بدین روش نمونه های سه تار را می بینیم که کاسه آن ها تحدب یک کدوی قلیانی را دارد . این ستاره ها معمولاً ساز های بسیار خوبی بوده که با دقت بسیار ساخته شده است.
صدای مورد پسند در غرب صداهایی است که صاف ، سرشار، قوی و گرم باشد اما در ایران صداهایی مورد پسند می باشد که خصوصیات تا حدودی سخت با هارمونیک های بالا و طنین طولانی هر چند غیر آشکار باشد .مهمترین عنصر در کیفیت صدای یک ساز " زنگ " می باشد . نداشتن این عنصر باعث عدم کیفیت اجرای موسیقی علمی میشود. جرس یا سنج، زنگی در حد کمال تولید می کند. عود یا کلاوسن ، زنگ خوبی دارد اما این زنگ را در صدای
پیانو و یا گیتار
همچنین زنگ زیاد نیز ز به کیفیت لطمه وارد می کند و از عمق صدا می کاهد، د زیرا از یک ساز انتظار می رود که صدایی که تولید می کند داخل یا تو دماغی باشد یعنی صداهای بم باید صداهای زیر را تعدیل کند. آقای ایرانی به طور کلی صدای زنگ آشکار و مشخصی ندارند اما نافذ ، کمی تیز و گاهی خشن می باشد. عیب بزرگ این است که صدا فریاد وار بوده و یا قوی اما بدون زنگ و این که کمتر نبود هنگ یا دوام صدا یا خشکی صدا است.
صدای کپ کپ: یکی از نقص های بزرگ که به دلیل فقدان هنگ یا دوام صدا ایجاد میشود و پس از شروع بلافاصله صدای شدید گوشخراش و طبیعی است که به طور موقت به گوش می رسد به این صدا ، صدای کپ کپ می گویند. به دست آوردن ستاری با صدای قوی کاراسا اما این کار باعث می شود تا صدای زنگ از بین رفته و صدایی بدون زنگ که به آن جرق می گویند ،اتفاق افتد. اگر سازی به اندازه کفایت از کیفیت زنگ ، داخل ، طنین، هنگ، عمق برخوردار باشد، یک ساز بسیار عالی خواهد بود.سه تار هایی با شکل ظاهری خیلی گرد صدایی عمیق و لطیف ایجاد میکند. ستاره هایی با شکل کوچک و کشیده ،هنگ بیشتری تولید میکنند ولی صدای آنها کمتر است.
هنرمندانی همچون عبادی سازهای حجیم و سنگین با سیم های کلفت را که سیم ها به شدت کشیده شده باشند ترجیح می دادند ، این در حالی است که دیگر هنرمندان غالباً زخمی نرمتر ، سیم های نازک تر و کوک بم را دوست می داشتند.که البته این اختلاف ها اندکی ریشه در مکاتب موسیقی مختلف دارد.
بین
سه تار قدیم و جدید اختلاف اساسی دیده نمی شود ، اشکال قدیمی سه تار و اشکال جدید سه تا مشابه یکدیگرند و فن ساخت آنها نیز ز فرق بسیار کوچکی دارند و همچنین دقت در ساختگاهی بسیار بیشتر و ظریف تر است. است و گاهی نیز سازندگان غیر حرفه ای و یا بسیار حرفه ای هستند که که می توانند سه تارهای بسیار عالی با ساختی کاملاً دقیق بسازند. با این همه سه تار های قدیمی بسیار بهتر از سه تارهای جدید می باشد.
در قدیم سه تار نوازی با صدای بلند بود، چون که در هنگام نواختن یک آهنگ هر بار انگشت، دو یا سه سیم را همزمان به صدا در می آورد. به این دلیل نت واخان یاسین واخان صدایی بسیار محسوس داشت، و حتی ریز نرم ، اغلب با نت پدال مخفی و کم صدایی زینت می شود.
برای کم کردن حالت یکنواختی که توسط صدای واخوان ایجاد می شد، حمله های مضراب راست بانوئی ریز کوتاه و نرم موسوم به "دراب یا شلال" مشخص و تاکید می شد. البته گاهی نیز سین بدون واخان و به تنهایی نواخته می شد. در برخی از دستگاه ها، نت پدال کاملاً به جاست ، مثلاً در افشاری روی نت سل ۲ ( در سیم اول ) را با پدال سل ۱ ( دست باز سیم دوم ) می نوازند. اما گاهی نیز پدال برای دستگاه بیگانه است، مثلاً ترک روی سی بمل ۲ که با پدال سل ۱ تناسبی ندارد. به هر حال نوازندگان قدیم برای نواختن ماهور در فا ۲ و فا ۱( دست باز سیم های سوم و چهارم ) را به عنوان پدال دوم به کار می بردند. هر چند که در عصر جدید بسیار نادر است که کسی اینچنین بنوازد.
اما چون احتمالاً تکنیک اجرای سه تار متعلق به زمانی است که تار های سه تار از جنس ابریشم بوده است و به همین دلیل صدای خشک تر تولید می‌کرده و پدال چندان طولانی نمیشد، در نتیجه میان نت هایی از آهنگهای زینت شده با پدال بیگانه بوده و صداهای مطبوع دستگاه را روی سیم های سوم و چهارم می نواختند. بدین روش موفق می شدند که غیر از حالت پدال متبوع، به نمونه هایی چندصدایی دست یابند که از زینت بی بهره نبوده است. و همچنین برای کم کردن نقص خشکی کلی صدا، آهنگ هایی با آرایه بسیار، تند و قوی می نواختند و صدای وقفه نیز با ریز کامل می شد. پس از استفاده از سیم های فی در سه تار، سبک کلی به همان صورت همچنان باقی است ، و ضمناً امکان دارد که سیم ها را نگه ندارند بلکه رها کنند تا مدت طولانی تری طنین پیدا کند. و بلعکس با سیم فی، پدال های نامطبوع ، آزار دهنده هستند و نوازنده اغلب مجبور می شود سیم آهنگ را به تنهایی به صدا درآورد. در عوض اثر طنین سیم پدال فی که به طور طبیعی ایجاد می شود، صدای غنی تری نسبت به صدای تارهای ابریشمی تولید می کند
عبادی گرایش جدیدی را مطرح کرد که باعث شد امکانات سه تار را در مسیری که عنوان شد به کار گیرد. بک با قطعات قوی یا خیلی قوی مشخص میشود که سه یا چهار سیم در آن واحد نواخته میشوند و به تناوب قطعات طولانی می‌آیند که در نیمه قوی یا نرم (ضعیف) روی یک سیم تنها نواخته می شوند.
این سبک که آهنگ را از پشتیبانی نت های مایه ( اول گام یا تونیک و نت چهارم و پنجم گام) جدا می کند، یکی از ویژگی‌های رشد اخیر
سبک ایرانی میباشد.
افرادی که سبک جدیدی را به وجود آورده اند، کمی از اصول فن اجرای سنتی سه تار دور شده اند و مانند صبا یا فروتن، ذوق موسیقی ، علم ، آرایه ها و مضراب یا ناخن آن مشابه فن اجرای موسیقی قدیم نبوده است. این اساتید جوانانی را آموزش دادند که بعضی از آنان صاحب ذوق فراوانی بوده و آثار گرانقدری بر جای گذاشته اند.نوازندگان نسل جدید ساز سه تار با توجه به غنای خوب آن، دچار نوعی نرمی و سستی در صدا و بیشکلی در آرایه میباشد که در زمان های گذشته وجود نداشته بود، در مقابل این سبک، عبادی زخمی صمیمی و مردانه و تزئینی روشن را توصیه می کند. سه تار چند طبیعتاً در اجراهای دسته جمعی کندان خوب جا نمی افتاد به همین خاطر ساز سه تار سنتی مقابله‌ای با موسیقی شاد پیدا نکرده است. یکی از درونی ترین و متمرکز ترین ساز ها، ساز سه تار است است که آن را بیشتر برای دل خود نوازنده می نوازد تا برای دیگران . و ضمناً سه تار اصالت خود را حتی در بین نوازندگان غیر حرفه ای نیز حفظ کرده است.
میرزا عبدالله پسر علی اکبر و شاگرد آقا غلامحسین یکی از برجسته ترین نوازندگان سه تار بود. ردیف تار را برای سه تار تنظیم کرد، و از توصیه یک نوازنده سه تار که در ردیف صاحب نظر بود که به او سید احمد میگفتند ،بهره برد. حسین خلیفه ، دکتر مهدی صلحی، ابوالحسین صبا و ابوالحسن صبا یکی از بهترین شاگردان او بوده اند . ابوالحسن صبا سه تار را بسیار گیرا و کاملاً سنتی می نواخت. عبادی با پدرش میرزا عبدالله بسیار کم کارکرد و سه تار را از خواهرش فرا گرفت. او بعد ازسن ۴۰ سالگی چند صفحه پر کرد و در رادیو برنامه اجرا کرد. او سبک جدیدی ابداع کرد که بسیار بدی و خوشایند بود و مغایر شیوه ردیف که باعث شد با سلیقه شنوندگان سه تار تطبیق پیدا کند.
سعید هرمزی شاگرد درویش بود که نوازندگی او بی تجمل و میانه رو و در عین حال با تمرکز بالا بود. ارسلان درگاهی هم شاگرد درویش بوده که نوازنده بسیار خوبی بود که چند صفحه جالب برجا گذاشته است. یوسف فروتن شاگرد تار حسینقلی بوده و سه تار را به شیوه غیر قابل تقلید می‌نواخت.
ابوالحسن صبا:
صبا از جمله هنرمندانی است که حتی زمانی که در قید حیات بود در جهت معرفی و شناساندنش کوشش های زیادی شده است. اغلب هنرمندانی که شایسته و معرفی بودند در زمان خود گمنام زندگی کردند و اکثریت جامعه از وجود آنان بی خبر بودند. از جمله این هنرمندان می توان از سماعی ، اقبال آذر، دوامی و نام برد. تماس با ما چنین نبوده است. شهریار، خالقی و. و همچنین رادیو کتاب ها و بروشور نوار ها نیز همچنین خانه‌و که به موزه تبدیل گردیده همه یادآور یاد صبا می باشند.
- صبا شاگرد علینقی وزیری در مدرسه عالی موسیقی بوده و در آنجا با متدها و روش های علمی موسیقی آشنا گردید.
- نوازندگی ویولن را به روش صحیح اروپایی آموخت.
- سبک و روش نوینی برای نواختن ویولن را ابداع کرد.
- نمونه هایی از موسیقی گیلان را جمع آوری کرد.
- آهنگسازی و نوآوری هایی در امر آهنگسازی.
- به وسیله خط موسیقی گوشه هایی از ردیف موسیقی ایرانی را ثبت کرد.
-در زمینه ساز های ویولن و سنتور کتاب های متعددی را منتشر کرد.
- آموزش موسیقی به خصوص ساز ویولن.
-رهبر ارکستر رادیو و نوازندگی در رادیو.
- همچنین نواختن دیگر ساز ها همچون سنتور، تار ، سه تار ، نی ، ضرب ، کمانچه ، فلوت ، پیانو.
سه تار در زندگی صبا که سازی اول و اصلیش می باشد که آن را جز در شرایطی که حضور قلب دارد و خلوت و اندکی یارانه مدل در کنارش بودند به دست نمی گرفت .
بله ، جایگاه سه تار در زندگی ابوالحسن صبا ، که در اندوه مخدوش شدن این ساز ، غمگین است. اندوهش در دانه‌دانه مضراب هایش نمایان می باشد، اندوهی که جز مبارزه و اعتقاد و عشق به فرهنگ و هنر به این سرزمین پیامی ندارد و بسا بالاتر از شادی های عادی است. ابوالحسن صبا سرنوشتی در ناکتر از حتی دیگر هنرمندان گمنام داشته است. است همه جا صحبت از او در میان بود اما نه از آنچه که او می خواست و یابد آن دلبسته بود. از نوازندگی ویولنش بسیار تعریف می کنند که گاه متاسفانه این تعاریف بیشتر در جهت تایید تعریف کنندگان است تا معرفی ارزش های موسیقی ویولن ابوالحسن صبا که کم هم نیستند. و غمگین از این بود که شاگرد سه تاری ندارد. در مقاله هایی که به یاد او نوشته شده است ، از سه تار نوازی او آن قدر گذرا صحبت شده است ، که اثری از آن بر جای نمی گذارد. و متاسفانه در هیچ کجا نگاشته نشده است که شیوه سه تار نوازی او از اصیل ترین شیوه های سبک سه تار نوازی بوده است که با جان دل و با زحمت فراوان پاس داشت ، که این زحمت در اواخر عمر ایشان به گوشه گیری و انزوا ای خود خواسته انجامید.
در مجموع اگر بخواهیم تاثیر سه تار را در زندگی شخصی و حرفه ای صبا مورد بررسی قرار دهیم ، از چند زاویه می توان آن را مورد بررسی قرار داد ؛ در آغاز در مورد سالهای انزوا و گوشه گیری ابوالحسن صبا باید دانست که صبا کمتر دیده می شود. در خانه خود به گوشه ای نشسته و جز معدودی از دوستان نزدیکش کسی را به دیدار نمی پذیرد. به نظر می رسد که صبا آگاهانه سعی بر این داشت که ویولن نوازی اش را همگان فراموش کنند. قصد او بر این بود که دوباره متولد شود . و این تولد تولدی بود که عده‌ای در پنهان کردنش سالها کوشیدند. که البته در این سالها شاگردانی بودند که برای گرم شدن بازار کار شان در رادیو مدعی بودند که صبا دیگر توانایی نوازندگی ندارد که البته و از این ادعا ها اندوهگین نبود. برای تسکین خاطر سه تار در دست می گرفت و به ییلاقی نزدیک تهران پناه می برد. در این سال ها تصانیف قدیم و ردیف معتبر آوازی به روایت دوست هنرمندش عبدالله دوامی را جمع آوری کرد. و این کار را با موفقیت به پایان رساند . تاثیر ردیف آوازی عبدالله دوامی در سه تار صبا به وضوح با قالبی زیبا و هنرمندانه دیده می شود. از منظری دیگر در بررسی تاثیر ساز سه تار در زندگی ابوالحسن صبا می توان این گونه به مطلب پرداخت که ؛ در آن زمان از این صبا صحبتی در جمع نبود. در وصف او تنها به این نکته کفایت می شود که ویولن و پیانو می زند ، بتهوون را می شناسد او را دوست دارد و همچنین موسیقی محلی را جمع آوری می کند ، آهنگسازی ، در ارکستر هنرهای زیبا ساز میزند و البته استاد ساز شخص دیگری است . و صد افسوس که آنچه جایگاه صبا را به آن نسبت میدهیم ، جایگاهی بسیار نازل می باشد فکر میکنیم صبایی که برای هر مضراب سالها تمرین کرده و عمر خود را صرف آن کرده ، نباید غمگین شود و صحبتی کند و او را محکوم به آن می دانیم تا به پاس حقی که استادش بر گردنش داشته ، حتی نگوییم که سه تار هم می نوازد.
اگر دوستان و نزدیکان با عشق صبا نبودند شاید امروز نمونه هایی هرچند کوچک از سه تارش را برایمان به یادگار نمی گذاشتند. و امروز با این ساز ملی چه می کردیم و چه سرنوشتی را در پیش روی می داشتیم ؟
هرچند که باید به این نکته توجه کرد که عدم ارائه شناخت صحیح به جامعه تا حدی آن پایان ناروا را متحقق کرده است. به طوری که امروزه ساز سه تار را تنها لایق اجرای پایین‌ترین سطح موسیقی دانسته و تنها برای این منظور به کار می بریم که البته نباید این چنین باشد . ابوالحسن صبا در مقابل این معرفی غلط و سکوت نکرده و از این رو به پنهان کردن صبای مخالف وزیری خود به کاری جداگانه احتیاج داشت. در مقاله تاثیر وزیری در صبا نوشته خالقی به نظر می آید که پس از مرگ صبا نوشته شده و بسیاری دیگر از نوشته های منتشر شده نیز ز از همین جمله می باشد و با بررسی زندگی و آثار صبا به روشنی می توان یافت که صبا عدم پایبندی به روش وزیری را داشته است.
ابوالحسن صبا در سال ۱۲۸۱ شمسی به دنیا آمد او فرزند ابوالقاسم کمال السلطنه که طبیعی بود موسیقی شناس ، سه تار را نزد میرزا عبدالله آموخته بود.
صدای ساز سه تار پدر ابوالحسن صبا و همچنین ضرب و آواز ندیمه عمه اش " ربابه خانوم " که خود از شاگردان سماع حضور (استاد سنتور و تنبک) بود بنیان‌های محکمی را در ذهن صبا برجای گذاشتند . پدر صبا ساز سه تار را بعد از مرگ خواهرش در قفسه خانه پنهان کرد و دیگر ننواخت . البته مادرش همیشه مراقب بود تا به سازش آسیبی وارد نشود . اما در غیبت مادرش، ابوالحسن که بیش از شش سال نداشت کلید قفسه را پیدا می کند و ساز سه تار را بیرون می‌آورد و در گوشه صندوق خانه برای خود خلوتی می سازد . اما از این بازی پنهانی والدین مطلع شده و ابوالحسن و ساز سه تار را از هم جدا می کند اما این تغییر جای سه تار هیچگاه کارساز نبود. ابوالحسن بازی مورد علاقه اش را خیلی زود پیدا می کند اما در یکی از این بازی‌ها سیم زرد سه تار پاره میشود و رازو پیش پدر آشکار می گردد ، و پدر وقتی که از میزان علاقه ابوالحسن نسبت به سه تار مطلع میشود با خوشرویی با او برخورد کرده و سیم تازه‌ای به سه تار انداخت و پس از کوک کردن گوشه ای را شروع به نواختن کرد. پدر ابوالحسن گرفتن ساز را به کودک می آموزد و کودک به دقت به آن می نگرد این دقت آنقدر عمیق و دقیق بود که فردای آن روز ابوالحسن کودک در مقابل چشمان شگفت زده پدر ساز را به‌درستی کوک می کند.
این اتفاق پدر ابوالحسن را مجاب میکند که ابوالحسن را به محضر پیر سه تار یعنی میرزا عبدالله ببرد. صبا ۶ سال صبح های زود به خانه میرزا میرود و سه تار می آموزد. صبا از صدای ساز میرزا و مضرابهای روان و مسلسل گونه او ، به " زمزمه فرشتگان " یاد می کرد. میرزا که ۶۵ سال داشت عشق و دریافت هنرجوی ۶ ساله خود را در می یابد و در آموزش به او کمال دقت را انجام می دهد. این زمان شش ساله با فوت میرزا به پایان میرسد. و صبا بعد از میرزا پیش استاد ستار دیگری می رود.
صبا می گوید : اولین ساز من ساز سه تار بوده ، و زمانی که خط موسیقی متداول نبود نزدیک به ۱۴ سال نزد سه تن از استادان موسیقی وی که از اساتید بزرگ ساز سه تار بودند شاگردی کردم و با جزئیات آن آشنا شدم. درویش خان استاد دیگر صبا بوده و ۸ سال زیر نظر این استاد شاگردی کرد و به دانش موسیقی خود افزود.حسین هنگ آفرین سومین استاد ای بوده که صبا در نظر او شاگردی کرده و صبا در نزد او بیش از ویولن و سه‌تار نواخته است. بدین ترتیب صبا پس از مدت بسیاری تحقیق در سه تار و شیو های نوازندگی آن توانست جانشین درستی برای میرزا عبدالله و درویش خان باشد. درویش‌خان شاگردان دیگری داشت اما بهره ای که صبا از درویش خان برد با دیگران قابل قیاس نیست. نشان تبرزین طلایی درویش را صبا از آن خود می کند اما با دیگر دریافت کنندگان این نشان به خصوص در سه تار نوازی تفاوت فاحشی دارد.
ابتدا ، وفاداری به فرم اجرایی که درویش خان در ردیف نوازی خود استفاده میکرد ، یعنی اجرای پیش درآمد سپس چهار مضراب در گوشه های مهم هر دستگاه و در نهایت اجرای رنگ هایی که خود تصنیف کرده بود (ردیف مجلسی).
دوم ، خلاصه کردن ردیف به گونه‌ای که ردیفی به استناد این استاد به جای ماند. آثاری از سعید هرمزی ، مرتضی نی داوود ، یوسف فروتن که به طور غیر مستقیم از درویش خان تاثیر پذیرفته بودند ، به خصوص در ویژگی اول ) و ارسلان درگاهی ، این دو مشخصه به وضوح قابل تشخیص است.
سه تار نوازی صبا ، فرم اجرایی از نسل قبل از درویش خان تبعیت بیشتری نسبت به درویش خان داشت . در آثار تکنوازی سه تار به جای مانده از او ، او تنها در یک مورد به اجرای پیش درآمد آواز افشاری برخورد می کنیم . در روایت ردیف ، ردیفهای آقا حسینقلی ، ردیف آوازی عبدالله دوامی ، ردیف میرزا عبدالله ، بیشترین تأثیر ملودیک را بر او گذاشته است. به همین دلیل میتوان گفت که درویش خان برستار صبا بیشترین تأثیر را از روایت آقا حسینقلی در نوازندگی داشته و از طرفی ، نحوه صدادهی ساز(سونوریته) و تکمیل تکنیک های خاص سه تار نوازی از طرف دیگر است.
درویش خان سالها نزد میرزا عبدالله تکنیک های سه تار را آموخت. که این تکنیک ها شامل مضراب های خاص سه تار ، نکاتی در رابطه با پنجه ، شیوه ناخن زدن می باشد. این ویژگی های یاد شده اخیر از مهمترین خصوصیاتی است که از طرف میرزا عبدالله در سه تار درویش خان به یادگار مانده است .
سه تار صبا بعد از مقدماتی در راه پختگی که لازمه تمامی هنرهای ایران زمین است ، پا می گذارد. اگر ملاک سنجش ایجاد تغییر و تحول های غیر ضروری و بی هدف باشد ، این است که ستاره صبا از این پس در شیوه‌ای که برمی‌گزیند ثابت می ماند . این قضاوتی است که خالقی درمورد ویولن صبا می کند . اما اگر معیار را فرهنگ و زیبایی شناسی هنر های ایران زمین بدانیم ، متوجه خواهیم شد که سه تار ای که صبا در اواخر زندگی خود می نواخته به مراتب زیباتر و بهتر از زمان جوانی او بوده است. بدین ترتیب ثبات و توقف و رکود در کار این هنرمند ایرانی ، تا دورانی که از سرچشمه های هنر ایران سیراب می شود ، آشکار نخواهد کرد و تکرار زیبایی در دوران زندگی ، استهلاک زندگی نیست .
ابوالحسن صبا در مقابل آنچه دیگران در رابطه با او او ذکر می کردند بیش از پیش سه تار را به خلوت خود برد . مقام ای که صبا برای ساز سه تار در زندگی اش ایجاد کرده بود ، ستودنی است . صبا ساز سه تار را فقط برای هم مشربان درویشم آبش و یا در شرایط مخصوص معنوی خود به صدا در می آورد . هر چند که ساز ویولن در زندگی صبا سطح و درگیر مسائل روزمرگی و معاش است ،ساز سه تار در اعماق است و بری از بهره های مادی و غیرمادی. صبا احساسات عاشقانه ای در رابطه با سه تار داشت. صبا سه تار را زمانی که غمی داشت و دلش میگرفت در آغوش می کشید و می نواخت و بی صدا اشک می ریخت.در حیاط خانه و در خلوت خود قالی پهن میکرد و به ساز سه تار پناه میبرد.
میتوانی اینطور قضاوت کرد که : صبا کارمند ویولن بود و عاشق سه تار. قطعاً اگر فقط یک یا دو شاگرد پرتلاش و عاشق در ساز سه تار داشت ، مطالبی که برای ساز سه تار مدنظر داشت را زودتر منتشر میکرد. اما متاسفانه کسی نبود . و معدود شاگردانی هم که در سه تار صبا از او سوالی می پرسیدند و بعدها مدعی بودند که شاگرد سه تار صبا بوده اند ، بیشتر به دنبال تفریح بودند تا یادگیری. و تنها کسی که توانست مشق سه تار را نزد ابوالحسن صبا بیاموزد دوستش تقیه تفضلی بود که اولویت زندگی او موسیقی نبود و از این رو بعدها به خدمات دیگر مشغول شد و دور از ذهن نیست که همین مسئله باعث شده بود که از صبا او سه تار را بیاموزد. برای این که صبا هنرجویانی را که برای کسب معاش به واسطه سه تار خدمت می رسیدند را ، به خوبی تشخیص می داد و آنان را تشویق می کرد که ساز ویولن بنوازند .
تقی تفضلی بعد از فوت صبا مقاله ای در همین مورد نوشت که حاوی نکات باارزشی سه تار نوازی استاد ابوالحسن صبا می باشد. گوی احساس می کرد که حقی ناگفته مانده و پایمال شده است . ست در تمامی این مقاله که " سه تار صبا " نام گرفت ، تغییر تفضلی در عین ذکر ویژگی های نوازندگی سه تار صبا ، سبک رادیویی آن زمان را که احمد عبادی متصدی آن بود ، نقد می کند. البته این نقد به طور غیرمستقیم مطرح شده که همیشه با کلماتی نظیر : بعضی نوازندگان ، سایر نوازندگان ، برخلاف عده‌ای از نوازندگان بیان می شود .
سبک نوازندگی سه تار ابوالحسن صبا ، نه به هدف نفی دیگر سبک های نوازندگی این ساز است و نه سرگذشت گرایی . سه تار صبا را جستجو می کنیم ، زیرا آیینه ای است از صداهایی با ذوق و هنر ایرانی ؛ هنریکه راستی و مهر را ستایش می کند . سه تار صبا را میتوان همانند غزل حافظ با آهنگ خوش و صمیمی اش و همچنین مسجد شیخ لطف الله و یا خط میرزا غلامرضا ، دانست .
۱- هیچ گاه به تنهایی صدای هر نغمه اجرا نشده و همیشه با یک صدای واخوان پشتیبانی می شود . از این منظر می توان نتیجه گرفت که سه تار در واقع تشکیل شده است سه " دو تار " :
سیم حاد و زیر ( سفید و زرد ) ، سیم زیر و سیم زنگ ( زرد و مشتاق ) و سیم زنگ و بم .
۲- تنها با مضراب چپ و آن هم به صورت لحظه ای و ناگهانی ، استفاده باهم از صدای همه سیم ها ، در ایجاد حمله ها ، و تاکید ها و سر ضرب های ضربی هاست . و از طرفی دیگر صدای ساز در سبک صبا به صورتی اجرا می شود که انگار دوصدای بالا که نام بردیم ، یکی هستند . صدای واخان در این سبک به صورت جدا از صدای سیم سایر به گوش نمی رسد ، بلکه واخوان ادامه و تن این سیم سایر است . پس از صبا این نکته مهم بیش از همه در سه تار نورعلی برومند مشاهده می شود . بیشترین تفاوت با صدای سه تار صبا ، از این نقطه نظر ، در صدای ساز احمد عبادی ، حسین علیزاده و جلال ذوالفنون قابل مشاهده است .
۳- در سبکس با ، سه صدا در هر مضراب به گوش می رسد. سیم سایر صدای اول را ، سیم واخوان صدای دوم را ، و صدای ناخن را صدای سوم که تا حدی شامل گوشت انگشت هم میشود. در نهایت این سه صدا ، سه خصوصیت مهم صدای ساز سه تار صبا را ایجاد می کند که عبارتند از : زنگ ، طنین و رنگ. مشخصه سه تار سوارا از منظر صدا ، تنوع در این سه عنصر و در نهایت تنوع در بیان موسیقی یا ای می باشد که باعث می شود سه تار صبا به نوعی سخن گفتن با تمامی تنوعاتش شبیه باشد.
ابوالحسن صبا با تغییر در هر یک از این سه عنصر که از طریق چرخش انگشت سبابه (نه با همراهی یا انگشت دیگر بلکه به تنهایی ) در حول محور مفاصل انجام گرفته و هیچ وقت به حذف یکی به نفع دو ویژگی دیگر نمی‌انجامد ، که به زیبا ترین حالات موسیقیایی دست یافته که نمیتوان در هیچ سه تار دیگری آن را یافت.
در دیگر سبک های نوازندگی سه تار که از تمهیدات غیر موسیقی و موسیقی یایی ، برای به دست آوردن حالت های مختلف صدا استفاده می کنند ، همچنان ضعف آشکاری در این زمینه در رابطه با ساز صبا مشاهده می شود . ابوالحسن صبا در رابطه با تغییراتی که در صدای سه تار با توجیهات مردم پسند اعمال شده بود می‌گوید:
هر سازی برای خود اصول و تکنیک به خصوصی دارد. شیوه های " من در آوردی " و صداهای ناموزون را نمیتوان به عنوان یک کار بدیع و هنری قالب کرد.
اشخاصی که ادعا می کنند ابتکاری در سبک نوازندگی دارند باید ابتکار شان را در جهت پیشرفت و اجرای راحت تر قطعات باشد ، نه آنکه صدایی که با موسیقی ملت ما ارتباطی ندارد از سازها در آورد.
۴- و سرانجام ، صدای ساز سه تار صبا شفاف ، فشرده و متمرکز ، برجسته و رسا ، بدون هیچ صدای زائد و مانند جوشش آب است از دل زمین.
۵- حرکت مضراب در سبک صبا کوتاه بوده اما پر انرژی است. انگار برای اجرای موسیقی ، تنها یک انرژی اولیه احتیاج است تا نخستین حرکت را به وجود آورد و پس از آن همه چیز با همان انرژی ادامه می یابد ، بدون آنکه از قوت مضراب کم شود.
۶- نحوه قرار گرفتن دست راست صبا بر روی صفحه همچنان که تغییر تفضلی و نیز خود ابوالحسن صبا می گویند ، به شیوه ای است که تمام انگشت ها در هنگام زدن مضراب بر روی صفحه ساز تکیه دارند. در این رابطه صبا می‌گوید:
ناخن انگشت سبابه دست راست با سیم ها ، به شیوه ای که سایر انگشت ها و شست به صفحه روی کاسه تکیه دارند ، به حرکت در می آیند.
در این سبک دست راست به مانند مشت بر روی ساز قرار می گیرد. این شیوه به صورتی است که اگر چه از تمامی انگشت سبابه برای ایجاد حالات متفاوت مضراب استفاده می شود و نیز علی رغم آن که دیگر انگشتها بر صفحه ساز تکیه می کنند ، اما صدای ساز خفه نمی شود و نیز مضراب از نظر دامنه مورد نیاز با مشکلی مواجه نمی شود.
صبا در مورد شیوه مضراب زدن و همچنین بی‌توجهی سه تار نوازان معاصر او به این امر می‌گوید:
هر کسی که به سلیقه خود ناخن روی سیم های ساز حرکت می دهد و این عدم علاقه به حفظ ردیف ، سبب شده است که قواعد علمی و فنی آن به تدریج از بین رفته و فراموش شود.البته قطعاً روش‌های دیگر مضراب زدن برای ساز سه تار بوده و هست و باید باشد. اما اگر بخواهیم که اصالت این هنر را حفظ کنیم ، بدون شک نمیتوان صبا را نادیده گرفت. و زمانی که صبا را معیار و شاخصه قرار دهیم ، متوجه می شویم که از این طریق شیوه های مضراب زدن همچون روشی است که در آن از حرکت انگشت وسطا به همراهی انگشت سبابه استفاده می شود ، به صدای مضراب صبا نمیتوان رسید.
۷- در قیاس با صدای سه تار در در صفحات به جای مانده از قدیم ، صدای ساز صبا به صدای ساز پروانه بیشتر نزدیک است البته ناگفته نماند که ساز صبا از کیفیت منحصر به فردی برخوردار است.
۸- شیوه بیان ساز سه تار ابوالحسن صبا کاملاً جدی است. در هیچ کدام یک از نوازندگی های سه تار شیوه بازاری و مردم پسند ای دیده نمی شود. آرامش و متانت با خروش و شیدایی در هم تنیده از ویژگی‌های سه تار صبا بوده ، مبارزه و رضایتمندی همزمان با هم به گوش میرسد و صبوری و اشتیاق در تعادل بوده و اصالت و طراوت همزمان در حرکت اند. بیشتر از دو نیک دو و نیم کتاب دامنه صدای سه تار بیشتر از دو و نیم اکتاو یا هنگام می باشد دامنه دامنه صدای سه تاربررسی در مورد جایگاه و استفاده سه تار در ردیف :
استادان تار و سه تار ردیف را به صورت منظم و کامل در کلاسشان تدریس می کند اما کم کم استادانی چون ابوالحسن صبا که از بزرگان اساتید ردیف بود ، آموزه های خود را نیز به سازهای دیگر منتقل کرد.به همین دلیل ردیفهای برای ساز هایی چون سنتور ، کمانچه ، نی ، ویولن به وجود آمد. البته ردیف میرزا عبدالله را در دانشکده هنرهای زیبا ، علی برومند به دانشجویان که سازهای مختلف می نواختند ، آموخت. به همین دلیل اکنون شاهد اجرای ردیف برای تار و سه‌تار بوده است را روی اکثر ساز ها از جمله سنتور ، قانون ، عود ، ویولن ، کمانچه و نی مشاهده می کنیم . و جواد معروفی فرزند استاد موسی معروفی نیز برای پیانو ردیفی به چاپ رساند.
تا و تار و تاه و تای با تفاوتی که در ظاهر دارند از لحاظ معنی به هم بسیار نزدیک بوده و در برهان قاطع تا به معنی تار و تاه با تا به یک معنی می باشد . احتمالاً تا به معنی تار در فارسی دری همان tak پهلوی و تار تغییر یافته tathra روستایی می باشد. اما به هر صورت پسوند suffix در نام سازها دیده می شود. برای نمونه می توان به آثار عبدالقادر مراغی اشاره کرد که در نسخه‌ای از مقاصد الالحان و به خط او او به تاریخ ۸۲۱ هجری قمری : شش تای ، یکتا ی عرب و در شرح ادوار در نسخه تاریخ ۸۴۵ هجری قمری: شش تای، یکتای ترنتای آمده است. الظاهر این شیوه نام گذاری با توجه به آن چیزی که در توضیحات مربوط به ساز ها در آثار عبدالقادر مراغی دیده می شود ،متوجه ساختار سازی یا شماره رشته ها یا سیم های آن بوده است. به طور مثال مقاصد الالحان نشا
خرید هنگ درام شاید در نگاه اول ساده به نظر برسد اما سخت تر از آن چیزی هست که ما تصور میکنیم. هنگ درام ، سازی است که امروز به آن علاقه مند شده اید و قصد خرید آن را دارید. اما چگونه و از کجا؟ هنگ درام ارزان بخریم یا گران ؟
هنگ درام دست دوم بخریم یا نو؟ هنگ درام ایرانی بهتر است یا خارجی؟
در ابتدا، شما نیازمند یکسری اطلاعات اولیه برای خرید این ساز گران قیمت هستید . گشتی در اینترنت میزنید. منابع موجود برای راهنمایی اینکه شما چه سازی را خرید نمایید بسیار اندک است. منابع فارسی که به جرات می توانیم بگوییم وجود ندارد!در این نوشته امروز میخواهیم نکات مهمی راجع به خرید هنگ درام به شما ارائه دهیم. اگر قصد خرید هنگ درام را دارید این مطلب را تا به آخر بخوانید.
در سال 2001، همه چیز خیلی ساده بود . تنوع ساز و سازنده ای وجود نداشت که خریدار به مشکلی بخورد. تنها انتخاب خرید
هنگ درام از شرکتPANArt بود. شما فقط مجبور بودید به آنها مراجعه کنید، هنگ درام را امتحان کنید و آن را سفارش دهید. در سال 2013، PANArt تولید هنگ درام را متوقف کرد در حالی که چندین تولید کننده وجود داشت که تولید هنگ درام را آغاز کرده بودند.
در سالهای اخیر، به دلیل استقبال بسیار زیاد از هنگ درام ، پن آرت دیگر قادر به پاسخگویی اینهمه تقاضا نبود. سازنده های مختلفی از جای جای دنیا به پا خواستند و گام های ساز نیز عوض شدند. امروز، شاید باور نکردنی نباشد که ما می توانیم تولید کنندگان هنگ درام را در سرتاسر دنیا پیدا نماییم. این ساز به طور گسترده ای شناخته شده و قابل دسترس شده است.
اینکه ما تولید کنندگان مختلفی را در سرتا سر دنیا پیدا میکنیم که این ساز را تولید میکنند جای بسی خوشحالی است. اما مشکل خرید ساز هنگ درام دقیقا از همین جا شروع می شود. ما باید بدانیم چه تعداد از تولید کنندگان در بازار وجود دارد، چه نوع سازی تولید میکنند و کیفیت هنگ درام تولیدی آنها چگونه است؟ مقاله امروز ما به بیشتر سوالات شما را پاسخ میدهد که چه چیزی در خرید هنگ درام باید بدانم؟
در اینجا محتمل ترین سوالاتی که برای شما ممکن است در خرید ساز هنگ درام پیش بیاید را پاسخ می دهیم. بر همین اساس قصد داریم تا با استفاده از این مقاله بتونید بهترین گزینه را خرید
آموزش هنگ درام انتخاب کنید.
هنگ درام ارزان یا گران؟
به دلیل آنکه ساخت
هنگ درام با دشوا ری هایی روبروست و اینکه این ساز سازندگان زیادی هم در دنیا ندارد ، قیمت هنگدرام نسبت به سازهای دیگر بسیار بالاست. مشکل اصلی از اینجا آغاز می شود که بسیاری از تولید کنندگان در دنیا از عدم آگاهی خریداران سوء استفاده کرده و ساز بی کیفیت خود را با قیمت گزاف می فروشند. به همین دلیل است که شما ساز هنگ درام هایی را پیدا خواهید کرد که در مقایسه با کیفیتی که ارائه می دهند، بیش از حد گران هستند. به عبارت دیگر، کیفیت همیشه متناسب با قیمت نیست. بنابراین، ااما” به این نکته در خرید هنگ درام توجه نمایید که قیمت ااما” ملاک کیفیت نیست.
خرید هنگ درام به دلیل آنکه اطلاعات کافی از سوی سازندگان در اختیار خریداران قرار نمیگیرد هنوز به مرحله بلوغ نرسیده است. بگذارید یک مثال ساده بزنم. وقتی شما برای خرید یک موبایل یا خودرو اقدام میکنید ، به دلیل کثرت کارشناس یا اطلاعات در اینترنت عملا شما با مشکل زیادی مواجه نخواهید بود. به عبارت دیگر کمتر کلاه سرتان میرود. اما در خرید هنگ درام به دلیل کمبود اطلاعات ممکن است آنچه میخواهید به دست نیاورید.
خیلی از اوقات علاقه مندان به دنبال هنگ درام ارزان هستند. به دلیل آنکه ساز نو و آکبند قیمت بالایی دارد مجبور می شوند هنگ درام دست دوم تهیه کنند. اما واقعا نمیدانند انتخاب درستی است یا نه. با این مقدمه طولانی خواستیم اهمیت خرید هنگ درام را مشخص کنیم. اما جای هیچ نگرانی نیست. گوش شما، با کمی تمرین و ممارست، در خرید درست کمکتان میکند. شما لازم نیست متخصص باشید که بدانید کدام هنگ درام برای خرید خوب است . اطلاعات این مقاله کمک شایانی به شما خواهد کرد.
در حالت کلی هنگ درام ارزان نیست. هنگ درام خوب خارجی بین 1500 تا 3000 دلار است. خوشبختانه هنگ درام در داخل ایران نیز ساخته میشود. در حل حاضر که من این مقاله را می نویسم چهار تولید کننده به ساخت این ساز جادویی مشغول هستند. سازهای ایرانی خوب نیز بین ده تا چهارده میلیون تومان قیمت دارند. هنگ درام دست دوم بسته به شرایط آن هم سی تا چهل درصد ارزانتر از نو خودش است.
این یک سوال اساسی است و پاسخ ساده ای ندارد. چند نکته اساسی برای رسیدن به بهترین انتخاب را برای شما نقل میکنیم.
یکی دو ماه قبل از خرید هنگ درام ، خوب گوش دهید و باز هم خوب گوش دهید. در اینستاگرام بچرخید و سازهای مختلف با گامهای مختلف را گوش دهید. فیلم های مختلف را در یوتیوب ببینید. حتما در هنگام گوش دادن به نوای هنگ درام از هدفن استفاده نمایید تا به ظرافت صدای ساز پی ببرید. به اسکیل ها ( گام های ) مختلف گوش دهید و سعی نمایید به تفاوت آنها پی ببرید.
اما اعتراف می کنم پی بردن به تیون، داینامیک صداها ، ساستین ساز کار ساده ای نیست. خب به عنوان یک فرد غیر حرفه ای ممکن است تمایز بین صداها هم سخت باشد. ممکن است این مفاهیم به نظر شما کمی مبهم باشند اما میتوانید از یک فرد خبره هم کمک بگیرید.
ملودینگ در حال تشکیل گروهی در شبکه مجازی است . این گروه متشکل از سازندگان داخلی، اساتید ، فروشندگان و علاقه مندان به
هنگ درام است. پیج اینستاگرام ما ritmava@ را فالو کرده و پیغام دهید تا به گروه بپیوندید. قبل از خرید حتما سازندگان بازار را بشناسید. اگر علاقه مند به خرید سازهای خارجی هستید با گشتی در اینترنت و اینستاگرام میتوانید به وبسایت های سازندگان دسترسی یافته و اطلاعاتی را بدست آورید. نام سازندگانی را که بیشتر از همه دوستشان دارید را بنویسید.فیلمهای بیشتری از این سازندگان و سازهای آنها را ببینید و باهم مقایسه کنید .
گام در حقیقت توالی هشت نت متوالی است. هنگ درام به دلیل آنکه کوک ثابتی دارد تعداد نت ها و گام آن ثابت است. شما نمی توانید گام هنگ درام را تغییر دهید زیرا با همان گام اولیه ساخته و به اصطلاح تیون شده است. این شما هستید که گام دلخواه خود را انتخاب میکنید نه شخص دیگری. بنابراین وقتی میگوییم قبل از خرید هنگ درام خوب گوش کنید به این دلیل است. وقتی میخواهید گامی را برای خرید هنگ درام انتخاب نمایید باید توجه کنید که صدای این هنگ درام اصطلاحا به وجودتان بنشیند.
گام های مختلفی از ساز هنگ درام وجود دارد. معروف ترین این گامها که خیلی ها دوستش دارند اسکیل های زیر هستند:
د) ماینور یا ماژور
علاوه بر گوش دادن به کیفیت ساز و گوش دادن به گام های مختلف و نوشتن کسانی که بیشتر دوست دارید، شما باید انواع مختلف از اسکیل ها را انتخاب کنید: ماینور یا ماژور. صدای ساز ماینور عموما” غمگین و دارای آرامش خاصی است در حالیکه صدای ساز ماژور دارای هیجان بوده و شما را شاد میکند.
تعداد نت تاثیر مستقیمی در قیمت هنگ درام دارد. هنگ درام ارزان دارای نت های کمتری است. عموما” سازنده ها هنگ درام را با هشت نت می سازند . وقتی میگوییم سازی هشت نت است یعنی هفت نت با یک دینگ را داراست ( به نت گنبدی شکل بالای هنگ درام دینگ می گویند). نه نت دارای یک گام کامل در هنگ درام است. بنابراین ، پیشنهاد ما انتخاب نه نت است که یک گام کامل و یک دینگ را داراست .
مساله مهم این است که ممکن است ما از اسکیل یا گامی خوشمان بیاید که سازندگان معدودی آن را بسازند. بنابراین در انتخاب اسکیل مورد نظر خود هوشیار باشید.
دقیقا نمی توان گفت که اگر صدای هنگ درام نو تیون و کوک باشد ، کیفیت ساز عالی است. ساز هنگ درام ارزان یا بهتر بگویم هنگ درام بی کیفیت در ظرف روز های اول یا هفته های اول از تیون خارج می شوند. ساز با کیفیت کوک بیشتری نگاه میدارد. اگر نوازنده ساز در نحوه نگهداری هنگ درام کوتاهی نورزد ساز با کیفیت می تواند مدت های مدیدی با کوک اولیه آهنگ سازی کند!
این موضوع بسیار مهم است که در مورد پیشینه سازنده نیز بدانیم. آیا تولید کننده هنگ درام دارای خدمات پس از فروش مناسبی است یا صرفا فقط قصد فروش دارد و مشتری را بعد از فروش تنها می گذارد. آیا من سازی را که خریده ام و از کوک خارج گردیده است می توانم انرا توسط سازنده اصلاح نمایم؟
ملودینگ نمایندگی سازندگان بنام اروپایی مثل وایب هندپن کرواسی و لوناپن آلمان را دارد. این سازندگان علیرغم کیفیت مناسب ساز ، در عین حال دارای خدمات پس از فروش مناسبی نیز هستند که ضمانت فروش محصول با ماست. در عین حال قرارداد ملودینگ با سازندگان داخلی نیز با ضمانت بعد از فروش خواهد بود.
هر روز بر تعداد سازندگان هنگ درام افزوده میشود. این نکته هم هیجان انگیز است و هم کمی گیج کننده است. ملودینگ در حال تهیه لیست کاملی از سازندگان داخلی و خارجی است. نگران نباشید در آینده ای نزدیک میخواهیم هنگ درام های مختلف را توسط اساتید بین المللی به نقد بکشیم. نقدی کاملا منصفانه و بی طرفانه فارغ از دنیای تجارت. هم هنگ درام ارزان و هم هنگ درام گران. هم هنگ درام های داخلی و هم هنگ درام های خارجی. پس از شما میخواهیم مطالب ما را دنبال نمایید و به خبرنامه ما بپیوندید.
بخش سازندگان ایرانی و سازندگان خارجی در ملودینگ ، محلی برای ارائه آدرس وب سایت و شماره تماس انواع سازندگان است. میتوانید با خود سازندگان تماس حاصل نمایید. این بخش در وب سایت ما در حال تکمیل شدن است. خرید هنگ درام از یک سازنده خارجی بسیار سخت است. ارتباط گرفتن ، واریز پول و دریافت سالم کالا.
ملودینگ شرایطی را بوجود آورده است که شما عزیزان میتوانید هنگ درام مورد نظر خود را با قیمت بسیار مناسب نسبت به آنچه وب سایتها یا فروشندگان خارجی اعلام میکنند ، خرید نمایید. برای خرید از تولید کنندگان داخلی نیز شما میتوانید به همان قیمت سازنده ، کالا را از وب سایت ملودینگ خرید نمایید.
فارغ از این موضوع می توانید تولیدات این سازندگان را در وب سایت ملودینگ و قبل از خرید هنگ درام ببینید. آنها را باهم مقایسه نمایید . صداهای سازهای مختلف را بشنوید و در نهایت انتخاب و خرید نمایید. خرید از ملودینگ با ضمانت اصالت کالا و قیمت صورت می پذیرد و اگر مشتری نقصی در کالای خریداری شده مشاهده نماید می تواند ظرف هفت روز کالای خود را پیرو رویه وب سایت برگرداند.
شما می توانید ساز خود را پیش خرید کنید یا برای تست ساز خود به محل ما تشریف بیاورید. ما همه آپشن ها را برای مشتری های خود فراهم آورده ایم.
هنگ درام دست دوم
خرید هنگ درام همانطور که گفتیم نکات پیچیده ای دارد. هنگ درام ارزان به معنای هنگ درام بی کیفیت نیست اما اگر هنگ درام بی کیفیت باشد سریع از کوک خارج شده و ناساز می شود. بنابراین در خرید ساز دست دوم دقت لازم را بعمل آورید. هنگ درام دست دوم اگر از کوک خارج شده باشد اصلا قابلیت خرید را ندارد.
ما برای رفاه حال دوست دارارن و علاقه مندان خرید هنگ درام ، بخشی را برای فروش هنگ درام دست دوم پیش بینی کرده ایم. البته هنگ درام دست دوم با ضمانت فروشنده بوده و شما می توانید برای خرید با فروشنده هماهنگی لازم را بعمل آورید.
در خرید هنگ درام اصلا عجله نکنید. شما نمیتوانید تصور کنید که چه تعداد از از علاقه مندان هنگ درام پس از خرید خود، ناراضی بوده اند. توصیه ما به شما این است که بهتر است چند ماه دیگر منتظر بمانید و خرید را مناسبی” را انجام دهید. حال این انتظار میتواند به خاطر کمبود منابع مالی باشد یا به خاطر مدت زمان تحویل ساز مناسب.
وقت و هزینه خود را با ساز های بی کیفیت از بین نبرید. از سوی دیگر امکان فروش همچین سازهایی به صورت دست دوم بسیار پایین است. بنابراین مهم است که ابتدا تصمیم گیری آگاهانه ای داشته باشید. آرزوی ما خرید خوب هنگ درام برای شماست.
در آخر خواهش میکنم به کمپین ما بپیوندید. آیا شما اولین خرید خود را انجام داده اید؟ آیا شما از خرید خود راضی بودید؟ مشاوره ای دارید؟ از شما خواهش می کنیم نظرا ت و پیشنهادات خود را با همه علاقه مندان در میان بگذارید تا بیشتر از قبل بتوانیم اطلاعات خرید هنگ درام داشته باشیم.
نکات اولیه خرید هنگ درام که باید بدانیم
آموزش صدا سازی و آواز در بهترین آموزشگاه موسیقی تهران
آوازخواندن هنری است که باعث آرامش و البته صدای خوب باعث لذت بردن همگان خواهد شد، بخش آوازی یک حالت در موسیقی فارسی است که دارای پهنای باند نامحدود میباشد. شما میتوانید آموزش صدا سازی و آموزش آواز را در
بهترین آموزشگاه موسیقی تهران بیاموزید ، آموزش صدا سازی توسط استاد بزرگوار ابوذر قشقاوی تدریس می گردد . شما میتوانید دوره های آواز و دوره های صدا سازی را با روش ها و متدهای جدید یادگیری در بهترین آموزشگاه موسیقی تهران نزد استاد ابوذر قشقاوی بیاموزید .
آواز (به انگلیسی: Vocal music) گونه‌ای از موسیقی است که توسط یک یا چند خواننده و با یا بدون همراهی سازهای مختلف اجرا میشود، به‌شکلی که محوریت قطعه بر آواز خواندن باشد.
چگونه بهتر آواز بخوانیم
برخی از افراد به طور طبیعی با صدای زیبا و حرفه ای به دنیا می آیند که درصد کمی از انسانها را شامل میشود ، اما حتی خوانندگان حرفه ای نیز باید با کار سخت و تمرین های زیادی که برای به دست آوردن مهارت ها انجام میدهند به به صدای خوب برسند.
بسیاری از خوانندگان دارای صدای خوب و مطبوعی هستند اما به علت اینکه از جای نادرست شروع به خواندن میکنند ،به اصطلاح مایه را بالا و یا پایین میگیرند آوازشان ناخوشایند میگردد،بنابراین استاد وظیفه دارد بهترین جای صدای هنرجو را تشخیص داده و به وی متذکر شود. لازم به ذکر است که وسعت صدا و دامنه صوتی با تمرینات مداوم قابل رشد و بهبودی است
تنفس صحیح و به موقع در آموزش خوانندگی و آموزش صدا سازی
تمرین های زیادی برای نفس گیری و ازدیاد نفس و جود دارد که در کلاس های آواز باید به آن پرداخت ،اما با وجود همه این تمرینات باید به ۲ نکته اساسی توجه گردد:
۱-نداشتن استرس وحالت عصبی در خواندن وشل ورها بودن کامل عضلات در زمان خوانندگی
۲-تخلیه نفس به آرامی و خرد خرد در هنگام آوازخوانی
این قسمت بی شک یکی از مهمترین قسمتهاست که باید در کلاس آواز بدان پرداخته شود.به طور کلی در موسیقی هدف نهایی این است که نوازنده و یا خواننده بهترین و مطبوع ترین صدا را از ساز وحنجره خود تولید کنند.ذکر این نکته ضروری است که تکنیک های ارایه بیرون دادن صدا در خوانندگی موسیقی ایرانی تفاوت آشکاری با موسیقی غربی دارد
با توجه به موارد بالا وآگاهی و اشراف به آن مراحل وقت آن میرسد که به تمرین های گسترده ای از صداسازی در منطقه بم ، وسط و اوج صدا بپردازیم وبا پرورش صدای هنرجو دامنه صوتی و حجم صدای وی تقویت و وسعت پیدا کند.همچنین تحریر یا همان چهچه زدن که اصواتی همانند صدای قناری ، بلبل و یا مرغ مینا است ،مبحث جداگانه ای است و دغدغه بسیاری از هنرجویان است . تمرین های ویژه ای دارد .که در کلاس آواز به آن میپردازیم وپس از مدتی که هنرجو تحریر زدن را آموخت به تنوع تحریر و جمله های متنوع تحریری و همچنین غلت ها و تکیه ها که با چهچه زدن تفاوت دارد می پردازیم.
یادگیری دستگاه ها و آوازهای ایرانی
حال زمان یادگیری دستگاه ها و ردیف های آوازی موسیقی ایرانی است .ناگفته نماند که برای آنکه هنرجو تنها تمرینهای خشک و سنگین بالا را نداشته باشد ، در حین آموزش مراحل فوق با گوشه های و ردیف های آوازی به صورت اجمالی و مقدماتی آشناشده و زمانی که به این مرحله رسید آموزش های پیشرفته و تکمیلی را خواهد گذراند
ضمن آموزش آواز ، تصنیف خوانی و یا ترانه خوانی اهمیت یه سزایی داشته ،به ویژه آنکه امروزه مردم توجه بیشتری به تصنیف خواندن دارند.در آموزش تصنیف به ریتم توجه ویژه ای خواهیم داشت.همچنین با توجه به اینکه تصانیف قدیمی و جدید هر کدام ظرایف و زیبایی های مخصوص به خود را دارند به هر دو مورد به صورت جدی خواهیم پرداخت
آموزش مرکب خوانی یا مد گردی در موسیقی ایرانی زمانی تحقق یافته و معنی دارد که هنرجوی آواز همه گوشه های آوازی موسیقی ایرانی را آموخته باشد.
تحلیل آواز بزرگان و شناخت سبک های مختلف اساتید
معظلی که امروزه دامن موسیقی ایرانی به ویژه آواز خوانی را گرفته تقلید است .و یکی از بهترین راه های علاج این مشکل آشنایی با شیوه اساتید بزرگ آواز استضمن آنکه شناخت سبک آواز خوانان بزرگ باعث میشود تااز خرمن هر استاد خوشه ای بچینیم و به تنوع در آواز خوانی برسیم
در نهایت و با گذراندن همه مراحل فوق آوازخوان باید بتواند به مرحله ای برسد که وقتی یک غزل به او میدهند به صورت زنده و در لحظه آوازی درست و زیبا بر روی آن بخواند.لازمه این امر غیر از گذراندن موار فوق الذکر تجربه زیاد وتسلط بر شعر میباشد.همچنین خواننده باید به مرحله ای برسدکه بتواند طراحی آواز کند یعنی طوری گوشه ها را اجرا کند و شعر را جمله بندی کند که قبل از آن سابقه نداشته باشد و مختص او باشد .البته رسیدن به این مراحل رنج و زمان بسیاری می طلبد
مراحل متعددی برای رسیدن شما به یک سطح بالاتر خوانندگی وجود دارد. شما می توانید کلاس های خوانندگی رفته و ساختار فیزیکی بدن و صدای خود را تمرین دهید که حتی گاهی اوقات تنها وضعیت صحیح و تنفس و حالت بدن برای ایجاد صدای بهتر کافی است.
اگه به دنبال صدای بهتر هستید در کلاسهای خوانندگی شرکت کنید. مثل ورزش کردن برای تقویت صدا نیز نیاز به تمرینات خاصی است. عضلات حنجره آخرین قسمتی است که نیاز به تقویت دارد اگر که به دنبال بهتر شدن هستید. با حضور در کلاسهای حرفه ای و یاد گرفتن تکنیک های جدید می توانید صدای خود را تقویت کنید. صدا مثل یه ساز میمونه که مثل سایر خواننده ها میتونید اون رو یاد بگیرید.
شما با رعایت حد محدودیت های صدای خویش می توانید صدای خود را بهبود ببخشید این محدودیت ها در بعضی بیشتر و در بعضی کمتر است ولی همه به گونه ای دارای این محدودیتها هستند و به اصطلاح شما باید به نقطه شیرین صدای خود برسید. و این کار را میتوانید در بهترین آموزشگاه موسیقی تهران بیاموزید
یاد گیری تنفس صحیح از اصول ضروری پیشرفت صدا است. قبل از اجرای هر قطعه حتما با تنفس عمیق و شمرده به استقبال آن بروید بطوری که برای هر کلمه به اندازه کافی هوا در ریه خود داشته باشید . از طریق شکم نفس بکشید نه سینه این کار به بهبود و کنترل بهتر صدای شما کمک خواهد کرد . و این کار را میتوانید در بهترین آموزشگاه موسیقی تهران بیاموزید
اکثر معلمان درس آواز برای رسیدن به نوای خوب پیشنهاد میدهند که به صورت سرپا و ایستاده آواز بخوانید. در زمان نشستن به علت جمع شدن عضلات شکم تنفس با تمام قدرت انجام نمیگیرد.
سر را در یک خط ۹۰ درجه با شانه ها نگاه دارید اجازه دهید تا فک پایین به صورت شل و آزاد باشد به طوری که زبان را با حالتی آرام در فضای جلویی دهان قرار دهید. فک بالا را عقب تر از فک پایین ببرید این کار موجب ورود هوای بیشتر از گلو خواهد شدو این کار را میتوانید در بهترین آموزشگاه موسیقی تهران بیاموزید
خود عملیات آواز خواندن گرم کردن محصوب نمی شود. اگر حنجره شما آماده آواز نباشد شما بطور اتوماتیک به جای تمرکز روی تکنیک بر روی بهتر شدن تن و آوای خروجی حنجره تمرکز خواهید کرد. تمرینات گرم کردن صدا علاوه بر کار روی هر بخش مشکل دار حنجره به افزایش دانگ صدای شما نیز کمک خواهد کرد.
یادتان باشد که صدای شما هنگام گرم کردن به هیچ وجه خوب نخواهد بود حتی شما که صدای خوبی دارید.
بهنر است یک گوشه دنج گیر بیاورید تا کسی رو اعصابتان نرود.علاوه بر حنجره ، سینه و سر را نیز می بایست گرم کنید. برای رسیدن به صدای سر میتوانید با دهانی بسته نوای یک خواننده اپرا را تقلید کنید. منظور از صدای سینه همان صدای روز مره صحبت کردن است.
برای گرم کردن از کلماتی استفاده کنید که بیشتر دهان شما را ببندند مانند: Ooh wee ooh oohweeoohweeohh”
بهترین راه یاد گرفتن این موضوع خواندن همراه با پیانو یا کیبورد است.یک صدا را جرا کرده و به صورت زنگوار(زمزمه) با نتهای زیر را را زمزمه کنیدA, A# , B, C, C#, D, D#, E, F, G und G#. این کار را برای تمامی نتها اجرا کنید. پیشنهاد می کنیم برای توسعه این بخش در کلاس های آموزش آواز و صدا سازی استاد ابوذر قشقاوی در بهترین آموزشگاه موسیقی تهران شرکت کنید .
هر چه قدر که بیشتر آواز بخوانبد صدای قویتری خواهید داشت. به این موضوع توجه داشته باشید که صدای شما یک مجموعه ماهیچه است که نیاز به تمرین دارد. هرکسی یک حد خاص از دانگ صدا را دارد. دانگ های پایینی و بالایی فقط با تمرین گسترش خواهند داشت. برای تمرین با خواننده ی مورد علاقه خود هم خوانی کنید ولی این موضوع را در نظر داشته باشید که صدای شما با صدای خواننده مورد علاقه شما تفاوت دارد و اگر سعی کنید صدای او را تقلید کنید قطعا هیچ پیشرفتی حاصل نخواهد شد. همیشه با صدای خودتان بخوانید.
حتی اگر شما یک خواننده حرفه ای باشید در صورت خشک بودن بدنتان با مشکل رو برو خواهید شد. کسی که زیاد آواز می خواند باید روزی ۸ لیوان آب بنوشد.قبل از خواندن از مصرف نوشیدنی های الکلی و کافئین دار پرهیز کنید زیرا یاعث تبخیر آب بدن میشود. نوشیدنی های بسیار شیرین نیز باعث خشکی گلو خواهد شد. چای سبز اب گرم همراه با کمی عسل و لیمو میتواند به طراوت حنجره کمک کند
پنیر شیر و بستنی باعث جمع شدن خلت در گلو شده و صدای شما را تحت تعثییر قرار خواهد داد همچین غذاهایی که به شدت ادویه و نمک به آنها اضافه شده میتواند به غشا بیرونی تارهای صوتی شما آسیب زده و آن ها را پاره کند از دیگر عوارض اینگونه غذاها تحریک بیش از حد اسید معده می باشد که به نوبه خود بر روی تنفس تاثیر خواهد گذاشت
سیگار کشیدن با تخریب ریه به آهنگ تنفس شما هنگام خواندن آسیب خواهد زد به غیر از این گلوی شما را خشک میکند که خود مخرب می باشد. اگر سیگاری هستید بهتر است در روزهای اجرا کمتر سیگار بکشید و بیشتر نوشیدنی مصرف نمایید.
اگر که هر روز وقت کافی برای گرم کردن یا آواز خواندن ندارید و اینکار را چند روز یک بار انجام میدهید باید بدانید که در مورد تمرین تنفس با محفظه شکم تمرین روزانه آن امری ضروری است. تنها با رعایت همین یک مورد صدای شما بصورت واضحی رشد خواهد نمود. شما می توانید تمرین تنفس شکمی و حبس نفس را هنگام پیاده روی همزمان انجام دهید (برای نتیجه گیری سریعتر) و این کار را میتوانید در بهترین آموزشگاه موسیقی تهران بیاموزید
اگر شما با صدای بلند و طولانی آواز بخوانید قطعا به تارهای صوتی خود آسیب خواهید زد مثل بقیه ماهیچه ها تارهای صوتی نیز احتیاج به استراحت دارند. در صورت احساس سوزش خارش یا داغ شدن گلو سریعا به خودتان استراحت دهید. و این کار را میتوانید در بهترین آموزشگاه موسیقی تهران بیاموزید
آموزش خوانندگی مبتدی
تار مادر سازهای ایرانی است
تار مادر سازهای ایرانی است فرهیختگان شب هنگام یازدهمم اسفند در فرهنگسرای نیاوران، نشست پژوهشی و آموزشی موسیقی دستگاهی ایران با اصل موضوعی ساز تار برگزار شدو هوشنگ ظریف و داریوش طلایی که هرکدام جزو افراد معروف تار هستند، در این نشست درباره تار صحبت کردند.
هوشنگ ظریف تار را مادر سازهای ایرانی به حساب آورد و گفت: "تار مادر سازهای ایرانی میباشد.در حال حاضر نوازندگی این ساز فرق کرده است. متاسفانه در حال حاضر در نوازندگی برخی از جوانان صدای سازهای هندی و ترکی شنیده میشود"داریوش طلایی نیز در قسمتی از سخنانش گفت: "نوازندگی تار مثل ماشین مسابقه نیست که روشنش کنند تا هرکس سریع تر باشد،
برنده شود.نوازنده تار باید این را بداند که سازش در خدمت چه لحنی قرار می‌گیرد. آنچه نوازنده تار می‌نوازد باید حتما در خدمت فرهنگ جامعه باشد و به جامعه مربوط باشد"رامین جزایریاز سازندگان ساز تار هم گفت: "تار ساز غالب موسیقی ما بوده است"حسین علیزاده که در این نشست حاضر نبود، در سخنانی که ضبط‌شده و برای کسانی که در این نشست بودند پخش شد، خطاب به مدیران دولتی گفت:"رسیدگی به همه امورات وظیفه دولت نیست. اگر هرکس در جایگاه خود مسئولیتش را درست انجام دهد، همه‌چیز درست میشود.اگر جریان درستی شکل گیرد، دولت خودش حمایت میکند. اگر هم چیزی درست نشد، مهم نیست. ما خودمان هم دولت هستیم و هم ملت."
خلق کننده نینوا» گفت: "همیشه در کنار تغییراتی که در هنر ایجاد میکنیم، باید بدانیم که از ریشه جدا نشویم.با جدا شدن از ریشه، تحول معنی ندارد. با اعتقاد، خودتان را به ریشه متصل کنید. وگرنه شما برای بازار کار کرده و هیچ خدمتی به موسیقی نکرده ایدکه البته این، کار دو سه روز نیست؛
وظیفه دولت هم نیست بلکه باید خودمان در این باره تلاش کنیم."علیزاده همچنین منتقدان موسیقی سنتی را خطاب قرار داد تا بگوید: "برخی میگویند موسیقی ایرانی غمگین است.بله؛ زمانی غمگین است که با نگاهی پویا بررسی نشود. در این صورت موسیقی ایرانی زنده نیست."
کاملترین ساز ایرانی کدام است
وزن سنگین پیانوی آتیک یکی از مشکلات عمدة این ساز است تا جایی که برای حل این مشکل، ماشین های به خصوص برای حمل پیانو ساخته شده است.وزن این ساز از210 کیلوگرم تا 600 کیلوگرممتفاوت است. به همین علت فروشندگان پیانو معمولا موقع فروش پیانوها، سرویس هایی برای حمل پیانو ارائه می کنند.اما پیانوهای دیجیتال به این صورت نیستند.
آن ها به راحتی به بخش هایی تقسیم می شوند که قابل حمل باشند. هر یک از این بخش ها وزن اندکی دارند که به راحتی نیز به هم متصل می شوند.
در زمینة امکانات، پیانوهای دیجیتال خیلی بهتر هستند.امکاناتی مانند: مترونوم، تغییر تاچ پیانو و یا تنوع صدای ساز را داراست. همچنین پیانوهای دیجیتال امکان اتصال به کامپیوتر را به کاربر می دهند.
مانند همة محصولات دیگر، پیانو نیز در دنیا بوسیله کارخانه های متفاوتی تولید می شود که بعضی از آن ها توانسته اند اعتبار جهانی در تولید این ساز بدست بیاورند.پیانوهای اولیه را شورهای آلمان و آمریکا ساخته اند.
ایالات متحده آمریکا
اروپا
آسیا
پیانوهای آتیک
مزایا
معایب
پیانو الکتریکی
مزایا
معایب
ritmava
آموزش هنگ درام و آموزش تانک درام و آموزش هپی درام
هنگ درام چندین سال است که علاقه مندان بسیاری پیدا کرده و با توجه به اینکه سازی جدید ، خوش صدا ، کوبه ای-ملودیک می باشد . ساز هنگ درام علی الخصوص در جمع نوازندگان کوبه ای که عمدتا از سازهایی که صرفا کوبه ای بوده و غیر قابل کوک ، استفاده می کردند ، جذابیت بیشتری داشته است .
به همین دلیل آموزشگاه موسیقی ریتم آوا که یکی از بهترین آموزشگاه موسیقی در تهران می باشد ، شرایط تدریس هنگ درام را فراهم آورده است تا هنرآموزان و علاقه مندان بتوانند از آن بهر بگیرند .
ابتدا معرفی مختصری از ساز هنگ درام :
هنگ درام نوعی ساز کوبه ای است که در سال 2000 در شهر برن سوییس ساخته شد. لغت "هنگ" در گویش مردم شهر برن به معنی دست است. اولین هنگ درام ساخته شده 52 سانتی متر قطر و 24 سانتی متر ارتفاع داشت. هنگ از دو قوس جداگانه فی ساخته شده که بر روی هم قرار گرفته اند وساختاری محدب شکل را تشکیل داده اند. بخش بالایی هنگ درام ازهفت یا هشت " نت" ساخته شده و بخش پایینی سوراخی در مرکز دارد.قوس بالایی "دینگ" و قوس پایینی که صدایی "باس" تولید می کند، "گو" نامیده می شود.
این ساز از ترکیب طبل با جنس ف و زایلفون ساخته شده است ، ساز هنگ درام در بین سازهای خود صدا یا ایدفون دسته بندی می شود.
در سازهای خود صدا مانند زایلوفون، ماوینبا، وایبرافون، صوت و فرکانس از ارتعاش بدنه‌‌ی ساز تولید میشود و با سازهای پوستی که از ارتعاش پوست و تشدید آن در کاسه ساز شکل می گیرد متفاوت است .
با وجود نوظهور بودن، ساز هنگ به سرعت جای خود را در بین دوستداران موسیقی باز کرده و به سازی محبوب تبدیل شده است.
این ساز دارای صدای عرفانی و آسمانی و خلسه گونه دارد که به جذابیت های این ساز کوبه ای ملودیک اضافه کرده است ،
با وجود محبوبیت، اما این ساز به تولید انبوه نرسیده است.
هنگ درام از دو نیم پوسته فولادی تشکیل شده است که شکلی شبیه به بشقاب پرنده دارد . هنگ درام های با کیفیت عمدتا دست ساز هستند و این به این معنا است که شما برای خریدن یک ساز هنگ درام با کیفیت کار نسبتا دشواری را در پیش دارید و حتی ممکن است مجبور باشید مدتی در صف انتظار بمانید.
برای نواختن هنگ درام آن را روی پاهای خود قرار داده و با کف دستان خود به آن ضربه بزنید. در اینجا خواهید دید که صدایی به اصطلاح "باس" تولید می شود که می توانید با تغییر زاویه بین پاها آن را تغییر دهید. توجه کنید که برخلاف بسیاری دیگر از سازهای کوبه ای ، در نواختن هنگ درام تنها باید از دست ها استفاده کرد. در هنگام نواختن هنگ درام معذب نباشید. آزادی در نواختن این ساز خوش صدا یکی از اصول نواختن این ساز است. دستان خود را رها کنید. اجازه بدهید که انگشتان شما به رقص دربیایند و آزادانه بر روی بدنه ساز حرکت کنند.
امروزه پس از گذشت 15 سال از ساخت این ساز ، به علت استقبال نوازندگان سازهای کوبه ای و غیره ، نمونه های متفاوتی با کوک های متفاوت از این ساز تولید و در ارکسترها از آن به خوبی استفاده می شود .
شاید شنیدن این جمله برایتان جالب باشد که "هنگ درام سازی برای همه است" . این ادعا در واقع به این دلیل است که یادگیری اصول ابتدایی نواختن هنگ درام کار دشواری نیست و بیشتر افراد از پس آن برمی آیند. همه چیز اما به این سادگی نیست. برای اینکه به یک نوازنده ماهر هنگ درام تبدیل شوید راه دشواری را پیش رو خواهید داشت.
تانک درام و هپی درام :
هنگ درام مدل های مشابه در سایزهای کوچک تری نیز دارد که البته از لحاظ جنس و متریال و هم از لحاظ کوک نت ها، با
هنگ درام متفاوت است
مانند تانک درام و هپی درام .
تانک درام و هپی درام به مراتب از هنگ درام ارزان تر می باشند
نمونه ای از ساز تانک درام در عکس زیر ببینید :
و ساز هپی درام نیز از لحاظ جنس و ابعاد با تانک درام متفاوت بوده و از آن کوچکتر می باشد
نمونه ای از آن را در عکس زیر ملاحظه کنید
.jpg)
Ritmava
دسته بندی انواع سازها
یک ساز باستانی است که قدمت آن به
دربارة ویلن نیز نظرات مختلفی وجود دارد از قدمت 4900 سالة آن در هند گرفته تا تکمیل ساز تک سیم رباب عربی و تبدیل آن به ویلن توسط ایرانی‌ها.بعدها این ساز توسط سازندگان ایتالیایی به شکل امروزی ساخته و پرورش یافت طوری که برخی ایتالیایی ها را مخترع ویلن می‌دانند.
این ساز نیز از کشورهای آسیایی و آفریقایی سرچشمه گرفته است ولی شکل پیشرفتة آن در اواخر قرن هیجدهم در اروپا شکل گرفتو در موسیقی محلی آمریکای شمالی و جنوبی استفاده شد.
ساکسیفون یک ساز بادی می باشد که در تمام موسیقی ها از راک تا پاپ از آن استفاده می شود.مخترع ساکسیفون آدولف ساکس بلژیکی بود که در 1855 میلادی آن را ابداع کرد.ساختار آن شبیه کلارینت است.
پیانو نیز از آن دست سازهای قدیمی است که در قرن هیجدهم به شکل مدرن آن در ایتالیا ساخته شد.تفاوت عمدة پیانو با سازهای قدیمی‌تر این است که با ضربه های نرمتر انگشتان به کلاویه ها، صدای تولید شده هم متفاوت خواهد بود.
سنتور از قدیمی ترین سازهای ایرانی می باشد که شواهد باستان شناسی قدمت آن را به دوران تمدن بابل و آشور نسبت می دهند.سنتور از ایران با کمی تغییر به سایر کشورها راه یافته است. از کشورهای آسیایی گرفته تا بعضی از کشورهای اروپایی؛ و در هرکدام از این کشورها نامی متفاوت دارد.
ریتم آوا
دستگاه ایرانی همتای راگای هندی یا مقام در موسیقی ترکی- عربی تلقی شده است که در عبارت شناسی غربی به مد (mode) ترجمه می شود . اما هیچ کس از آنها مفهوم یک دستگاه را به درستی شهر نمی دهند . در حقیقت در مفهوم دستگاه دو نظر جدا از هم لحاظ می شود .
اول آن که دستگاه به عنوان یک سری قطعاتی است که به طور سنتی با هم جمع گشته اند و بیشتر آنها مقام مخصوص به خود را دارا می باشد . دیگران که دستگاه به عنوان مشخصه آن مقامی است که در قطعه نخستین در هر یک از گروه ها معرفی می گردد . این مقام موقعیتی برجسته دارد به گونه ای که متناوباً در سراسر اجرای قطعات مختلفی که در یک گروه جمعاً از طریق انگاره‌های ملودیک که فرود نامیده می شوند به آن برگشت داده می شود .
اکثر موسیقی دانان ایرانی بر این عقیده هستند که به عنوان دستگاه فقط برای حفظ سیستم مقامی شور ، سه گاه، چهارگاه ، همایون ، نوا ، راست پنجگاه ، ماهور به کار می رود . ابوعطا ، بیات ترک (بیات زند) ، دشتی و افشاری از شور مشتق می شوند و بیات اصفهان از همایون مجتبی شده است که به آنها دستگاه نگفته بلکه به نام عمومی آواز مشخص میشوند .
علی نقی وزیری ، ۷۵ سال پیش با سنت رایج زمان مخالفت کرد . نظر او بر این بود که دستگاه بایستی به ۵ تا از مجموعه ها گفته شود نه ۷ مجموعه .
ایشان بر این باور بود که نوا از شور مشتق می شود و راست پنجگاه از ماهور علاوه بر آن به جای اصطلاح آواز از نغمه ( دستگاه اشتقاقی ) استفاده می نمود .
قطعاتی که تمامی موسیقی سنتی ایران را شکل میدهد ، همگی با هم به عنوان ردیف موسیقی شناخته شده اند. ین ردیف مجموعه‌ای از قطعات کاملاً مشخص شده نیست بلکه به‌عنوان انگاره‌های ملودیک است که بر مبنای آنها به دادگاه سازی ها انجام می گیرد . یک قطعه واحد هرگز در دو بار اجرا ( حتی در همان روز و از همان نوازنده ) کاملاً یکسان به آوایش در نمی آید . همین شیوه باعث ایجاد مشخصه‌های برای قطع خواهد بود . عملاً در اجرا و نه حتی در تدریس جزء جزء اساسی فرا گرفته نمی شود .
واژه ردیف به قطعاتی که هر یک از ۱۲ دستگاه را شکل میدهد نیز گفته می شود . برای مثال ردیف شور ، شامل همه قطعاتی است که در دستگاه شور قرار دارند . از جمله درآمد ، گوشه ها و تکه های مخصوص مجموعه که دستگاه شور خوانده می شود .
گوشه عنوانی است عمومی که برای قطعات مشخصی به غیر از فرود که رپرتوار یک دستگاه را می سازند به کار می رود . از آن جایی که توان و اهمیت گوشه ها با هم بسیار فرق دارند و نیز از آنجا که عنوانی مجزا برای گوش های کوچک و کم اهمیت که اغلب در اجرای دستگاه‌ها منظور نمی‌گردند وجود ندارند ، اصطلاح تکه را برای این گوشه خفیف به کار می برند .
درامد قطعه یا گروهی از قطعات در یک مقام یکسان است که توسط آنها دستگاه آغاز می گردد .
درآمد مهمترین بخش نمادی و نمونه دستگاه به شمار می آید و معرف مقام و پایه اصلی دستگاه است . روش ها و تکنیک هایی که در تعاقب آن می آیند ، اغلب مقام و مایعی جدا داشته و همچنین دارای نامهای مشخص کننده خود هستند . بنابراین هویت هر دستگاه در درآمد آن ظاهر می گردد .
پیش درآمد قطعه ای است ضربی که قبل از شروع درآمد می آید و به همین دلیل به آن پیش درآمد گفته می شود .
در موسیقی فرهنگی به چنین فرمی " اورتور یا مقدمه " می گویند ضرب پیش درآمد اکثراً آهسته است و بعضی از صفاتی چون مختاری و شهنازی پیش درآمد هایی با ضرب تندتر نیز ساخته اند. رفتن به گوشه های اصلی ، بیرون آمدن به موقع ، و در هم تنیدن ریتم ، از مشخصات عمده پیش درآمد محسوب می شود . پیش درآمد قبل از آن ساخته شده و به همین دلیل با ضرب نوازی تفاوت دارد . در موسیقی قدیم ایران ، از این فرم زیاد استفاده شده و در بعضی کشورهای همجوار به آن به " شرف یا پشرف " اطلاق می شود که احتمالاً مخفف " پیش از رفتن " یا " پیش از وارد شدن به قطعه اصلی " است .
در حاشیه های ردیف قدما ، قطعاتی به فرم پیش درآمد وجود دارد که می توان از ضرب ای فرح ، نستاری ، ضرب اصول و ضرب حربی نام برد . حتی بعضی از قطعات ردیف که به نام " رنگ " از آنها یاد شده مانند " رنگ فرح " از این دست محسوب می شوند .
تاریخ سازندگی پیش درآمد :
بعضی ها تصور می کنند ما تا قبل از درویش خان و رکن الدین پیش درآمد نداشتیم و این فرم از موسیقی ایرانی را این دو استاد ابداع کرده‌اند . باید تذکر داد که در همان زمان نیز این بحث در میان موسیقیدانان ای همچون میرزا عبدالله و میرزا حسینقلی طرح شده بود .
گفته میرزا حسینقلی به نقل از استاد دوامی :
" پیش درآمد نوعی ضربی نوازی است سابقه طولانی برخوردار است و اگر نوازنده ، آواز ها را به صورت ضربی بنوازد، یک پیش درآمد است . "
هنگامی که اولین بار میرزا حسینقلی پیش درآمد درویش را شنید و متوجه شد اهل فن اعتباری بیش از حد به ساخت این گونه قطعات داده‌اند ، خود در بداهه پردازی های شان با ضربی نمودن آواز ها نشان داد که این فرم ابداع جدیدی در موسیقی ایرانی نیست .
همواره فکر نوع از انسان هایی ساخته است که قدرت خلاقیت و سازندگی دارند و درویش یکی از بارزترین و معتبرترین هنرمندان دوره دوران قاجار است . او با استفاده از سابقه این هنر در ایران و کشورهای همجوار و با بکارگیری درست نغمات ردیف و ریتم های آن به این فرم حضور قوام تازه داد و دوباره آن را زنده نمود . هنوز سنت هایی هستند که میشود آنها را به کار گرفت و تعالی مجدد بخشید .
نامگذاری پیش درآمد :
گفته استاد نورعلی برومند به محمدرضا لطفی :
" در میان اهل فن همواره با بحث بر سر این که چه نامی برای قطعات جدید گذارده شود ، باز بود . با م های که با دیگر موسیقیدانان و ادب باشد نام " پیش درآمد " بهترین و کاملترین معنی را دارا بود ."
پیش درآمد باید قبل از درآمد دستگاه یا آواز بیاید . میشود بیشتر آمدهایی ساخت که مثلاً قبل از گوشه مخالف سه گاه یاد دلکش ماهور قرار گیرد.
نمونه های پیش درآمد سازی :
در اواخر قاجار پیش درآمد سازی هنری نو بود . افراد با سلیقه های مختلف سعی می کردند تا به این فرم جدید شکل و قوام یافته های بدهند . اگر به پیش درآمد های قدما مانند : علی اکبر خان شهنازی ، نی داوود ها ، مرتضی و رضا محجوبی ، درویش خان نگاه کنیم تفاوت آنها را به خوبی شاهد خواهیم بود . تاکنون تنها رساله آقای جلال ذوالفنون نکات جالبی از این فرم را نشان می دهد .
مد گردی :
نکته بسیار مهمی که در فرم پیش درآمد قابل ذکر است پرده گردانی به گوشه های مهم آن ردیف است این تکنیک باید نرم و یکدست انجام شود که آزار دهنده برای گوش شنونده نباشد و همچنین با منطق پرده گردانی ردیف مغایر نباشد . برای این مدل گردی باید با وسواس زیادی انتخاب گوشه ها انجام شود و تلاش گردد در پیوندی زیبا برای وصل این مد گردی یعنی اتصال گوشه ها پیدا شود ، در اختیار آهنگساز سنتی و شیوه بیان است . اما باید به ظرفیت و وسعت ساختمانی مقام توجه کرد . پیش درآمد ، یک قطعه سازی است با ریتم ثابت و تصنیف شده است که اغلب در آغاز یک دستگاه اجرا می شود . ساختن پیش درامد در قرن بیستم و کلاً به منظوره گروه نوازی پدید آمده است .
یک قطعه سازی تک نوازی به سبک اتود اروپایی که تمپو یعنی سرعت سریع با ضرب دوتایی یعنی ضربه ساده ۲/۴ یا مرکب ۸/ ۶ داشته باشد را چهار مضراب میگویند.
بعضی از چهارمضراب های قدیمی وجود دارد . اما در قرن بیستم این فرم بسیار مورد علاقه و توجه قرار گرفت و قطعات زیادی در این سبک با دستگاه ها و گوشه های مختلف ساخته شده است . در دوران معاصر نوازندگان خیلی مشتاقند تا برای ارائه مهارت و تند نوازی خود در هر اجرایی چهار مضراب را داشته باشند.
یک قطعه کوتاه سازی یا آوازی یا یک پاساژ که به صورت بداهه سرایی در اجرایی انجام می شود ولی ضربه آزاد نداشته باشد و با الگوهای ثابت ریتمیک مانند دو ضربی سه ضربی چهار ضربی تنظیم شود، عموماً ضربی گفته می شود . تکه های ریتمیک نیز در این طبقه بندی قرار دارند .
ضرب نوازی یا ضربی خوانی بیشتر هنر بداهه پردازی است و قطعاً پیش ساخته محسوب می شود .همان طور که از نامش پیداست باید بر پایه ریتمیک باشد.
ضربی خوانی به دلیل بداهه بودنش تسلط بسیار زیادی می خواهد . اگر ضربه خواننده یا نوازنده کمی ضعیف باشد این هنر پیشرفت نخواهد کرد تا اواخر دوران قاجار و اواسط دوران رضا شاه هنوز افرادی مانند رضا روانبخش حسین تهرانی و همدانیان با کیفیت های مختلف به این هنر اعتبار جدیدی دادند ضربی خوانی بیشتر هنر تنبک نوازان بود که به ضرب مسلط بودند و با صدای دو دانگ به این کار مبادرت می ورزیدند. همچون : حاجی خان و عبدالله خان دوامی .
این فرم بیشتر روی مقامات ت میانی در بین راه دستگاه خوانی صورت می گرفت و در ابتدای آواز معمول نبود. شاید به خاطر ظرفیت اندک بعضی از گوشه ها ، ضربی خوانی به وسعت گوشه ها می‌افزود .
به مرور زمان ، در اثر تکامل ضربی خوانی به هنر بسیار ظریفی مبدل شد و به شیوه های متفاوتی تقسیم گردید ، استفاده از ضرب های پیچیده و خرد کردن آن در پایه های گوناگون ، گاهی کار نوازنده را بسیار مشکل می کرد .
اصولاً ضربی خوانی هنری بود که خوانندگان رسمی به آن علاقه ای نشان می دادند و آن را برای شخصیت شان کوچک می‌شمردند این فرم بیشتر در دست نوازندگان و خوانندگان ضرب نوازی یهود و مطرب های روحوضی بود .
رنگ :
یک قطعه سازی در میزان دو ضربی سه ضربی و در سرعتی نسبتاً سریع ( تمپو ) باشد را رنگ می گویند . رنگ قطعه سازی برای رقص می باشد ولی ضرورت رقصیدن در آن وجود ندارد. تعدادی رنگ قدیمی از قرن ۱۹ یا قبل از آن وجود دارد. اما در قرن بیستم رنگ‌های بسیاری توسط آهنگسازان ساخته شده است .به این رنگ و پیش درآمد شباهت های قابل توجهی وجود دارد .در حالی که در پیش درآمد یک قطعه سازی آغاز این است اما رنگ یک قطعه سازی است که به واسطه آن معمولاً اجرای دستگاه به پایان می رسد.
همانگونه که از نامش پیداست انسان را به رقص وامیدارد. ردیف موسیقی ایرانی همه این رنگ‌ها در فرم بلندی به نام( شهر آشوب) گرد آمده اند.
ساختمان بندی شهر آشوب به طوری است که با فرم رقص کلاسیک دوران قاجار هماهنگی داشته باشد. فرازهای شهرآشوب همواره قطع شده و محل انفصال رقص و فرمهای آن است. هر فراز شهر آشوب برای نوعی از رقص درست شده و به همین خاطر شهرآشوب با یک ریتم یعنی با یک سرعت اجرا نمی شود. ابتدای آن آرام و رفته رفته تند و کند می شود.
رنگ های ردیفی یا شهر آشوب ها و ضربی هایش ، همچون حربی که نوعی رقص جنگ می باشد ، رنگ یک چوبه که رقص چوبی است که با آن قوچانیان و قشقاییان می رقصیدند ، که هنوز هم با همین نام در بین مردم ایران وجود دارد، از محتوای بسیار خوبی برخوردارند و همین محتوا باعث می شود خود را از رنگ های بازاری که نوع شرف آن متفاوت است جدا کنند.
در اواخر دوران قاجار که فرم های پیش ساخته از اهمیت خاصی برخوردار شد و کسانی همچون نی داوود و درویش و شهنازی به ساخت این گونه رنگ ها مبادرت ورزیدند و این فرم بسیار زیبا را به صورت هنری تکامل بخشیدن . رنگ‌های این اساتید به معنویت موسیقی کمک شایانی کرده و سماع عرفانی را تقویت می کند. البته قرض شادمانی سطحی نیست که آن نیز باید در موسیقی ایرانی جایی داشته باشد.
این فرم یکی از ساختارهای قدیمی میباشد . اولین تصمیم های روستایی با اشعاری بسیار ساده و کوتاه کتاب شهر کهن فارسی است و سیلابیک می باشد که هنوز در میان مردم رایج است .
نمونه هایی از این اشعار :
" بارون میاد شرشر
پشت خونه ی هاجر
هاجر عروسی داره
دم خروسی داره ."
--------------------------------------------
" خورشید خانوم آفتاب کن
یک من برنج و پرآب کن
ما بچه های گرگیم
از گشنگی بمردیم ."
پایه تصنیف های هنری تردر این نمونه از اشعار که از بقایای اوزان کهن شهری شعر پارسی است طرح ریزی شده است.
ملک الشعرای بهار در این مورد چنین می فرماید :
" اساتید شعر دری یا شعرای خراسانی به هیچ وجه گرد سراییدن فهلویات نگشته و از آن دوری کرده اند و به گفتن رباعی پرداخته‌اند"
گروهی بر این عقیده هستند که اوزان تصنیف های ایرانی ریشه که نداشته و از شعر عرب اقتباس نشده است مثلاً " بنونیست" ایران شناس مشهور ، ترانه های عامیانه را از بقایای شعر هجایی ایران ساسانیان می داند.
زایش این گونه اشعار همواره با موسیقی در یک زمان صورت پذیرفته و نمی‌شود خلق یکی را بر دیگری رجحان داد .
در این گونه های زیادی از تصانیف و ترانه ها وجود دارد که می توان آن را به صورت زیر خلاصه نمود :
1- ترانه های روستایی
2- ترانه های شهری
3- ترانه های ایالتی
4- ترانه های رسمی
تصنیف یکی از فرم هایی است که در بستر فرهنگ رسمی یا هنری ایران زمین رشد کرده است . یکی از بارزترین مشخصه های آن" تصنیف کردن" (ساختن) آن است .
شاید به همین دلیل مشابه گرفتن واژه" ترانگ" یا ترانه- که سازندگان آن معلوم نیست و شخص به خصوصی آن را تصویب نکرده و توده‌های مردم بر پایه نیازهای شان آن را به وجود آورده اند با " تصنیف "زیاد درست نباشد .
یک قطعه با کلام که توسط موسیقیدان ساخته می شود را تصنیف می گویند .با اینکه در تصنیف از قافیه استفاده می شود اما در قید آن می‌ماند و بیشتر تابع وزن بوده و بیشتر به هماهنگی کلمات و پستی و بلندی جملات موسیقی توجه دارد .
با اینکه در گذشته شعر و موسیقی تصنیف را نوازنده می‌ساخت و خود آن را اجرا میکرد اما این فوم در اثر تخصصی شدن بیشتر موسیقی در سالیان اخیر متوقف گردید ، اما نوع بسیار عالی آن همان شیوه کهن آن است که موسیقیدان خود شاعر باشد .
به همین خاطر به این افراد تصنیف سرا میگفتند و غرض همین است که مانند : عارف قزوینی و علی اکبر شیدا.
تصمیم‌سازی پیشه موسیقیدانان بود و شاعران. شاعرانی بودند که ساز نیز می‌زدند و خودت ثانی فیلمی ساخته اند اما این جریان به سنت محکمی مبدل نشد.
اگر به وزن اشعار تصنیف توجه کنیم و ندانیم که این یک تصنیف است ظاهراً خیلی شبیه شعر نو فعلی ایران می شود.
با توجه به اوزان عروضی شعر فارسی و نزدیکی اش به ادوار موسیقی ، مشابهت زیادی بین فرم شعر کلاسیک و تصنیف وجود دارد. مثلاً در تصنیف های قدیمی موسیقی دان که یک بیت شعر شعرای ایران را تضمین کارش قرار می داد و پس از آن قافیه را رها می کرد .
گاهی نیز از ابتدا تصنیف سرا خود وزنی را از بحور شعر فارسی انتخاب می کرد و مصرع اول یا دوم را خود می سرود و به هنگام تنگ آمدن قافیه آن را رها می کرد تا زیبایی موسیقی لطمه نبیند.
در بخش آزاد امکان این به تصمیمی سرا داده میشد که ملودی‌های زیباتری بیافریند . استفاده از جانم ،امان، خدا، دلم و نظایر آن ضرورت هایی بود برای احساس ورزی بیشتر و تنوع وزن و جا انداختن آن در پایه یا متر تسنیم که گاهی بسیار پیچیده می شد.
ضرب ها و ادواری که در تصنیف انتخاب میشوند اکثراً باید روان و ساده باشند . محور موسیقی تصنیف بیشتر بر پایه چند بحر معروف غزل های فارسی است .
همچون (فاعلاتن ، فاعلاتن ، فاعلاتن) و یا(مستفعلن ،مستفعلن،مستفعلن) و یا(فعولن ،فعولن ،فعولن ،فعول)
تصنیف های شاد همواره در بحور کوتاه و مقطع، و تصنیف های سنگین و جدی تر در بحور بلند تر استفاده می شوند.
تصنیف یک آواز ساخته شده با وزن آهسته است. تصنیف نیز مانند فرم های آهنگسازی، از پدیده های نسبتاً اخیر است و از دستاوردهای استادان مشهور است.
طی دو دهه اول قرن بیستم، تصنیف های بسیاری خلق شد که بیشتر آنها روی اشعار میهن دوستی ساخته شده است، حال و هوای مشروطه خواهی را منعکس می نمودند.
تصنیف هایی که طی سال های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ ساخته شده است ،اغلب دارای مضمون عاشقانه بود و از اشعار شاعران کلاسیک استفاده می گردید. بعد از جنگ جهانی دوم متون شعری رفته‌رفته سبک تر شده آواز های عامیانه غربی تصنیف را تحت تاثیر قرار داد، این نوع جدید تصنیف عموماً ترانه نامیده می شد.
(قبل از پدید آمدن سیستم ۱۲ دستگاهی ، موسیقی سنتی تحت عنوان مقام‌های مختلف شناخته می شد. کشورهای عربی زبان و ترکیه،(جمع عربی مقام) هنوز از اساس موسیقی کلاسیک آنها است .
آنچه مفهوم مقام را در موسیقی ایرانی بهتر ارائه می کند مایه می باشد. مایه واژه ای است که در دوران معاصر مصطلح گردیده و مفهوم جامع مقام را بهتر بیان می نماید.
هر چند باید اضافه کرد که واژه مقام، به کلی از واژگان موسیقی ای ایران رخت برنبسته است ، حتی بعد از آنکه واژه مدت نیز به کار گرفته شد.
هر سه واژه مایه ، مد و مقام را می توان با مفاهیم کم و بیش یکسان به کار برد.
پدیده دستگاه ساخته شده از ،مقاامات هفتگانه اصلی هر یک به نوبه خود سرسلسله مجموعه مجموعه‌ای از مقامات فرعی موجود در موسیقی سنتی می باشد.
و هم چنین پدیده ردیف از این مقامات فرعی از الگوی مقامات اصلی و ارتباطشان با مقام مادر( راست )پیروی کرده یک به یک بر درجات مقام سر دستگاه درجه فرآزین (اکتاو) آن تشکیل می شود .
شرط گزینش این مقامات فرعی آن است که در فرود نهایی خود به مقام سر دستگاه فرود کرده بر شاهد آن قرار گیرند و به عبارت دیگر دانگهای شان با دانگهای مقام سر دستگاه پیوند پذیر باشد.
این مقامات به نسبت ارتباطشان با مقام پایه بر دو نوع هستند :
مقامات اشتقاقی با مقام پایه در یک پرده بندی قرار دارند رهبری یکی از درجات دانگ دوم مقام سر دستگاه تشکیل میشوند. و لذا بدون تغییر فواصل و تنها با شاهد قرار دادن یکی از درجات دانگ دوم از مقام سر دستگاه مشتق می شوند. مانند چکاوک در همایون، داد در ماهور و. در تشکیل مقامات اشتقاقی، فرود و بازگشت به مقام پای و شاهد آن بلا واسطه انجام پذیر و تنها تغییر درجه کافی است .
کاملا مستقل اند و به پرده بندی دیگری تعلق تعلق دارند (دارای فواصلی غیر از فواصل مقام سر دستگاه هستند ). و خارج از دانگ دوم مقام سر دستگاه تشکیل میشوند و لذا توسط پیوند با دانگ پایه یعنی همان سر دستگاه یا با یکی از دانگ های مقامات اشتقاقی به آن راه می یابند باید توجه داشت که در تشکیل مقامات پیوندی دانگ اول مقام سر دستگاه دخیل نمی باشد همچون مقام شکسته در ماهور که برای فرود به سر دستگاه از دانگ اول مقام( فیلی )بهره جسته بر شاهد آن قرار می گیرد
.
از آنجا که مقام (فیلی) و( شکسته) درصدای شاهد مشترکن به سهولت می توان از شکسته به مقام فیلی رفت و از آن طریق توسط دانگ اول فیلی برابر با دانگ دوم مقام سر دستگاه به ماهور فرود کرد.
همینطور برای فرود از مقام دلکشت به مقام ماهور نخست از طریق شاهد و دانگ اول مشترکی که از طریق شاهد و دانگ دوم مشترک مقام شکسته و فیلی به دانگ اول فیلی راه یافته به مقام سر دستگاه فرود می کنیم.
آغاز به نتی گفته می شود که روی آن معمولاً بداهه سازی در یک مقام شروع شود که آن را به اختصار با " A " نشان می دهند .
آغاز درجه است که قطعه با آن شروع می شود. این درجه سیر حرکت ملودی را در ابتدای قطعه تعیین میکند .
یک گوشه یا دستگاه یا آواز می تواند درجه های آغاز مختلفی داشته باشد .
این واژه را به جای تونیک به کار برده‌اند. زیرا تونیک ارتباط مستقیمی با سیستم هارمونی که موسیقی غربی دارد و به کاربردن آن می تواند گمراه کننده باشد نت پایان وقفه و خاتمه را نشان می دهد، یعنی فینال قطعه.
در برخی از مقام ها ، به غیر از نت فینال ، نت ای به عنوان خاتمه برای جمله ها و موقعیت هایی به غیر از فرود نهایی به کار می رود که به این نت ، نت ایست می گوییم ، که آن را به اختصار با " I " نشان می دهند .
در تعریف یا لااقل توضیح نکته ای است نظرات بسیاری آورده شده است. آنچه که اغلب در آن متفق القول هستند عبارت است از : صدایی است که گوشه ها در انتها بر آن توقف میکنند یا نتی که ملودی در خاتمه بر آن می ایستد . در بعضی از مقام ها صدای شاهد و رئیس یکی است یعنی ملودی در خاتمه بر آن قرار می گیرد و در بعضی دیگر ملودی بر صدایی که معمولاً سه درجه پایین تر از شاهد قرار دارد فرود می آید که به این صدا ایست می گویند .
اما نکته دیگری که می توان به شرح بالا اضافه کرد این است که هرگاه به انگاره مقامات اصلی و آوازهای آن نگاهی بیاندازیم متوجه می شویم که هیچ یک از مقاماتی که بر درجات دانگ نخست (راست )تشکیل می شوند دارای صدای ایست نیستند و گوشه های مقامات گفته شده همگی نهایتاً بر صدای شاهد ختم می شوند. و بالعکس مقاماتی که بر دو دانگ الحاقی یعنی شوشتری و نوا تشکیل میشوند . اکثراً دارای صدای ایستی مستقل از شاهد هستند.
آن نتی که نقش برجسته و آشکاری دارد که هم میتواند فینال باشد و هم فینال نباشد ، در بیشتر مقام‌های ایرانی شاهد گفته می شود . شاهد صدای محوری مقام است و دانگ ها حول آن بنا می شوند . طنین و تکرار مداوم آن در ملودی سبب ایجاد یک صدای زمینه میشود که واخان نام دارد . سازها در جهت تقویت این صدا کوک می شوند. حتی مقام وجه تسمیه خود را از این صدا می یابد زیرا غرض از آن ساختاری است که از تایید و ایستادن بر یک صدای محور به وجود می آید .
شاهد درجه ای است که بیش از همه درجه ها بر آن تاکید میشود این درجه نقش محوری دارد و به نظر می رسد که مسیر ملودی به سوی آن گرایش دارد اغلب مقامها فقط یک شاهد دارند اما مقام‌های دارای دو شاهد نیز وجود دارند .
در بعضی از مقام های ایرانی ، یکی از نت های پیوسته در دو فرم متفاوت ظاهر می شود . برای مثال mi بکار و mi کمی بمل شده ، چنین نتی متغیر نام دارد .
متغیر درجه ای است که از نظر زیر و بمی در طی قطعه تغییر می کند . این تغییر تابع جاذبه درجه های مجاور آن است . به این معنی که ، در حرکات بالا رونده و پایین رونده ، برای این که این درجه به درجه بعد از آن نزدیک شود آن را تغییر می دهند .
ورود یک کادانس ملودیک با الگوی و تقریباً ثابتی است که در بداهه سازی دستخوش تغییر می شود. نقش فرود در یک دستگاه که ممکن است چندین الگو داشته باشد بسیار مهم است . آن عاملی که همه تکه ها و گوشه ها را به هم وصل می کند و پیوند می دهد فرود می باشد . بیشترین قطعه ها از نظر مقام مستقل هستند اما ختم آنها به وسیله فرود می باشد. وابستگی آنها را به مقام اصلی که در بخش درآمد آن دستگاه معرفی شده نشان می دهد.
رویه سنتی برای پی آیی و توالی گوشه ها در یک دستگاه ، منوط به حرکت تدریجی از گستره صدایی بم تر به گستره زیر تر میباشد . لذا درآمد معمولاً در گستره بم آواز یا ساز ظاهر می گردد . گوشه های مختلف دستگاه آنگونه در پی یکدیگر قرار میگیرند که موجب خیزانی حرکت صوتی می باشند . معمولاً آخرین گوش ها در زیر ترین گستره قرار داده شده و به دستگاه را نشان میدهند .
منبع: ریتم آوا
سازهای بادی
فلوت
فلوت از دسته سازهای بادی چوبی بدون زبانه به شمار می آید که برخلاف دیگر سازهای این دسته، صدای آن نه از لرزش، بلکه از نوسان هوای دمیده شده بر لبة دهنی ساز ایجاد می شود.
کلارینت
کلارینتاز دسته سازهای بادی قمیشی است که انواع حرفه ای اش معمولاً از چوب سیاه آفریقایی تولید می شود. کلارینت انواع متعددی دارد. به طور معمول منظور از کلارینت، نوع سوپرانوی آن می باشد.
نی
نی از سازهای بادی ایرانی می باشد.
نیهفت بند از خود گیاه نی ساخته می شود. برای ساخت این مدل از نی آن را طوری برش می دهند که از سر تا ته آن شامل چند (7) بند بشود و اخیراً بصورت مصنوعی نیز آن را ساخته اند.
در زیر، فهرستی از انواع سازهای بادی به اختصار آمده است:
سازهای کوبه ای
دف
دف از سازهای کوبه ای ایرانی است که شامل حلقه ای چوبی که پوست نازکی بر آن کشیده اند و با ضربه های انگشت به صدا در می آید.
تنبک
تنبک، از سازهای کوبه ای ایرانی است. این ساز پوستی، جزء طبل های جام شکل به حساب می آید.
در زیر، فهرستی از انواع سازهای آموزشگاه موسیقی
سازهای صفحه کلیددار
پیانو
پیانو یکی از سازهای صفحه کلید دار و مشهور ترین آن ها می باشد.
آکوردئون
آکوردئونیک ساز بادی شستی دار با سطح مورب و بدنه فانوسی است. این ساز را نوازنده بین دو دست خود می گیرد.
در زیر، فهرستی از انواع سازهای صفحه کلیددار به اختصار آمده است:
منبع
http://www.ritmava.com/
درباره این سایت